لزوم ارتقای جایگاه مدیریتی زنان در دولت چهاردهم

زنان تأثیرگذارترین افراد جامعه‌ محسوب می‌شوند و در ادبیات رهبران انقلاب اسلامی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند که به تبع اهمیت جایگاه خود به نقش‌آفرینی می‌پردازند.

زنان نیمی جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند؛ نیمه‌ای که می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر سرنوشت و رفتارهای مردان داشته باشد. این موضوع در انتخابات‌ها و مشارکت‌های سیاسی خودش را نشان می‌دهد به این دلیل که زنان به عنوان نیمی از جمعیت رأی‌دهنده کشور، نیمی از سبد آرای رئیس‌جمهور منتخب را به خود اختصاص می‌دهند؛ چه زنانی که در خانه حضور دارند و چه زنان فعال در جامعه. حالا با اتمام انتخابات و انتخاب رئیس‌جمهور، مطالباتی در حوزه زنان وجود دارد که از دکتر پزشکیان انتظار می‌رود در راستای حل این مشکلات اقدام کند. در گفتگو با دکتر زینب اصغریان، فعال حوزه زنان، مطالبات جایگاه زنان از دولت چهاردهم را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

نقش زنان را در پیروزی انقلاب و بعد از آن در بزنگاه‌های جمهوری اسلامی ایران طی ۴۷ سال گذشته چطور ارزیابی می‌کنید؟

زنان تأثیرگذارترین افراد جامعه‌اند. پرورش‌دهنده افراد برای رسیدن به پیشرفت در جامعه. در ادبیات رهبران انقلاب اسلامی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند که به تبع اهمیت جایگاه خود به نقش‌آفرینی می‌پردازند. زنان در طول ۴۰ سال گذشته همیشه در صحنه های مهم نقش‌آفرینی داشته‌اند. از خط مقدم پیروزی مبارزه علیه رژیم شاهنشاهی تا مبارزه پشت صحنه در هشت سال جنگ تحمیلی. امام خمینی (ره) برای ارسال پیام مهم خود به گورباچف یک زن مبارز را به همراه هیئت دیپلماتیک به مسکو اعزام کرد؛ مرضیه دباغ که فرمانده سپاه در سه استان کشور بود و چندین سال‌ در زمان پهلوی زندانی شد و بعد‌ها نیز چند دوره نماینده مجلس شد.‌ همچنین در زمان تشکیل کارگروه خبرگان قانون اساسی، منیره گرجی حضور داشت که  حذف جهت‌گیری‌های غلط علیه زنان شد. ما شاهد تجربه متفاوت جدی هم در این دوران بوده‌ایم؛ تجربه موفق دوران وزارت مرضیه وحید دستجردی به عنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که حضور موفقیت‌آمیزی به عنوان یک وزیر داشته‌اند، اما کم کم بانوان به عرصه آموزش روی آوردند و از مشاغل مدیریتی کلان فاصله گرفتند. تجربیات موفق زنان در نمایندگی مجلس نیز به صورت جدی تکرار نشد و درصد بسیار کمی از نمایندگان را به خود اختصاص دادند.

دولت سیزدهم یکی از دولت‌های شاخص بعد از انقلاب بود. در این دولت چه اقداماتی در حوزه زنان و خانواده انجام شد؟

زمانی که شهید رئیسی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، امید‌ها برای حضور اجتماعی بانوان بیشتر شد و در زمینه های مختلف حضور زنان افزایش پیدا کرد. تشکیل «کارگروه زنان و حقوق بشر»، برگزاری همایش بین‌المللی بانوی تأثیرگذار، ریاست ایران در کارگروه توانمندسازی اقتصادی زنان اتحادیه کشور‌های حاشیه اقیانوس هند (آیورا)، پیشنهاد ایده جنبش جهانی تعهد به خانواده و شبکه‌سازی از بانوان توانمند مهم‌ترین دستاورد‌های دولت سیزدهم محسوب می‌شود. این دستاورد‌ها  برای افزایش حضور بانوان در جامعه و توانمند‌سازی زنان فرهیخته رقم خورد. تدوین لایحه تکلیف اشخاص فاقد هویت و تدوین لایحه معافیت بانوان سرپرست خانوار و مادران عهده‌دار حضانت فرزند و حمایت از زنان سرپرست خانوار از دیگر افتخارات این دولت برای خدمت به زنان ایرانی است. اجرای سیاست‌های کلی نظام یعنی جوانی جمعیت نیز در این دولت انجام شد. با این وجود متأسفانه حضور جدی زنان در عرصه‌های مدیریتی عملی نشد و ما شاهد حضور پرتعداد بانوان برای تصدی مسئولیت‌های کلان نبودیم.

از نگاه شما چه چالش‌هایی در حوزه زنان باقی مانده است و دولت چهاردهم باید در چه حوزه‌هایی چه اقداماتی داشته باشد؟

رویکرد‌های دولت چهاردهم در حوزه زنان می‌تواند در این ۳ حوزه باشد:

 ۱. حوزه حل مشکلات در کف جامعه

۲. حوزه ارتقای زنان و توانمندسازی آنان

۳. توجه جدی به رویکرد‌های مدیریتی و استفاده بر اساس اصل شایسته‌سالاری و نه فمینیستی؛ و این اولویت‌ها در حوزه زنان و خانواده بر چه اساسی تعیین می‌شود؟

اولویت‌ها طبق سه حوزه اصلی جامعه، توانمندسازی زنان، سطح کلان مدیریتی و خانواده تنظیم شود و طبق نیاز و توانمندی در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی به طور فعال حضور پیدا می‌کنیم.

با عنایت به آنچه در خصوص اولویت‌ها اشاره داشتید، در حال حاضر چه قوانین و لوایح نیمه‌کاره‌ای داریم که در دولت چهاردهم باید در اولویت رسیدگی و به سرانجام‌رساندن قرار گیرد؟

تعیین وضعیت لایحه عفاف و حجاب و تعیین جزئیات لایحه ارتقای امنیت اجتماعی زنان از جمله اولویت‌هایی است که باید در دولت چهاردهم به آن توجه شود. همچنین راه‌حل جدی برای حل مشکلات واقعی برای بانوان تاثیرگذار در جامعه باید طراحی و اعمال شود. قوانین زیادی در حمایت از زنان وجود دارد، با این وجود اجرا نشده است، به عنوان مثال استاد دانشگاه یا یک دانشجو که مادر است باید بتواند به مهدکودکی در محل کار یا تحصیل خود دسترسی داشته باشد که در بسیاری از موارد این امکان را ندارد و این موضوع آسیب جدی به خانواده وارد می‌کند.

در راستای اصلاح حفظ منافع ملی و ارائه الگوی زن مسلمان ایرانی در حوزه‌های بین‌المللی چطور؟

توجه به دیپلماسی زنان و حضور جدی بانوان در مجامع بین‌المللی باید از اولویت‌های دولت چهاردهم باشد. بهتر است از سفرای زن یا نمایندگان زن در مجامع بین‌المللی استفاده کنیم تا بتوانیم توانمندی‌های دیپلماتیک و علمی زنان ایرانی را به دیگر کشورها نشان دهیم تا این تصور غلط را که زنان ایرانی تحت فشار قرار دارند، از بین ببریم.

از نظر شما نقش دولت چهاردهم در حوزه زنان چه میزان تعیین‌کننده خواهد بود؟

اگر بخواهیم سوءاستفاده دشمن را درباره زنان ناکام بگذاریم، باید زنان را به صورت جدی مشارکت دهیم. زنان مسئله نیستند و خودشان راه‌حل مسئله هستند. فرهنگ‌سازی جدی در راستای معرفی زنان مؤثر و فرهیخته و شاخص به صورت جدی باید در دستور کار دولت چهاردهم قرار گیرد و از طرفی از مسائل رسانه‌ای و نقش زنان در رسانه نباید غفلت کرد. برای نمونه موفق حضور زنان در رسانه، می‌توان به برگزاری جشنواره بین‌المللی خورشید اشاره کرد.

مسئله جمعیت و فرزندآوری هم از موضوعاتی است که به شکل غیرمستقیم با حوزه زنان و خانواده گره خورده است. دولت چهاردهم در مسئله فرزندآوری و سیاست‌های مرتبط با آن باید چگونه عمل کند تا شاهد موفقیت آن باشیم؟

حمایت از فرزندآوری باید واقعی باشد. وعده‌وعید‌ها دردی را درمان نخواهد کرد. به نظر می‌رسد لازم است تمهیداتی برای بعد از دوران تولد اندیشیده شود. وعده‌وعید اهدای زمین و ماشین دردی را دوا نمی‌کند. در برخی کشور‌های غربی حمایت‌های مختلف اعم از پرستاری و مهدکودک و افزایش حقوق پدران و حتی پیشنهاد شغل بالاتر در دستور کار قرار گرفته است که به نظر می‌رسد مؤثر‌تر از طرح‌های کنونی است.

جوان آنلاین