ترجمه اختصاصی؛

مطالعه تکان‌دهنده: جوانان مسلمان فرانسه قوانین اسلامی را بر قوانین جمهوری ترجیح می‌دهند

نتایج یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که نسل جوان مسلمان فرانسه (۱۵ تا ۲۴ ساله) در حال فاصله گرفتن از ارزش‌های سکولار جمهوری و گرایش شدید به دین و ترجیح شریعت اسلامی بر قوانین مدنی کشور هستند.

بر اساس گزارش شبکه خبری الجزیره و به نقل از گزاش اختصاصی روزنامه «لوفیگارو» که به یافته‌های مؤسسه معتبر اِوُب (Ifop)استناد می‌کند، یک «تحول عمیق» در میان نسل مسلمان جوان فرانسه در جریان است. این مطالعه که سیر تحولات جامعه مسلمان فرانسه را از سال ۱۹۸۹ تا امروز بررسی کرده، حاکی از آن است که برخلاف نسل‌های پیشین، جوانان امروزی به طور فزاینده‌ای به سمت اصول مذهبی و گرایش‌های اسلام‌گرا متمایل شده‌اند؛ روندی که شدت آن بسیار بیشتر از سه دهه پیش است.

فرانسوا کروز، مدیر بخش سیاست و امور جاری مؤسسه اِوُب، این وضعیت را چنین توصیف می‌کند: «این مطالعه به وضوح تصویر جامعه‌ای را ترسیم می‌کند که درگیر «باز-اسلامی‌سازی» است؛ جامعه‌ای که حول معیارهای مذهبی سختگیرانه شکل گرفته و روزبه‌روز بیشتر به یک پروژه سیاسی اسلام‌گرا جذب می‌شود.»

جهش چشمگیر در تعهدات دینی

این پژوهش که برای مجله «Écran de Veille» انجام شده، نشانه‌های این هویت دینی قوی را در اعمال روزمره جوانان ۱ تا ۲۴ ساله فرانسه ثبت کرده است:

حضور در مساجد: نرخ حضور جوانان در مساجد طی ۳۶ سال، از ۷ درصد به ۴۰ درصد جهش یافته است

روزه داری: پایبندی سخت‌گیرانه به روزه ماه رمضان از ۵۱ درصد به ۸۳ درصد افزایش یافته است.

حجاب: نرخ استفاده از حجاب در میان دختران جوان از ۱۶ درصد به ۴۵ درصد رسیده است.

تعاطف با اسلام‌گرایی

یافته‌های این تحقیق فراتر از افزایش صرف تعهدات مذهبی است؛ این مطالعه نشان می‌دهد که ۴۲ درصد از این جوانان با «اسلام‌گرایی» ابراز تعاطف می‌کنند؛ در حالی که این رقم در میان نسل‌های مسن‌تر بسیار کمتر و حدود ۱۹ درصد بوده است.

این گزارش همچنین تحلیلی دقیق از گرایش به جریان‌های اسلام‌گرا ارائه می‌دهد. در این میان، اخوان المسلمین در صدر جنبش‌های اسلام‌گرای مورد حمایت قرار دارد و پس از آن، گروه‌هایی مانند سلفی‌ها، وهابی‌ها و جماعت تبلیغ قرار می‌گیرند، اگرچه تعاطف با گروه‌های جهادی همچنان در سطح محدودی باقی مانده است.

به گفته لوفیگارو، این افزایش در پذیرش ایده‌های اسلام‌گرا نگران‌کننده است، زیرا با «گفتمان غالب سکولاریسم در میان مسلمانان فرانسه» در تضاد است و نتایج آن «فراتر از بدترین انتظارات» پیش‌بینی می‌شود.

فاصله‌گیری از ارزش‌های جمهوری

این روند «رادیکال» نشان‌دهنده فاصله گرفتن جوانان از اتحادیه‌های اسلامی سنتی فرانسه است که تلاش می‌کردند با تفکرات افراطی مقابله کنند. کروز پیش‌بینی می‌کند که «فرآیند باز-اسلامی‌سازی و رادیکالیسم با جایگزینی نسل‌ها تقویت خواهد شد، نه تضعیف»، و معتقد است که این روند ممکن است «غیرقابل بازگشت» باشد، زیرا نیروی مهارکننده‌ای برای آن وجود ندارد.

با این حال، پژوهش دو نکته تعدیل‌کننده نیز ارائه می‌دهد: اولاً، افزایش تعهدات دینی در سال‌های اخیر در میان تمام ادیان مشاهده شده، هرچند اسلام بالاترین نرخ را دارد؛ دوماً، این مطالعه نشان داد که نرخ پوشش حجاب و تعهدات دینی پس از سن پنجاه سالگی به طور نسبی کاهش می‌یابد، که احتمالا تحت تأثیر فرهنگ سکولار غربی است.

نقطه عطف این تغییرات، سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ بوده است که تمامی شاخص‌های مذهبی، از نماز روزانه گرفته تا روزه، همزمان با ظهور و تأثیرگذاری داعش، به طور ناگهانی رو به افزایش گذاشتند.

در نهایت، این پژوهش با وجود آنکه تأکید می‌کند ۷ درصد از فرانسوی‌ها خود را مسلمان می‌دانند و این آمار «تئوری جایگزینی بزرگ» را تأیید نمی‌کند، اما در مورد تعهد این نسل جوان به ارزش‌های جمهوری فرانسه تردید ایجاد می‌کند؛ نسلی که «به شدت در تلاش برای برجسته کردن هویت مذهبی خود در برابر جامعه‌ای است که آن را خصمانه می‌بیند.»