مقاومت زندگی در برابر اعتیاد؛ روایت نجات  مادران مبتلا به مواد مخدر

اعتیاد این بلای خانمان‌سوز، اگر دامن‌گیر یک مادر شود نه تنها او بلکه زندگی خانواده و سرنوشت فرزندانش را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد.

کودکانی که در این بین بی‌گناه قربانی می‌شوند، گاه حتی قبل از تولد و در شکم مادر هم در معرض ابتلا به اعتیاد قرار می‌گیرند.

سید جواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور با همراهی سید حسن موسوی چلک، معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی و محمد نصیری، مدیرکل بهزیستی استان تهران به «مؤسسه مادر و کودک پروین» در خیابان خاوران تهران رفت، جایی که در آن زنانی که با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند، همراه کودکانشان پناه گرفته‌اند تا شاید بتوانند زندگی را از نو بسازند.

حضور ۲۰ زن گرفتار اعتیاد

در این مرکز ۲۰ زن ساکن هستند؛ ۹ نفر مقیم شبانه‌روزی و ۱۱ نفر مهمان روزانه که تحت مشاوره و درمان‌های روان‌پزشکی و پزشکی قرار دارند. در کنار آن‌ها، ۱۱ کودک هم حضور دارند، از نوزادی چهارروزه گرفته تا کودکی ۱۰ ساله.

بعضی از این کودکان به خاطر مصرف مادرانشان با عوارض اعتیاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند و تحت نظر روان‌پزشک و پزشک قرار دارند.

رییس سازمان بهزیستی از سالن نگهداری زنان بازدید کرد و جویای احوال افراد مستقر در آنجا شد.

مهدکودکی برای نگهداری کودکان

بخش دیگری که حسینی از آن بازدید داشت، مهدکودک است؛ جایی که کودکانی که مادرانشان با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند در طول روز از آن‌ها مراقبت می‌شود تا مادر تحت درمان و بازتوانی قرار بگیرد. در مهدکودک اتفاقی جالب رخ می‌دهد؛ پارسای چهارساله که مادرش درگیر اعتیاد است، وقتی رئیس سازمان او را صدا می‌زند، با شوق به آغوشش پناه می‌برد.

مربی‌ها توضیح می‌دهند که کار با کودکان در مهدکودک براساس قصه و بازی است تا هیجان، کنترل، تمرکز و اعتمادبه‌نفس در آن‌ها تقویت شود.

مدت حضور زنان در مرکز مادر و کودک پروین، حداقل سه ماه است. در این مدت علاوه بر درمان اعتیاد، زنان تحت مهارت‌آموزی هم قرار می‌گیرند؛ سوزن‌دوزی، دستبندبافی، خیاطی و آموزش‌های مشابه تا مادران بعد از ترک اعتیاد بتوانند منبع درآمدی هرچند کوچک داشته باشند.

زنانی که هیچ سرپناهی ندارند می‌توانند بعد از ترخیص در خانه‌های حمایتی زندگی کنند، خانه‌هایی که مربوط به مرکز است تا برای بازگشت آن‌ها به جامعه کمک شود. در حقیقت اگر زنی بدون پشتوانه‌ باشد، نه خانواده و نه سرپرست بعد از ترخیص به خانه‌های حمایتی معرفی می‌شود.

مرکز «مادر و کودک پروین»، ۱۲ خانه حمایتی در اختیار دارد که به زنانی داده می‌شود که شاخص‌های لازم را داشته باشند و در مسیر یافتن شغل و استقلال گام بردارند. این زنان می‌توانند تا یک سال در این خانه‌ها زندگی کنند؛ چند ماه نخست رایگان است و پس از آن با پرداخت اجاره، مسیر زندگی تازه خود را ادامه می‌دهند.

ضرورت توسعه مراکز مادر و کودک

دیلمی‌زاده، مدیرعامل «تولدی دوباره» توضیح داد که این انجمن به‌عنوان اولین موسسه تخصصی اعتیاد در کشور، تاکنون ۶۸ مرکز در استان‌های مختلف ایجاد کرده و مرکز مادر و کودک پروین یکی از مراکز مهم آن محسوب می‌شود. این مرکز ویژگی خاصی دارد؛ خدمات دارویی و غیردارویی ارائه می‌دهد و با ۱۲ واحد آپارتمانی بیرون از مرکز، امکان بازپیوند اجتماعی مادران را مهیا می‌کند.

سید جواد حسینی؛ رئیس سازمان بهزیستی نیز در این بازدید در سخنانی با اشاره به مدل‌های مختلف حکمرانی اظهار کرد: چهار نوع جامعه داریم؛ جامعه‌ای با دولت قوی و مردم ضعیف، جامعه‌ای با دولت ضعیف و مردم قوی، جامعه‌ای با دولت و مردم ضعیف و در نهایت جامعه‌ای با دولت و مردم قوی. همه نظام‌های حکمرانی به دنبال رسیدن به الگوی چهارم هستند؛ یعنی دولتی قوی در کنار مردمی توانمند.

وی تصریح کرد: دولت مقتدر زمانی تشکیل می‌شود که مردم توانمند باشند و مردم زمانی قوی می‌شوند که فرصت حضور و مشارکت پایدار در توسعه جامعه برایشان ایجاد شود.

رییس سازمان بهزیستی همچنین با اشاره به فعالیت‌های انجمن «تولدی دوباره» گفت: این موسسه با شبکه‌سازی ۴۰ مجموعه فعال در حوزه اعتیاد، در حال حاضر به‌عنوان مرجع مشورتی سازمان ملل متحد شناخته می‌شود که باعث مباهات کشور است.

حسینی در ادامه به برنامه‌های جدید بهزیستی اشاره کرد و گفت: شش ماه است که بر روی طرحی با عنوان سلام کار می‌کنیم. هدف ما احیای تشکیلات محلات و جذب داوطلبان است. در این طرح می‌خواهیم تشکل‌ها و نیروهای داوطلب را به عرصه فعالیت‌های اجتماعی متصل کنیم و حتی ارتباط آن‌ها را با مدارس برقرار سازیم.

در جریان این بازدید، مدیرعامل انجمن تولدی دوباره پیشنهادی را مطرح کرد و گفت: می‌توانیم همایش ۲۰ هزار نفری داوطلبان سازمان بهزیستی در حوزه بلایا، بحران‌ها و حتی جنگ را در ورزشگاه آزادی برگزار کنیم؛ تنها کافی است سه ماه فرصت داشته باشیم؛ بهزیستی نهادی داوطلب‌محور است و در شرایط بحرانی باید در میدان حضور داشته باشد و برای این کار نیاز دارد نیروهای مردمی و داوطلبان را در کنار خود داشته باشد.

حسینی نیز این پیشنهاد را مثبت ارزیابی کرد و گفت: برگزاری چنین همایشی می‌تواند تأثیرگذار باشد و جامعه را نسبت به اهمیت فعالیت‌های اجتماعی داوطلبانه حساس‌تر کند.

روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بهزیستی