فرزند کمتر زیبایی بیشتر؟ جمعیت ایران در دام زیبایی محوری!

حجت‌الاسلام محمدتقی شفیعی در همایش «جوانی جمعیت» که در سالن زیتون جهاد کشاورزی استان زنجان برگزار شد، با اشاره به اینکه بسیاری از افراد چالش اصلی فرزندآوری را مسئله اقتصادی می‌دانند، بیان داشت: مردم ایران به طور ذاتی به خانواده پرجمعیت علاقه دارند، اما موانعی مانند مشکلات معیشتی و اقتصادی مانع تحقق این علاقه می‌شود.

وی با تأکید بر تأثیر اقتصاد بر نرخ ازدواج، طلاق و تعداد فرزندان، افزود: بهبود وضعیت اقتصادی می‌تواند بخشی از این مشکلات را کاهش دهد، اما پرسش این است که آیا تنها با رفع موانع اقتصادی، مادران دوباره مانند دهه ۶۰ به داشتن تعداد زیادی فرزند روی خواهند آورد؟ آیا انگیزه و فرهنگ فرزندآوری همچنان به قوت خود باقی مانده است؟

شفیعی با اشاره به وضعیت جمعیتی دهه ۶۰ گفت: در سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۴ هر مادر به طور میانگین پنج فرزند به دنیا می‌آورد. در آن دوران، علی‌رغم شرایط جنگ و کمبودهای شدید، مادران با وجود دشواری‌های اقتصادی، فرزندان متعددی به دنیا می‌آوردند و از شیر خود تغذیه می‌کردند.

وی تصریح کرد: در دوران جنگ، مشکلاتی مانند کمبود نخ بخیه و دارو وجود داشت، اما مادران فرزندانشان را از شیر خود محروم نمی‌کردند. امروزه، در شرایطی که ۲۰ زوج در مجموع ۱۴ فرزند دارند، بیش از ۵۰ درصد مادران از شیرخشک استفاده می‌کنند. این مسئله تا حدی ناشی از نگرانی مادران درباره تناسب اندام و ظاهرشان است.

دبیر تخصصی جمعیت شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه با اشاره به تغییر الگوهای زیبایی در جامعه اظهار داشت: ایران در میان ۲۱۱ کشور جهان در رتبه دوم جراحی زیبایی بینی زنان قرار دارد و در واردات لوازم آرایشی مقام اول را کسب کرده است. این آمار نشان‌دهنده تغییراتی در هویت زن ایرانی است، جایی که جایگاه مادری و فرزندآوری تحت‌الشعاع مسائل ظاهری قرار گرفته است.

وی همچنین درباره پیامدهای زایمان غیرطبیعی هشدار داد و گفت: بیش از ۵۵ درصد زایمان‌ها در کشور به روش سزارین انجام می‌شود و ایران در این زمینه رتبه نخست جهانی را دارد. درحالی‌که در بسیاری از کشورهای جهان، سزارین تنها در موارد ضروری انجام می‌شود.

شفیعی با بیان تفاوت‌های میان زایمان طبیعی و سزارین افزود: زایمان غیرطبیعی آسیب‌های جسمی و روانی به همراه داشته و منجر به کاهش حافظه و مشکلات روحی مادران می‌شود. همچنین ۱۴ درصد سزارین‌ها به مرده‌زایی منجر شده و ظرفیت فرزندآوری مجدد مادر را کاهش می‌دهد.

وی افزایش ناباروری در کشور را یکی دیگر از چالش‌ها دانست و ادامه داد: حدود ۳۰ درصد ناباروری‌ها ناشی از عفونت‌های بانوان است و تقریباً ۵۰ درصد تولدها با مشکلاتی مانند اوتیسم و اختلالات رشد مواجه‌اند. این مسائل عمدتاً به تغییر سبک زندگی مادران و افزایش زایمان‌های سزارین مرتبط است.

شفیعی در پایان با اشاره به تغییر هویت زن در جامعه اظهار داشت: اگر هویت زن از جایگاه الهی و مقدس خود به یک هویت صرفاً ظاهری و جنسی تقلیل یابد، نه‌تنها نسل امروز، بلکه آینده کشور نیز با بحران جدی روبه‌رو خواهد شد. وی تأکید کرد که فرزندان سرمایه معنوی خانواده‌ها هستند و باید برای احیای هویت مقدس و مادری زنان برنامه‌ریزی فرهنگی و جدی انجام داد.

موج رسا