ماجرای ۳۵ کتاب وقفی مادر ناصرالدین شاه

مادر ناصرالدین شاه 35 جلد کتاب خطی و نفیس را به کتابخانه مسجد توحید اهدا کرده بود که دیگر نشانی از آن کتابخانه و کتاب‌های نفیس آن باقی نمانده و به نظر می‌رسد در دوران بازسازی دوم مسجد از بین رفته است.

ملک‌جهان‌خانم، ملقب به مهدعلیای دوم، مادر ناصرالدین شاه، در محدوده ارک سلطنتی دو مسجد ساخت؛ مسجد ارک که هنوز به نام مسجد مادر شاه شناخته می‌شود و مسجد توحید در خیابان صوراسرافیل که کمتر کسی از پیشنیه آن اطلاع دارد. ماجرای ساخت مسجد توحید را که به مسجد مادر شاه معروف است در ادامه بخوانید.

بنای اولیه مسجد توحید در دوره فتحعلی‌شاه قاجار به پایان رسید و قبل ازآنکه به نام مسجد مادر شاه شناخته شود، به نام امیر قاسمخان قوانلو پدر مهد علیا، به مسجد و مدرسه قاسم ‌خان معروف بود. تا قبل از سلطنت ناصرالدین‌ شاه، تهرانی‌ها همچنان این مسجد را به نام مسجد قاسم خان می‌شناختند اما پس از پادشاهی ناصرالدین شاه، مادرش مهد علیا در حدود سال ۱۲۷۲ هجری قمری تصمیم به بازسازی و تعمیر مسجد گرفت.

بنای نیمه‌ ویران مسجد و مدرسه مادر شاه که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به نام مسجد توحید نامیده شد، سال ۱۳۴۰ هجری شمسی توسط اداره اوقاف تخریب و نوسازی شد. اما بنای اولیه مسجد که توسط مهد علیا بازسازی شده بود، کتابخانه بزرگی داشت. مادر شاه، سی و پنج جلد کتاب خطی و نفیس در زمینه ادبیات، حکمت، تفسیر، فقه و اصول، نجوم و ریاضی را وقف این کتابخانه کرده بود. هرچند حالا دیگر نشانی از آن کتابخانه و کتاب‌های نفیس آن باقی نمانده و به نظر می‌رسد در دوران بازسازی دوم مسجد از بین رفته باشد.

پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ