یادداشت فرهنگی به مناسبت چهارمین روز از هفته زن و روز مادر با عنوان؛ زن، نقش آفرینی در جامعه ایرانی و پیشرو در جهان

هنر به‌مثابه رسالت زنان پیشرو

نگاهی تلویحی به سخنان لیلی عاج بانوی نویسنده و کارگردان ایرانی در دیدار با رهبر انقلاب.

ضرورت میزان پرداختن به نقش اثرگذار زنان در هنر و فرهنگ از آنجا نشأت می‌گیرد که چه بخواهیم و چه نخواهیم زنان، نیمی از افراد جامعه را تشکیل داده و تجربیات، نگاه‌ها و احساسات منحصربه‌فردی را به عرصه هنر و فرهنگ می‌آورند.

 حضور زنان هنرمند نه فقط موجب تنوع و غنای افزون آثار هنری می‌شود، بلکه به ترویج نوآورانه ارزش‌های اجتماعی همچون عدالت، همبستگی و برابری نسبی کمک سازنده‌ای می‌کند.

 توجه به نقش کلیدی زنان در این عرصه، آحاد جامعه را قادر می‌سازد تا از تمامی ظرفیت‌های قابل‌توسعه انسانی برای پیشرفت گسترده فرهنگی بهره‌برداری نموده و بستری پایدار برای گفت‌وگو و تبادل فرهنگی گسترده‌تر فراهم آورد. بدین صورت، پرداختن به این موضوع چالش‌برانگیز علاوه بر این‌که احترام واقعی به زنان را تقویت می‌کند، بلکه به پویایی مستمر و تحول اجتماعی فراگیر نیز منجر می‌شود.

نقش زنان هنرمند در ترویج درست ارزش‌ها و ایجاد هدفمند ذوق و سلیقه اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زنان به‌صورت فطری با نگاه‌های منتقدانه و تجربیات منحصر‌به‌فرد خود، قادرند ابعاد متنوع و تازه‌ای از ارزش‌های مشترک فرهنگی و اجتماعی را به جامعه معرفی نموده و با آثار فاخر خود، به ترویج فعال همبستگی، برابری و درک صحیح متقابل بپردازند.

در جامعه آگاه معاصر که تغییرات پیش‌بینی‌ناپذیر فرهنگی و اجتماعی با سرعت بالایی اتفاق می‌افتد، حضور توانمند زنان هنرمند از طرفی به غنای فرهنگی می‌افزاید، و با خلق ابتکاری آثاری که بازتاب‌دهنده مسائل روز است، به شکل‌گیری منظم و هدایت آگاهانه ذوق و سلیقه عمومی کمک می‌کند.

چنین تأثیرگذاری، افراد جامعه را به‌سوی پذیرش تدریجی و بهره‌گیری بهینه از دیدگاه‌های متنوع‌تر و فراگیرتر هدایت نموده و بستری پویا برای تحول و پیشرفت همه‌جانبه اجتماعی فراهم می‌آورد.

حضور پررنگ زنان در عرصه‌های نوظهور هنر همواره با چالش‌ها و پیشرفت‌های متعددی همراه بوده است. از عصرهای گذشته که زنان عمدتاً در حاشیه قرار داشته و نقش مکمل آنان نادیده گرفته می‌شد، تا دوران مدرن که زنان هنرمند با شکستن موانع محدودکننده اجتماعی و فرهنگی، جایگاه ارزشمند خود را در هنر تثبیت کرده‌اند.

 در این مسیر شگفت‌انگیز، زنان با فراز و نشیب‌های زیادی مواجه بوده و تلاش‌های خستگی‌ناپذیر آنها نه‌فقط به پذیرش فراگیر آثار هنری‌شان منجر شده، بلکه راه پیمودنی را برای نسل‌های آینده نیز هموار کرده است.

 این تحولات چالشی و تاریخی نشان‌دهندة تأثیر عمیق و ماندگار زنان در توسعه و غنای عرصه هنر است

بانوان هنرمند درزمان گذشته با چالش‌هایی پیچیده؛ مانند تبعیض جنسیتی، محدودیت‌های فرهنگی و فقدان فرصت‌های برابر مواجه بوده‌اند.

 بااین‌حال، آنان باپشتکار بی‌وقفه و خلاقیت درخشان خود موفق شده‌اند این موانع دست‌وپاگیر را پشت سر گذاشته و در عرصه‌های نوظهور مختلف هنری به موفقیت‌های چشمگیری دست یابند. این موفقیت‌ها به جز اینکه به تقویت اثربخش جایگاه محترم زنان در هنر کمک کرده، مسیر را برای حضور ملموس و پررنگ‌تر نسل‌های تأثیرپذیر آینده هموار کرده است.

بانوان هنرمند با نگاه دقیق و تجربیات منحصربه‌فرد خود نقشی کلیدی در تقویت کارآمد و بازنمایی شفاف ارزش‌های هنری ایفا می‌کنند. حضورفعال آنها موجب می‌شود تا ارزش‌هایی پایدار چون همبستگی، تنوع و برابری به صورتی تازه و نوآورانه در آثاربرجسته هنری تجلی یابد.

 از مسیر روشن هنر، زنان قادرند روایت‌های اصیل زیباشناسانه‌ای از تجربیات بکر انسانی ساخته و به تعمیق  تأملی درک مخاطبان و ترویج جامع ارزش‌های اجتماعی کمک می‌کند.

. فرصت‌های ناب ارتقاء جایگاه بانوان در هنر شامل افزایش تدریجی آگاهی و پذیرش فراگیر اجتماعی، حمایت‌های نهادی و سرمایه‌گذاری بیشتر در برنامه‌های آموزشی و هنری است.

ایجاد فضاهای پویای نمایشگاهی ویژه، تشویق به تعادل جنسیتی و شبکه‌سازی بین‌المللی نیز از دیگر شرایطی است که به بانوان هنرمند امکان می‌دهد تا بیش‌ازپیش در عرصه خلاقانه هنر درخشیده و نقش پرشور و مؤثری در توسعه فرهنگی ایفا کنند.

برای تقویت جایگاه زنان هنرمند می‌توان بر ایجاد نوین فرصت‌های برابر در آموزش و نمایش آثار، ارائه معتبر حمایت‌های مالی و تسهیلاتی، و افزایش قابل‌توجه آگاهی عمومی پیرامون اهمیت استراتژیک هنر زنان تأکید نمود.

 همچنین، تقویت شبکه‌های هنری، برگزاری حرفه‌ای جشنواره‌ها و برنامه‌های کاربردی و ویژه برای معرفی آثار زنان و ترویج  گسترده عدالت جنسیتی در نهادهای رسمی هنری از جمله راهکارهای مفید و مؤثر در این زمینه است.

برگزاری به‌موقع نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های ویژه و حمایت جامع از حضور بین‌المللی بانوان هنرمند نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تقویت شبکه‌های فعال ارتباطی و ایجاد خلاقانه پلتفرم‌های دیجیتال برای معرفی بهتر و فروش بیشتر آثار زنان نیز می‌تواند به رشد و تأثیرگذاری بیشتر هنر بانوان بیانجامد.