مشارکت سیاسی‌اجتماعی زنان مبتنی بر عدالت جنسیتی

نشست «تبیین شاخص‌های حکمرانی زنان از منظر امامین انقلاب» با همکاری مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی و پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا در تاریخ یکشنبه ۶ مهرماه برگزار شد. در این نشست، دکتر علیرضا شاکری، پژوهشگر حوزه حکمرانی اسلامی و دکتر ناهید سلیمی، عضو هیئت‌علمی پژوهشکده زن و خانواده به بیان نظرات خود پرداختند.

حکمرانی زنان: فراتر از مقام‌های رسمی

دکتر علیرضا شاکری در این نشست تأکید کرد که مفهوم «حکمرانی زنان» تنها به حضور آنها در ساختار حکومتی یا تصدی مقام‌های رسمی محدود نمی‌شود. بلکه این مفهوم به نقش‌آفرینی نیمی از جامعه، یعنی زنان، در تمامی عرصه‌های حکمرانی اشاره دارد؛ عرصه‌هایی که شامل سیاست، اجتماع، فرهنگ و اقتصاد می‌شود.

شاکری افزود: «وقتی به بررسی مقوله حکمرانی از منظر انقلاب اسلامی و به‌ویژه اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب می‌پردازیم، به‌وضوح می‌بینیم که استنادهای ایشان به مبانی دینی و به‌ویژه قرآن بسیار پررنگ است. رهبری زمانی که از قرآن سخن می‌گویند، از جایگاه یک حکمران به قرآن ارجاع می‌دهند و این مسئله عمق و اهمیت خاصی به نگاه ایشان می‌دهد.»

جایگاه زنان در حکمرانی اسلامی

وی به تأکید رهبر انقلاب بر الگوی حکمرانی اسلامی که باید مستقیماً از چارچوب‌های قرآنی اخذ شود، اشاره کرد و گفت: «رهبر انقلاب در آغاز بسیاری از سخنان خود درباره زنان به دو آیه ۱۱ و ۱۲ سوره تحریم اشاره کرده‌اند که در آن دو الگوی بزرگ بشری، آسیه همسر فرعون و حضرت مریم (س)، معرفی می‌شوند.»

شاکری ادامه داد: «این آیات نشان می‌دهند که زنان می‌توانند در بالاترین سطح، الگوی بشریت قرار گیرند. در اندیشه امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب، جایگاه زنان به‌عنوان پیشران اصلی انقلاب موردتأکید قرار گرفته است.»

محوریت خانواده در حکمرانی

دکتر ناهید سلیمی نیز در این نشست به نکات مهمی در مورد حکمرانی زنان اشاره کرد و گفت: «حکمرانی زنان باید بر پایه مباحث هستی‌شناسانه و انسان‌شناسانه آغاز شود و به اصول ارزشی و هنجاری برسد. این موضوع نمی‌تواند به‌صورت سطحی و پراکنده بررسی شود.»

وی تأکید کرد که در بحث حکمرانی زنان، توجه به خانواده و نقش زنان در آن بسیار حائز اهمیت است و گفت: «خانواده باید به بستری تبدیل شود که مسائل اجتماعی در آن حل‌وفصل گردد. قرآن نیز به این نکته اشاره کرده که بسیاری از مشکلات خانوادگی می‌تواند در خود خانواده حل شود.»

ضرورت نگاه شبکه‌ای در حکمرانی زنان

سلیمی افزود: «برای دستیابی به شاخص‌ها و الگوهای حکمرانی زنان، باید به یک رویکرد شبکه‌ای و منسجم توجه کنیم. این رویکرد به ما کمک می‌کند تا نیازهای واقعی زنان را شناسایی و به حاکمیت منتقل کنیم.»

وی همچنین به اهمیت شایسته‌سالاری در مشارکت زنان اشاره کرد و گفت: «مشارکت زنان در حکمرانی باید بر اساس شایستگی و کارآمدی باشد، نه بر اساس سهمیه‌بندی‌های عددی.»

در پایان نشست، دو سخنران بر این نکته تأکید کردند که حکمرانی اسلامی باید بر پایه اصول و ارزش‌های اسلامی بنا شود و در این راستا، نقش زنان در خانواده و جامعه باید به طور مؤثر و جدی موردتوجه قرار گیرد. همچنین، ضرورت ساختارسازی و توجه به مباحث فقهی و حقوقی برای تحقق اهداف حکمرانی زنان به‌ویژه در جمهوری اسلامی ایران مطرح شد.

این نشست به‌عنوان یک گام مهم در تبیین و تحلیل نقش زنان در حکمرانی و سیاست‌گذاری‌های اجتماعی به شمار می‌آید و بر لزوم توجه به این موضوع در ساختارهای حکومتی و اجتماعی تأکید می‌کند.

خبرگزاری ایکنا