قدرت زنانه تاریخ ساز

در دل رنج، جایی است که تاریخ متولد می‌شود و این زایش، اغلب از زبان زنی رخ می‌دهد که احساسش، آغاز یک قیام است. در این سیاره رنج، حماسه‌ها همواره از میانه زبانه‌های سوگ بیرون می‌آیند و هر خطابه شورانگیزی، سویه‌ای غم‌انگیز دارد. این سوگ، احساسی است که حرارت آن آهن سرد وجود انسان‌ها را ذوب و جلا می‌دهد و از آن، سلاحی برای خلق لحظه‌های حماسی و ایستادگی می‌سازد.

هرگاه این حرارت به سردی گراید، غم و احساس دوباره از عمق جان برخاسته و سلاح مقاومت انسان را صیقل می‌دهد. گویی بار سنگین این حماسه، احساس و شور بر دوش زنان قرار گرفته است. آنچه همواره در ذهن‌ها نقش بسته، تصویر سلحشوری مردان بوده است؛ درحالی‌که احساس زنانه، آغازگر حرکت‌های تاریخی و اجتماعی است. غم در وجود زنان نه نشانه ضعف، بلکه جلوه‌ای از قدرت نرم است.

این واقعیت که زنان روایت‌گران بهتری برای حماسه‌ها هستند، خود نمادی از قدرت است. آنان با ظرافت و عظمت، روایتی حماسی و شاعرانه از وقایع تاریخ ارائه می‌دهند؛ روایتی که ماندگار می‌شود. روایت‌ها از سینه‌هایی بیرون می‌آید که قرن‌ها بار رنج را بر دوش کشیده‌اند. زن، تنها ناقل حادثه نیست؛ او با قدرت احساس، عمق نگاه و زبان دل، حقیقت را به گونه‌ای تصویر می‌کند که فهم آن برای هیچ انسان بیداری دشوار نیست.

زینب سلام‌الله علیها؛ اوج روایت زنانه تاریخ

رنج، هنگامی که از گلوی زنی جاری می‌شود، زبان جهانی می‌یابد؛ زبانی که بی‌نیاز از ترجمه، با فطرت انسان‌ها سخن می‌گوید. در این میان، حضرت زینب سلام‌الله علیها، نماد کامل این ظرفیت تاریخی و الهی است؛ زنی که بزرگ‌ترین فاجعه تاریخ را به باشکوه‌ترین شعر حماسی بدل ساخت.

او نگارگر عاشورا بود، نه با قلم، که با نگاه و کلامش. عاشورا در چشمانش صحنه‌ای زیبا شد، چنان‌که فرمود: «ما رأیتُ الّا جمیلاً». این جمله، پاسخی درخشان به ظلم و جلوه‌ای بی‌نظیر از زیبایی در دل مصیبت بود؛ حقیقتی که با هیچ سلاحی خاموش نمی‌شود.

حضرت زینب سلام‌الله علیها در میدان به ظاهر مردانه عاشورا، ایستادگی کرد و تاریخ را بازنویسی نمود. در میانه داغ و اسارت، با صدایی مطمئن، یزید را از چشم امت انداخت؛ نه با شمشیر، که با روایت جایگاه بنی‌امیه در نگاه پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله. خطبه او نه فقط توبیخ یک ظالم، بلکه بازگرداندن کرامت به انسان بود.

سوگواری‌های عصر عاشورا اگرچه ظاهری اندوه‌بار داشت، اما حضرت زینب سلام‌الله علیها با آن اشک‌ها جوهر حماسه آفرید. او رنج را به زبان آورد تا معنا بیافریند، نه آن‌که در برابر آن بشکند. او نه قربانی، بلکه شاهدی مقتدر بود. حرارت قلب زن، اشک را به سلاحی بدل می‌کند که گلوی خصم را می‌فشارد و او را به زانو درمی‌آورد. عاشورا، با اشک بر سیدالشهدا علیه‌السلام ماندگار شد، نه صرفاً با شمشیر. شمشیرهای بسیار پس از آن به گردش درآمد، اما این اشک است که همواره تأثیرگذار باقی مانده است.

زن بودن حضرت زینب سلام‌الله علیها، بخشی از پیروزی عاشورا بود. او در دل اندوه، نوری از بصیرت را روشن کرد و نه‌تنها خواهر شهید، که راوی بزرگ‌ترین قیام تاریخ شد. امام حسین علیه‌السلام این رسالت را بر دوش او نهاد تا حقیقتی ماندگار را با زبان دل، روح حماسی و نگاه شاعرانه روایت کند.

آینده حماسه، زنانه‌تر از همیشه است

سخن از روایت زنانه حماسه، زمانی انتزاعی می‌نمود؛ اما امروز، در مواجهه با رژیم کودک‌کش صهیونیستی، این تصویر روشن‌تر از همیشه نمایان شده است. اشک‌های مادران غزه، در کنار فریادهای مادران ایرانی، جنایت را افشا می‌کنند؛ همان‌گونه که گریه‌های رباب سلام‌الله علیها در برابر جنایت حرمله افشاگر ظلم بود.

اشک، ترس، ناامیدی و ضعف، مفاهیمی است که همواره به زنان نسبت داده‌اند. در جنگ‌ها، زنان را قربانی تصور کرده‌اند؛ گاه ترسان از چهره دشمن، گاه ناتوان در برابر سلطه. اما روح زنانه، که بی‌تصویر مانده است، نیروی پنهان روایت‌ها بوده و هرگاه ظهور کرده، تعجب برانگیخته است. حال اگر این تصویر از زنی شیعه و پرورش‌یافته در مکتب فاطمه زهرا و زینب سلام‌الله علیهما باشد، آغاز خلق یک حماسه خواهد بود.

همه آن تصویر را دیدند: زنی در میانه انفجار، با انگشت اشاره دشمن را نشانه گرفت و صدای حقیقت را از میان خاک و دود به جهانیان رساند. فریاد مقاومت، این‌بار از زبان زن برخاست و جهانی شد. تصویر زن ضعیف، به زن حماسه‌ساز بدل شد.

تاریخ هنوز در دستان زنان روایت می‌شود؛ چه هنگام سوگ، چه هنگام ایستادگی در میدان‌هایی که دیگران از آن می‌گریزند. این هم‌افزایی قدرت سخت و نرم، تاریخ را دگرگون خواهد کرد.

و امروز، ما وارثان زینبیم؛ زنانی که رنج را به سلاح و اشک را به پرچم بدل می‌کنند. آینده حماسه، زنانه‌تر از همیشه است.

خبرگزاری مهر