هر روز کوتاه‌تر از دیروز

«قد مانتوها هر سال بیشتر کوتاه می‌شود و با گشت و گزاری کوتاه در مراکز عرضه پوشاک بانوان می‌توان ادعا کرد که مانتو در حال حذف شدن از فرهنگ پوشش زنان مانتویی است و جایش را به شومیزهای کوتاه و کت‌های کوتاه داده است. این تغییر زیرپوستی در اوضاع پوشاک زنان در حالی رخ داده که چند روز دیگر نخستین مرحله سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر به‌عنوان تنها رویداد رسمی در حوزه مد و لباس کشور آغاز می‌شود؛ جشنواره‌ای که هر سال با حضور جمعی از طراحان برگزار می‌شود و مانتوهای طراحی شده به جشنواره ارسال می‌شود. برگزیده‌ها انتخاب می‌شوند، جایزه می‌گیرند، تشویق می‌شوند و تمام…

نشست خبری سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر که با حضور اصحاب رسانه برگزار شد، با این سوال بدون تعارف به چالش کشیده می‌شود.

از شعار «کشف ایران» تا جشنواره مد دومرحله‌ای

پیش از طرح این سوال چالش‌برانگیز، مسئولان از برنامه‌هایشان برای جشنواره امسال صحبت می‌کنند؛ جشنواره‌ای که قرار است تحولات جدیدی را ایجاد کند. در این نشست از بازنگری رویه سال‌های پیش گفته می‌شود. از اینکه بیش از هزار و دویست طرح به دبیرخانه جشنواره فرستاده شده و ۲۰۰ طرح برگزیده به مرحله اول راه پیدا کرده‌اند. از اینکه شعار سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر امسال را « کشف ایران» گذاشته‌اند. یعنی مسئولان جشنواره طرح‌هایی را انتخاب کرده‌اند و بهای بیشتری به آن داده‌اند که از فرهنگ غنی پوشش ایرانی و نمادهای زیبا، اما فراموش شده ایرانی الهام گرفته باشند.

آنطور که زهرا گلپایگانی، رئیس کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور می‌گوید امسال تمرکز به جای طرح روی طراح است. تمرکز بر حمایت طراح و کمک به او برای تولید انبوه اثری است که انتخاب می‌شود. گذشته از همه اینها، جشنواره مد و لباس امسال برای تاثیرگزاری بیشتر در دو مرحله برگزار می‌شود. مرحله اول خرداد ۱۴۰۴ و مرحله بعدی دهه فجر. مسئولان می‌گویند قرار است عدالت فرهنگی برقرار شود و جشنواره امسال قرار است مردمی باشد. بخش خصوصی بیشتر در جشنواره دخیل شود و….

مانتوهایی که هر سال کوتاه‌تر می‌شوند

اما با تمام برنامه‌ها، کار شبانه ‌روزی و ایده‌های دست اندرکاران جشنواره، این سوال اساسی همچنان مطرح است؛ «مگر نه اینکه جشنواره مد و لباس در هر کشوری باید سبک پوشش دختران نوجوان و جوان را تعیین کند؟ اما چرا در ایران بازار پوشش بانوان مسیر متفاوتی نسبت به جشنواره اتخاذ می‌کند؟ مثل دو جزیره جداگانه. لباس‌های زیبای طراحان مختلفی که در جشنواره جایزه می‌گیرند، هرگز به ویترین مغازه‌ها راه پیدا نمی‌کنند. از سوی دیگر، اگر چند سال پیش مشکل مانتوهای موجود در بازار جلوباز بودن آنها بود، حالا بازار مانتو را بلوزهای مانتونما تصرف کرده و حتی بسیاری از زنان مانتویی انتخابی به جز بلوزهای مانتو نما و کت‌های کوتاه ندارند و اینطور می‌شود که کاملا زیرپوستی ما به جای زنان مانتویی، خانم‌های بلوز شلوار پوش در خیابان می‌بیینیم.

معمای سیزده ساله جشنواره مد

طرح این معمای سیزده ساله با اما و اگرهایی از طرف مسئولان برگزاری جشنواره مد و لباس فجر مواجه می‌شود. محسن گرجی، دبیر سیزدهمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر معتقد است که این جشنواره یک رویداد هنری در حوزه مد و لباس است و از این رویداد هنری باید به اندازه خودش انتظار داشت و نباید توقع داشت که این جشنواره نبض بازار پوشاک را در دست بگیرد. جانِ کلام گرجی این جمله است که فرهنگ پوشش یک کلان مسئله است و با تاثیرپذیری از المان‌های مختلف نمی‌توان فرهنگ پوشش را با رویداد مد و لباس تعیین کرد!

مسیر متفاوت جشنواره مد و لباس از بازار پوشاک

اما آیا این توجیه قابل قبول است؟ پس اگر قرار است جشنواره مد و لباس کشور راه خودش را طی کند و بازار پوشاک راه خودش را! اگر قرار است طرح مانتوهای طراحان ماهر ایرانی که با ماه‌ها ایده‌پردازی موفق به کسب جایزه شده‌اند، در کنج کمد طراحان جاخوش کند و در نهایت با سفارش شخصی دوزی و قیمت چندین میلیونی به تن دو سه مشتری خاص بنشیند، اساسا آیا نیاز است که هر سال این حجم از سرمایه و وقت، به برگزاری جشنواره مد و لباس کشور اختصاص پیدا کند؟ آن هم در شرایطی که ویترین‌های مغازه‌ها همچنان ساز خودشان را می‌زنند؛‌سازی که هر سال ناکوک‌تر از قبل می‌شود و هر روز یک مد تازه از آن سر بر می‌آورد.

حلقه مفقوده زنجیره پوشاک

«مطالبه‌ای که در رابطه با فروش بازار دارید چندان مرتبط با جشنواره مد و لباس کشور نیست. اگر مطالبه‌ای دارید از مسئولان اتحادیه بپرسید. نهادهای مختلفی برای پیگیری وجود دارد.» سوالات که مطرح می‌شود، این جمله را یکی دیگر از مسئولان حاضر در نشست خبری می‌گوید. زهرا گلپایگانی، رئیس کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور هم پاسخ می‌دهد: «رسیدن اثر به بازار مقوله پیچیده‌ای است. در فرآیند کوتاه مدت نمی‌توان انتظار تاثیرگذاری داشت. روزی آثار به بازار می‌رسد که برندهای ما خودشان را درگیر جشنواره کنند. روزی این رخ می‌دهد که بیشتر فروش ما با جشنواره درگیر شود و این موضوع زمانی امکان‌پذیر است که این رویداد به سمت بخش خصوصی برود.»

به نظر می‌رسد حلقه مفقوده‌ای که طرح‌ها و مانتوهای برتر جشنواره مد ولباس فجر را به تولید انبوه و کف بازار می‌رساند تکمیل شدن زنجیره ملی پوشاک است. سال گذشته مسئولان کارگروه مد و لباس کشور قول راه اندازی زنجیره کامل پوشاک را داده بودند اما نه تنها پارسال این اتفاق نیفتناد بلکه امسال حتی از این وعده‌ها هم خبری نیست. اینطور می‌شود که چند روز دیگر تنها رویداد ملی مد و لباس کشور برگزار می‌شود و از میان ۲۰۰ طرح تعدادی برگزیده می‌شوند و جایزه می‌گیرند. همزمان با برگزاری تنها رویداد مد و لباس کشور، تولیدکنندگان عمده بلوزهای مانتونمای تابستانی بدن نما را در کارگاه‌ها بسته بندی کرده تا آماده توزیع در مراکز عرضه مانتو شود.

فارس