لباس کاربردی برای اربعین

سجاد لطفی، دبیر سابق کارگروه مد و لباس با تاکید بر اهمیت کمک به دولت چهاردهم آنهم بدون نگاه سیاسی و جناحی، گفت: با توجه به اینکه دبیرخانه کارگروه مد و لباس زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محسوب می‌شود، ممکن است جو سازمانی این وزارتخانه به رویدادزدگی مبتلا شود.

مشکلات خلق «رویداد» های مکرر توسط کارگروه مد و لباس

وی با بیان اینکه خلق رویداد به خودی خود اشکالی ندارد، افزود: با این وجود، باید از این ابزار فرهنگی در زمان مناسب و به شیوه درست بهره ببریم. متاسفانه در وزارت فرهنگ و ارشاد، فرهنگ‌سازی به معنای برگزاری رویداد دیده می‌شود و این موضوع تنها متوجه یک دولت خاص نیست و متأسفانه در همه دولت‌ها وجود داشته است. به همین دلیل کارشناسان و مدیران یکی از دلایل عدم توفیق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اجرای اهداف و سیاست‌های محوله را ناشی از همین موضوع می‌دانند.

لطفی با اشاره به اینکه در دولت نهم و دهم و به عبارت بهتر در سال‌های ۸۷ تا ۹۲ کارگروه مد و لباس بیشتر به ماموریت تنظیم‌گری و سیاستگذاری پرداخته است، اظهار کرد: برگزاری ۳۳ جلسه کارگروه ساماندهی مد و لباس با اعضای حقوقی خود یعنی اعضای صنفی، سازمان صداوسیما، سازمان برنامه و بودجه، آموزش و پرورش و وزارت صمت، نشان دهنده جایگاه فراوزارتخانه‌ای کارگروه و اهتمام به کلان‌نگری بوده که خروجی‌های آن نیز تدوین و ابلاغ اسناد و دستورالعمل‌های این حوزه مانند جشنواره مد و لباس فجر، کارگروه‌های استانی و نمایشگاه‌های مد و لباس بوده است.

وی اضافه کرد: در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به غیر از مواردی مانند پرداختن به توسعه سخت‌افزاری کارگروه مانند اختصاص یک ساختمان مجزا به آن، عمده تلاش‌ها به برگزاری رویدادهایی در کنار جشنواره مد و لباس فجر، مانند مد و رسانه، لباس کودک و نوجوان و سوگواره عاشورایی معطوف شده بود، درحالی که بهتر بود در کنار برگزاری رویدادها به توسعه زیرساخت‌های پژوهشی، سیاستی و دانشی نیز توجه می‌شد.

آثار فاخری که کاربرد نداشتند!

دبیر سابق کارگروه مد و لباس در ادامه گفت: برای موضوع طراحی و تولید لباس در مناسک مذهبی از جمله اربعین، در دولت یازدهم و دوازدهم رویدادی با عنوان «سوگواره عاشورایی» در شش سال متوالی برگزار شده است. اصل دغدغه قابل احترام است و حتماً پیامدها و آثار مطلوبی نیز به دنبال داشته است. با این وجود، زمانی که ارزیابی و صحبت با برخی برگزیدگان و شرکت‌کنندگان این دوره‌ها انجام شد، مشخص شد که این رویداد با هدف طراحی لباس کاربردی برگزار نشده است و حتی در مواردی نقض غرض نیز شده است، به عنوان مثال طراحی نام مبارک امام حسین (ع) بر روی پایین تنه یک مانتو که نشان دهنده کاربردی نبودن برخی از این پوشاک بود.

وی با اشاره به اینکه نگاه صرفا نمایشگاهی به پوشاک باعث می‌شود حوزه نفوذ یک رویداد از محل برگزاری آن فراتر نرود، تصریح کرد: متاسفانه در دوره‌های قبل، صرفا سوگواره‌ای برگزار و نمایشگاهی برپا می‌شد و به برگزیدگان نیز جوایزی تعلق می‌گرفت. این رویه برای شش سال بدون اینکه خروجی آن بتواند نیاز مردم را رفع کند برگزار شد، چراکه هنرمندان آثاری را به وزارت فرهنگ ارسال می‌کردند که با وجود فاخر و ارزشمند بودن برای تولیدکننده استفاده‌ای نداشت.

لطفی مشکل رویداد «سوگواره عاشورایی» را عدم قابلیتِ امتدادِ اجتماعی آثار دانست و افزود: ممکن است برخی در پاسخ به آن بگویند این مشکل را می‌توان با ارتباط بین تولیدکننده و طراح جبران کرد درحالی که این راه حل به دلیل بینش غلطی است که در نتیجه تقلیل مسأله رخ می‌دهد. طرح و طراح باید در دل تولید و به عبارت بهتر برندها قرار داشته باشند تا بازار و برگزیدگان سوگواره به یکدیگر متصل شوند و خروجی رویداد به دست مردم برسد.

برگزاری رویداد جدید برای طراحی لباس کاربردی

وی با بیان اینکه در دولت سیزدهم با رویکرد مأموریت‌گرایی که داشت، «سوگواره عاشورایی» کار خود را متوقف کرد، اظهار کرد: تلاش شد با تمرکز بر کاربردی بودن پوشاک به شکلی که مثلاً در هوای گرم راهپیمایی اربعین قابل استفاده باشد، این دغدغه را برطرف کنیم، در نتیجه رویداد «دیدار» را برگزار کردیم که اگرچه همه اهداف خود را محقق نکرد، با این وجود سعی کردیم پوشاک مردانه با نقش‌های خلاقانه و محتوای مقاومت و عاشورایی سهم زیادی در طراحی ها داشته باشد و همچنین برای اطفال نیز لباس‌هایی طراحی شود. چندین طرح جدید چادر یا بالاپوش متناسب با راهپیمایی اربعین نیز برای زنان طراحی شد. بنیاد برکت هم به کمک آمد و پرداخت تسهیلاتی را با نقش‌آفرینی بانک قرض الحسنه مهر ایران بر عهده گرفت تا نمونه‌ها به تولید انبوه برسد.

نمره قابل قبولی گرفتیم!

وی در پاسخ به این سوالی درباره میزان موفقیت رویداد «دیدار» که تنها یک دوره برگزار شده است، تشریح کرد: قضاوت در این زمینه کمی مشکل است و باید دوره‌های بعد نیز با منطق حاکم بر «دیدار» یعنی طراحی پوشاک کاربردی و مورد نیاز جامعه برگزار شود تا بتوان ارزیابی دقیقی انجام داد. به نظر بنده می‌توان عملکرد رویداد «دیدار» را در سال اول قابل قبول دانست، با این وجود موفق نشدیم به تمام طرح تحولی برسیم و تنها قسمتی از اهداف انجام شد. همچنان که در جشنواره دوازدهم فجر هم همه اهداف محقق نشد با این وجود برای سال اول تحول، کار موفقی بود.

اصلاحات انجام شده در رویداد «دیدار»

لطفی با تاکید بر اینکه در رویداد «دیدار» می‌توان گام‌های محکم‌تری برداشت، ادامه داد: باید اتاق طراحی ویژندها و تیم‌های طراحی، مخاطب اصلی این رویداد باشند. در اولین رویداد «دیدار» خواسته ما از مجری تحقق این هدف مهم بود؛ اما با شرایط میدانی که پیش آمد و عدم همکاری برخی انجمن‌ها که تولیدکنندگان و ویژندهای زیادی را می‌توانستند به این رویداد سوق دهند، نتوانست به اهداف خواسته شده برسد.

وی افزود: اگر مجری رویداد در دوره‌های بعد بتواند ویژندها و تولیدکننده‌ها را به این رویداد بکشاند، امکان موفقیت‌شان بالاست. اگر امکان ادامه خدمت در کارگروه مهیا بود رویداد «دیدار» را با اصلاحات مد نظر خود برگزار می‌کردیم. اگر مجری نمی‌توانست از ویژندهای این حوزه دعوت کند، به سراغ مجری دیگری می‌رفتیم. در انتخاب مجری رویداد «دیدار» مهم برایمان یک موسسه مردمی بود که توانایی تولید انبوه لباس را داشته باشد، لباس آن کاربردی و مورد نیاز جامعه باشد. برخی تولیدکنندگان و طراحان نسبت به برگزار کننده شش دوره قبل رویدادهای عاشورایی نقدهایی را مطرح کردند که سبب شد تا در اجرا تغییراتی را لحاظ کنیم و از شائبه انحصارگرایی دور شویم.

یک پیشنهاد به دولت چهاردهم

دبیر سابق کارگروه مد و لباس در پایان تاکید کرد: به دولت چهاردهم پیشنهاد می‌کنم از رویدادزدگی در اقدام و برنامه‌ریزی‌ پرهیز کنند. اگر با رویکرد ماموریت‌گرا با شناخت صحیح موضوع به ابزار برگزاری رویداد برسند، موفقیت‌ها افزایش می‌یابد. در مورد طراحی لباس اربعین نیز ادامه رویکرد جدید یعنی طراحی لباس کاربردی با تاکید بر حضور اتاق‌های طراحی برندها و متناسب با ذائقه نوجوان و جوان امروزی به خصوص در رابطه با تن‌پوش مردان و پرهیز از بازگشت به رویه‌های قبل مانند برگزاری رویداد صرفا هنری عاشورایی، امری ضروری است.

ایسنا