چگونه علم رایانه تحت سلطه مردان قرار گرفت؟

مقصر نابرابری جنسیتی در علوم رایانه‌ای کیست؟

آلیسون مستر، استادیار روان‌شناسی، سلامت و علوم یادگیری در کالج آموزش دانشگاه هیوستون آمریکا، طی مطالعه‌ای به بررسی نابرابری جنسیتی در علوم رایانه پرداخت تا دریابد چه زمانی دختران خوش‌بینی خود را نسبت به کدنویسی رایانه از دست می‌دهند.

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که فرصت دانشمند بودن در علوم رایانه به شدت به جنسیت بستگی دارد و این تفکر از سن ۱۵ سالگی دختران شکل می‌گیرد. البته جای تعجب نیست که زنان در زمینه‌هایی مانند علوم رایانه بسیار کم حضور دارند زیرا خود این رشته در سطح جهانی تحت سلطه مردان است.

چگونه علم رایانه تحت سلطه مردان قرار گرفت؟

این روند فرهنگی که توسط جس رومئو بنیان نهاده شد، در اواسط دهه ۱۹۶۰ اتفاق افتاد، زمانی که قدردانی از برنامه‌نویسان رایانه همراه با افزایش تقاضا برای خدمات آنان، با افزایش به همان اندازه چشمگیر در حقوق آنان همراه شد. این امر مردان حرفه‌ای بیشتری را وارد این حوزه کرد که نمی‌خواستند با کارمندان کدنویسی کم‌رتبه مرتبط باشند (که اکثرا زن بودند).

مردان برای اعتلاء خود بر ماهیت باطنی رشته خود تاکید کردند و اقتدار حرفه‌ای را از فردگرایی، خلاقیت شخصی و مجموعه مهارت‌هات خود و تقریبا محرمانه می‌گرفتند. این مورد بعدها به یک سوگیری در صنعت تبدیل شد زیرا شرکت‌ها شروع به انتخاب نامزدها با استفاده از آزمون‌های استعدادی کردند که به نفع نامزدهای «ضد اجتماعی و دارای گرایش ریاضی و مرد» بودند.

این کلیشه با افزایش سن دختران فراگیرتر می‌شود

نابرابری جنسیتی در علوم رایانه را می‌توان در سنین ابتدایی ردیابی کرد؛ زمانی که علوم رایانه به‌ طور فزاینده‌ای توسط اکثر پسران مورد استقبال قرار می‌گرفت اما دختران با بزرگتر شدن از آن‌ها اجتناب می‌کردند.

مستر گفت: تحقیق جدید ما به یک مساله طولانی‌مدت در آموزش استم (STEM) می‌پردازد؛ اینکه زنان در زمینه‌هایی مانند علوم رایانه به شدت کمتر حضور دارند که در واقع یکی از چالش برانگیزترین زمینه‌ها برای حضور زنان است که تنها حدود ۲۰ درصد از افراد محصل در رشته علوم رایانه را شامل می‌شوند.

تغییر در علاقه دختران به برنامه‌نویسی رایانه‌ای و کاهش اعتماد به نفس آنان برای یادگیری از ابتدای کلاس دهم شروع می‌شود. علاقه و اعتماد به نفس پسران در طول سال‌ها همچنان افزایش می‌یابد اما در میان دختران با سن بالاتر، کلیشه‌های منفی در مورد اینکه چه کسی می‌تواند دانشمند علوم رایانه شود را ایجاد می‌کند.

دختران این فرضیات و کلیشه‌ها را ایجاد نمی‌کنند

گروه تحقیقاتی دریافتند که دختران دیدگاه‌های مثبتی در این زمینه دارند و دانشمندان زن علوم رایانه را نیز شامل می‌شود اما وجود این کلیشه با بزرگتر شدن آنان، از طریق بزرگسالان در زندگی‌شان و رسانه‌های محبوبی که کودکان را احاطه کرده‌اند، بیشتر می‌شود.

چه چیزی باعث تغییر شغلی در دختران می‌شود؟

این محقق اظهار کرد: این مورد تصادفی نیست؛ این تقریبا سنی است که بچه‌ها توجه به چیزهایی مانند رسانه‌های اجتماعی همچنین کتاب‌ها و برنامه‌های تلویزیونی را آغاز می‌کنند که معمولا دانشمندان باهوش را به‌ عنوان مردان سفیدپوست یا آسیایی نشان می‌دهند، به ندرت یک زن در این گروه جای می‌گیرد و این‌ها نشانه‌هایی هستند که برای این گروه ارسال می‌شوند.

گروه تحقیق همچنین دانش‌آموزان کلاس دوازدهم را از طریق رویکرد به مطالعات مرتبط با استم مورد مطالعه قرار دادند تا انگیزه دانش‌آموزان کلاس اول، دوم و سوم برای کدنویسی رایانه‌ای و چگونگی حاکمیت نابرابری جنسیتی در علوم رایانه را تجزیه و تحلیل کنند.

برابری و شکاف‌های بیشتر

جوانترین دختران و پسران در علاقه‌مندی به یادگیری مهارت‌های مورد نیاز برای کدنویسی و اعتماد به دروس برابر بودند. آنچه در مورد این تحقیق واقعا دوست‌داشتنی است، این است که متوجه می‌شویم دختران کلاس اول تا سوم در مورد برنامه‌نویسی و علوم رایانه بسیار استقبال می‌کنند. آنان معتقدند که در کدنویسی موفق خواهند بود و از یادگیری آن لذت خواهند برد.

زمانی که دختران در متوسطه اول تحصیل می‌کنند و به اطراف می‌نگرند که چه کسانی از فعالیت‌های علوم رایانه استفاده می‌کنند (کلوپ‌های بعد از مدرسه و اردوهای تابستانی مرتبط با این حوزه) در می‌یابند که بیشتر پسرها در این مکان‌ها حضور دارند و هنگامی که بزرگسالان در مورد این زمینه‌ها صحبت می‌کنند، کلیشه‌های منفی بیشتر منتقل می‌شوند. با گذشت سال‌ها فرصت‌های اردوی برنامه‌نویسی و هدایای تولد مرتبط با علم رایانه بیشتر به پسران و نه به بسیاری از دختران اختصاص می‌یابد.

تشویق دختران برای ثبت‌ نام در کلاس‌های علوم رایانه

محققان برای مقابله با کلیشه‌های نابرابری جنسیتی در علوم رایانه، یافته‌های خود را با معلمان در میان گذاشتند و با دختران و پسران دبیرستانی تماس گرفتند تا مشخص شود چه چیزی آن‌ها را ترغیب می‌کند تا در کلاس‌های علوم رایانه ثبت‌ نام کنند.

وی گفت: در حال حاضر ما با دانش‌آموزان متوسطه اول مصاحبه می‌کنیم و توصیفات آنان را در مورد آنچه در مورد کدنویسی دوست دارند، دریافت می‌کنیم. ما امیدواریم که مواردی ایجاد کنیم تا بتواند دانش‌آموزان علاقه‌مند از جمله دختران بیشتری در کلاس‌های پایه علوم رایانه شرکت کنند.

نتایج تحقیق ما نشان می‌دهد که این زمان عالی برای معرفی درس‌ها به دختران است و اگر آنان زودتر در این مسیر گام بردارند و تجربیات مثبت را به آنان ارائه دهید، وقتی بزرگتر شدند، می‌خواهند به همان مسیر ادامه دهند.

ایده‌ها و طیف کاملی از دیدگاه‌های جامعه بزرگتر

از آنجایی که فناوری و علوم رایانه تاثیرات بسیار مهمی در جامعه ما دارند و راه‌هایی وجود دارد که ما می‌توانیم به یکدیگر کمک کنیم، فکر می‌کنم مهم است که درها را برای مشارکت گسترده‌تر در علوم رایانه باز کنیم.

وی خاطرنشان کرد که ما به تنوع ایده‌ها و طیف وسیعی از دیدگاه‌ها از سوی جامعه بزرگتر نیاز داریم.

ایسنا