نام‌های عجیب برای کودکان! هویت‌های بی‌معنا

تصور کنید در آینده‌ای نه چندان دور، در یک کلاس درس ابتدایی ایستاده‌اید. معلم اسامی را می‌خواند: نیروانا؟ فاطمه؟ زینب؟ آریانا؟ لیلا؟آترینا؟ دست‌هایی بالا می‌روند، اما دیگر آن انسجام و پیوند معنوی گذشته را ندارند. این تصویر، یک دغدغه جهانی است که پایگاه‌های فکری غرب، مانند تلگراف، خود به آن اعتراف کرده‌اند. اما مسئله برای ما، تنها یک ترند یا مد نیست؛ مسئله، یک انقلاب هویتی است که هسته سخت فرهنگ ایرانی اسلامی را نشانه رفته است.

در فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی، نامگذاری تنها یک عادت یا سلیقه نیست؛ یک انتخاب آگاهانه و یک مسئولیت دینی و فرهنگی است. نام‌هایی چون محمد(ص)، فاطمه(س)، علی(ع) و زینب(س)، تنها یک نام برای صدا زدن نیستند. این اسامی، نمادهای یک تمدن، پرچم‌های یک عقیده و نخ تسبیحی هستند که امت اسلامی را در جغرافیایی پهناور به هم پیوند می‌زنند. نام گذاشتن محمد بر فرزند، تنها ادای دین به پیامبر اکرم(ص) نیست؛ بلکه القای روحیه عدالت‌خواهی، رأفت و عبودیت در وجود اوست. نام زینب، تنها یادآور یک نام زیبا نیست؛ بلکه روایت‌گر استواری، رسالت و پیام‌رسانی در سخت‌ترین شرایط است. گسست از این نام‌ها، به معنای گسست از آن شبکه معنایی عظیم است.

تقلید یا تهاجم؟ پشت پرده نام‌های غریب

نکته عمیقاً تامل‌برانگیز، انفعال و تقلید ما از پدیده‌ای است که خود غرب از عواقب آن هراسان است. وقتی رسانه غربی مانند تلگراف از تضعیف هویت ملی خود نگران است، ما چرا باید با آغوش باز، میزبان این عامل گسست در فرهنگ خود باشیم؟ این نام‌های بی‌ریشه و عجیب، که گاه حتی تلفظ صحیح آنها نیز دشوار است، پیشقراولان یک تهاجم نرم هستند. آنها بی آنکه شعار دهند، آرام و بی‌سر و صدا، کودک ما را از داستان بزرگ نیاکانش جدا می‌کنند و به سوژه‌ای منفعل در (مصرف) فرهنگ بیگانه تبدیل می‌کنند. اینجا دیگر فردگرایی معنا ندارد؛ این یک هم‌زنجیرگی جمعی در بردگی فرهنگی است.

فرهنگ جعفری؛ دریایی بیکران از نام‌های اصیل و باشکوه

اشتباه نکنیم! مخالفت با نام‌های غربی و بی‌هویت، به معنای محصور ماندن در چند نام تکراری نیست. فرهنگ غنی ایرانی اسلامی ما، به برکت اسلام ناب و سیره اهل بیت(ع)، گنجینه‌ای بی‌نظیر از نام‌های زیبا، پرمعنا و اصیل را در اختیارمان گذاشته است.

از نام‌های باستانی ایرانی با مفاهیم اخلاقی و میهنی مانند آراد (جوان‌مرد)، پارسا (عابد)، آتیلا (پدر بزرگ)، گردآفرید (آفریده زیبا) و سیاوش (دارنده اسب سیاه) تا نام‌های متبرک اسلامی چون فاطمه، رقیه، مهدی، صادق و یاسین. اینها نام نیستند؛ هر کدام یک داستان، یک ارزش و یک هویت هستند.

نام، اولین هدیه و نخستین شناسنامه هویتی فرزند است. این موهبت را به یک کالای مصرفی زودگذر و بی‌ارزش تبدیل نکنیم. فرزند ما، وارث تمدن رسول الله(ص)، امیرالمؤمنین(ع) و حسین ابن علی(ع) است. او سهمی از فرهنگ سعدی، حافظ و فردوسی دارد. او را با نامی صدا بزنیم که غرور این میراث را در چهره‌اش نمایان کند، نه اینکه او را تا پایان عمر مجبور به توضیح و عذرخواهی برای نامی غریب کند. بیاییم در انتخاب نام، غربزده نباشیم، بلکه خودمان باشیم.

فائزه آقامحمدی