وام ازدواج در صف

وام ازدواج که قرار بود انگیزه‌ای برای تشکیل خانواده باشد، اکنون برای بسیاری از جوانان به تجربه‌ای خسته‌کننده و طاقت‌فرسا بدل شده است. در حال حاضر، بانک‌ها به بهانه‌هایی نظیر «تسهیلات تکلیفی» و «کمبود منابع» از پرداخت سایر وام‌ها خودداری می‌کنند و به صراحت اعلام می‌کنند که فقط وام ازدواج، فرزندآوری و ودیعه مسکن در حال پرداخت است.

متأسفانه، این وام‌های اولویت‌دار نیز برای جوانان به صف‌های چندماهه تبدیل شده‌اند. بسیاری از زوج‌های جوان در صف‌های چند هزار نفری سامانه وام ازدواج معطل مانده‌اند و تأیید شعبه به‌صورت سیستمی نیز انجام نشده است. مشکلات در تأمین مدارک و پیدا کردن ضامن، بر این چالش‌ها افزوده است و در واقع، وعده حمایت از ازدواج جوانان به معضلی جدی در نظام بانکی کشور تبدیل شده است.

برخی از متقاضیان وام ازدواج در مراجعه به شعب مختلف با پاسخ‌هایی همچون «سهمیه این ماه تمام شده» یا «باید در نوبت بمانید» روبه‌رو می‌شوند. این در حالی است که طبق بخشنامه بانک مرکزی، بانک‌ها موظف به پرداخت وام ازدواج ظرف ۱۰ روز کاری از تکمیل پرونده هستند، اما این ضرب‌الاجل عملاً نادیده گرفته می‌شود و هیچ نظارتی بر تأخیرها وجود ندارد.

بانک‌ها نه‌تنها برای پرداخت وام ازدواج سقف تعیین می‌کنند، بلکه در بسیاری از موارد شروط غیررسمی و سلیقه‌ای اعمال می‌کنند که هیچ مبنای قانونی ندارد. بسیاری از جوانان در تماس با خبرگزاری تسنیم از رفتار سلیقه‌ای بانک‌ها شکایت دارند و می‌گویند که در حالی که زمان زیادی را برای انتظار صرف کرده‌اند، بانک‌ها به دلایل مختلف از پرداخت وام خودداری می‌کنند.

در این شرایط، بانک مرکزی به طور مداوم تأکید می‌کند که پرداخت وام ازدواج یکی از اولویت‌های نظام بانکی است و بازرسی‌های مستمری در حال انجام است. اما شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از تخلفات در سطح شعب بانکی عملاً بدون پاسخ مانده‌اند.

مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی اعلام کرده است که تا ۲۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، بیش از ۲۱٫۴ همت وام ازدواج و فرزندآوری به متقاضیان پرداخت شده است. با این حال، مشکلات و چالش‌های موجود همچنان پابرجا هستند.

در حالی که دغدغه‌های ازدواج، اشتغال و مسکن جوانان افزایش یافته است، وام ازدواج می‌تواند یکی از راه‌های حمایت دولت باشد، اما تا زمانی که نظام بانکی درگیر بروکراسی و بی‌تعهدی است، این تسهیلات نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه به عاملی ناامیدکننده برای نسل جوان تبدیل خواهد شد.

با توجه به این مشکلات، پیشنهاداتی برای بهبود روند پرداخت وام ازدواج وجود دارد که می‌تواند به کاهش صف‌ها و تسهیل فرایند کمک کند:

• ایجاد سیستم نوبت‌دهی شفاف: راه‌اندازی یک سیستم نوبت‌دهی دقیق در سامانه وام ازدواج می‌تواند از سردرگمی متقاضیان جلوگیری کند.

• تنوع در روش‌های ضمانت: بانک‌ها باید شرایط ضمانت را تسهیل کنند و روش‌های متنوع‌تری مانند ضمانت شخصی یا اعتبارسنجی دیجیتال را بپذیرند.

• اختصاص سهمیه ماهانه ثابت به بانک‌ها: بانک مرکزی باید برنامه‌ریزی منظمی برای اختصاص سهمیه ثابت به بانک‌ها برای پرداخت وام ازدواج داشته باشد.

• حذف مراجعات حضوری: توسعه سامانه‌های آنلاین برای انجام مراحل درخواست وام می‌تواند از رفت‌وآمدهای غیرضروری جلوگیری کند.

• اختصاص خط اعتباری ویژه: بانک مرکزی می‌تواند یک خط اعتباری جداگانه با نرخ ترجیحی برای بانک‌ها اختصاص دهد تا آنها را به پرداخت سریع‌تر وام‌ها تشویق کند.

• نظارت عمومی: ایجاد یک سامانه مردمی برای گزارش تخلفات بانکی و انتشار نام بانک‌های متخلف می‌تواند به افزایش شفافیت و پاسخگویی کمک کند.

وام ازدواج اگرچه می‌تواند پشتوانه‌ای برای شروع زندگی مشترک باشد، اما نیازمند اصلاح ساختار و افزایش نظارت بر اجرای قوانین است تا به واقعیت‌های مثبت در زندگی جوانان تبدیل شود.

تسنیم