فقه زن در مسیر تحول؛ ضرورت تقویت آموزش، پژوهش و اساتید در حوزه‌های علمیه خواهران

طیبه رشیدی نوا، معاون پژوهش مدرسه علمیه الزهرا (س) فامنین، با تأکید بر پتانسیل حوزه‌های علمیه خواهران در تولید فقه زنانه، نیاز به حمایت و بهبود ساختار آموزشی را برای پاسخ‌گویی به چالش‌های نوظهور زنان مطرح کرد.

طیبه رشیدی نوا، معاون پژوهش مدرسه علمیه الزهرا (س) فامنین، در همدان به مناسبت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم، بر پتانسیل بالای حوزه‌های علمیه خواهران برای تولید فقه زنانه تأکید کرد و گفت: باوجود دستاوردهای چشمگیر، این حوزه‌ها هنوز برای پاسخ به چالش‌های نوین زنان نیازمند حمایت، اصلاح ساختار آموزشی و تقویت اساتید هستند.

وی با اشاره به جایگاه تاریخی حوزه علمیه قم در تولید فقه نظام، بیان کرد: در طول یکصد سال گذشته، حوزه علمیه قم به عنوان منبع تحولات عظیمی در زمینه فقه و اندیشه دینی عمل کرده است. در این راستا، حوزه‌های علمیه خواهران نیز تلاش کرده‌اند فقه زن را متناسب با نیازهای روز جامعه تولید کنند. این تلاش‌ها شامل پژوهش‌های فقهی، بهبود برنامه‌های آموزشی، تعامل با جامعه و توجه به مسائل نوظهور بوده است.

رشیدی نوا در ادامه به بررسی نقاط قوت و ضعف این مسیر پرداخت و گفت: با وجود موفقیت‌های قابل توجه، چالش‌هایی مانند کمبود منابع، عدم حمایت کافی از پژوهشگران زن و ضعف در ارتباطات بین‌رشته‌ای وجود دارد. حرکت حوزه‌های علمیه خواهران در این راستا امیدوارکننده است، اما نیازمند تقویت جدی و سیاست‌گذاری هدفمند است.

وی همچنین به نقد نظام آموزشی فقه در مدارس خواهران پرداخت و خاطرنشان کرد: اگرچه ظرفیت بالایی برای تربیت بانوان مجتهد در این نظام وجود دارد، اما برای تحقق این ظرفیت، باید به‌روزرسانی محتوا، ارتقای سطح اساتید و ایجاد انگیزه پژوهشی جدی‌تر توجه شود.

رشیدی نوا، نقش اساتید زن را در هدایت علمی طلاب «محوری» توصیف کرده و افزود: اساتید خواهر با درک عمیق‌تر از واقعیت‌های زنان، می‌توانند فضای علمی حامی، پرسش‌محور و نوآورانه‌ای ایجاد کنند. این رویکرد آموزشی می‌تواند به تولید دانش دینی زنانه و پاسخ‌گویی به نیازهای زنان منجر شود.

وی همچنین بر ضرورت ورود دانش‌آموختگان به متن مسائل اجتماعی تأکید کرد و گفت: اگر طلاب با مهارت‌های عملی و تحلیل اجتماعی آشنا شوند و درگیر مسائل واقعی جامعه زنان گردند، می‌توانند نقش‌آفرینان مؤثری باشند. نقش اساتید در این فرایند از راهنمایی تا ایجاد انگیزه، بسیار حائز اهمیت است.

معاون پژوهش مدرسه علمیه الزهرا (س) فامنین با انتقاد از ناکافی بودن آموزش‌های فعلی برای مقابله با بحران‌های فکری زنان در جامعه، از جمله فمینیسم و فردگرایی، افزود: برای مقابله هوشمندانه با این چالش‌ها، لازم است مباحث به‌روز به برنامه‌های آموزشی افزوده شود، فضای گفت‌وگو و تفکر انتقادی تقویت گردد و طلاب به پژوهش‌های عمیق و کاربردی در این حوزه تشویق شوند.

حوزه