نقش زنان مشهد در انقلاب اسلامی، به روایت اسناد آستان قدس رضوی

دومین حرکت علیه تصویب قانون کشف حجاب، قیام اختصاصی زنان در ۱۷ دی ماه ۱۳۵۶، ۴۲ سال بعد از تصویب این قانون و قیام مردمیِ گوهرشاد، در اعتراض به قانون ضد مذهبی رضاشاه؛ واینبار باز هم در مشهد از سوی مکتب اسلام شناسی برنامه ریزی و اجرا شد.

اهمیت این اقدام به حدی بود که مقام معظم رهبری در سومین نشست اندیشه‌های راهبردی مورخ ۱۳۹۰/۱۰/۱۴ از آن چنین یاد می‌کنند” زنان، هم در دوران مبارزه نقش داشتند، هم بخصوص در همان دوران انقلاب – یعنی آن یک سال و نیمی که حرکت انقلابىِ عمومی شروع شد – نقش داشتند. زنان یک نقش مؤثر و بی جایگزین داشتند؛ که اگر نبودند زنان توی این اجتماعات، بلاشک این اجتماعات عظیم و این تظاهرات عظیم، آن اثر را نمی‌بخشید؛ علاوه بر اینکه در بعضی جا‌ها مثل مشهد ما، اصلاً شروع این تظاهرات، از زنان شد. یعنی اولین حرکت عمومىِ مردمی، یک حرکت زنانه بود، البته مورد تعرض پلیس هم قرار گرفتند. بعد از آن بود که حرکت‌های مردانه راه افتاد. “

تظاهرات بانوان مشهد در سالگرد این قیام در ۱۷ دی ۱۳۵۷ نیز به درگیری انجامید. تظاهرات زنان کفن پوش پس از تحصن در منزل ایت الله قمی نیز از دیگر صحنه‌های حضور زنان مشهد در انقلاب مردمی است. این همراهی و همبستگی با تحصن فرهنگیان و پزشکان، دانشگاه فردوسی و نیز راهپیمایی‌ها تا پیروزی انقلاب ادامه داشت.