همایش زنان روستایی و عشایری: از سفال کلپورگان تا چالش‌های نوغان‌داری

به گزارش پایگاه خبری جهان‌بانو، ششمین همایش ملی و نخستین همایش بین‌المللی زنان روستایی و عشایری در کارخانه نوآوری مشهد برگزار شد.

دکتر نصرت‌خاتون علوی، عضو هیئت علمی دانشگاه ولایت، در سخنرانی خود با موضوع «نقش زنان روستایی بلوچ در اشتغال و اقتصاد خانواده» اظهار داشت: صنایع دستی زنان هنرمند شهرستان سراوان، به‌ویژه سفال روستای کلپورگان که در یونسکو ثبت جهانی شده، نقش مهمی در اقتصاد خانواده‌های روستایی دارد.

وی افزود: سفال کلپورگان با قدمتی ۴ تا ۶ هزار ساله، همچنان با همان شیوه سنتی و بدون استفاده از چرخ سفالگری تولید می‌شود. تمام مراحل ساخت این سفال توسط زنان بلوچ انجام می‌شود و مردان تنها در آماده‌سازی گل و پخت سفال مشارکت دارند.

این پژوهشگر همچنین به هنر سوزندوزی بلوچی اشاره کرد و گفت: سوزندوزی هنری با قدمت تاریخی است که به بلوچی‌دوزی نیز معروف است. نقش‌ونگارهای روی سفال کلپورگان برگرفته از همین هنر سوزندوزی است.

نوغان‌داری؛ فرصت‌های از دست‌رفته

فاطمه قربانی پیرعلیدهی، دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، در ارائه خود با عنوان نقش فرصت‌های کارآفرینانه نوغان‌داری در احیای مشاغل خانگی زنان روستایی گفت: در استان مازندران حدود ۲۱۹۶ نوغاندار در ۱۰ شهرستان فعال هستند، اما متأسفانه زنان نوغاندار تنها به مرحله تولید پیله بسنده کرده و از فرصت‌های سودآور بعدی مانند خشک کردن پیله، ابریشم‌کشی و تولید پارچه محروم می‌مانند.

وی با اشاره به پژوهش انجام‌شده افزود: نتایج تحقیق نشان می‌دهد زنان نوغاندار در شناسایی فرصت‌ها نسبتاً موفق هستند، اما در ارزیابی و بهره‌برداری از این فرصت‌ها با ضعف جدی مواجهند.

کارآفرینی زنان روستایی و موانع پیش‌رو

دکتر ابوالقاسم باقری، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور اصفهان، در سخنرانی خود با عنوان بررسی تأثیر عوامل نهادی و اقتصادی بر عملکرد کارآفرینی زنان روستایی بر اساس مطالعه موردی در شهرستان اردستان گفت: اگرچه عوامل نهادی و اقتصادی هر دو بر کارآفرینی زنان تأثیرگذارند، اما عوامل اقتصادی به‌ویژه در حوزه بازاریابی، تأثیر قوی‌تری دارند.

وی تأکید کرد: معضل اصلی کارآفرینی زنان روستایی، مسائل اقتصادی و بازاریابی است. ما نیازمند توسعه بازاریابی هوشمند و تبدیل زنان روستایی به پیشران‌های زنجیره ارزش هستیم.

خطر فراموشی دانش بومی

دکتر فرحناز اکبراقلی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مشهد، در ارائه خود با عنوان «تحلیلی بر تحولات دانش بومی زنان روستایی در دو نسل» هشدار داد: بررسی‌های میدانی در ۱۷ روستای شهرستان تربت جام نشان می‌دهد شکاف دانشی عمیقی بین نسل جوان و مسن در حوزه صنایع دستی و دامداری وجود دارد.

وی افزود: متأسفانه زنان جوان روستایی تمایل و دانش کمتری نسبت به صنایع دستی و مهارت‌های بومی دارند. برای حفظ این دانش، باید سیستم‌های مستندسازی و انتقال بین‌نسلی را تقویت کنیم.

این همایش با جمع‌بندی اهمیت نقش زنان روستایی و عشایری در توسعه اقتصادی و حفظ میراث فرهنگی و تاکید بر لزوم حمایت‌های همه‌جانبه از کارآفرینی و انتقال دانش بومی به پایان رسید.

گزارشگر: زهراسادات حسینی