معمای امنیت و رقابت ظاهری: چگونه زنان در چرخه باطل زیبایی گرفتار می‌شوند؟

تحلیل‌گران اجتماعی با بهره‌گیری از مفاهیم علوم سیاسی و نظریه‌های روابط بین‌الملل، تلاش کرده‌اند تا به تبیین پدیده‌های اجتماعی نوظهور در حوزه زنان بپردازند. یکی از این مفاهیم «معمای امنیت» است که می‌تواند ابزاری برای فهم چرخه رقابتی و زیان‌بار زنان در حوزه ظاهر و زیبایی باشد.

از رقابت تسلیحاتی تا رقابت ظاهری

در نظریه‌های رئالیستی روابط بین‌الملل، معمای امنیت به وضعیتی اشاره دارد که در آن تلاش یک کشور برای افزایش امنیت خود – برای مثال با تقویت قوای نظامی – موجب احساس تهدید در سایر کشورها می‌شود و آن‌ها نیز در واکنش، به تقویت نظامی روی می‌آورند. این واکنش‌های زنجیره‌ای در نهایت به ناامنی جمعی و تنش بیشتر منتهی می‌شود، حتی در شرایطی که هیچ‌یک از طرفین قصد تهاجم نداشته باشند.

همین منطق می‌تواند در حوزه رفتار اجتماعی زنان نیز صدق کند. هنگامی‌که زنی با آرایش غلیظ، پوشش خاص یا رفتارهایی متفاوت در فضای اجتماعی و عمومی ظاهر می‌شود، به شکل ناخواسته سایر زنان را به رقابت وادار می‌کند؛ رقابتی برای جلب توجه بیشتر و حفظ موقعیت در فضای اجتماعی که گاه به نامرئی‌ شدن سایر زنان تعبیر می‌شود. در نتیجه، آنان نیز برای باقی ماندن در میدان رقابت، سطح خودآرایی و تغییرات ظاهری خود را افزایش می‌دهند. این واکنش‌ها به مرور باعث شکستن مرزهای عرفی تبرج می‌شود.

افزایش هزینه‌ها، کاهش امنیت روانی

با تداوم این رقابت، فشار روانی و مالی برای زنان افزایش می‌یابد؛ چرا که استانداردهای زیبایی به شکل مصنوعی و فزاینده‌ای بالا می‌رود، بدون آنکه مزیت متمایزکننده‌ای برای هیچ‌کدام از زنان حاصل شود. از منظر روان‌شناختی نیز این فرآیند می‌تواند حس رقابت، تهدید و حتی احساس طردشدگی میان زنان را تشدید کند؛ مشابه شرایطی که در معمای امنیت، نیت واقعی کشورها سوء تعبیر می‌شود و همه طرف‌ها را در چرخه‌ای باطل گرفتار می‌سازد.

در نهایت، کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این رقابت ظاهری، زنان را از مسیر اصلی رشد، توانمندسازی و اعتمادبه‌نفس درونی منحرف کرده و آنان را در یک بازی بی‌برنده، متضرر خواهد ساخت.

 فارس پلاس