غمگین‌ترین کودکان جهان در اروپا هستند

اروپا به‌خصوص کشورهای اتحادیه اروپا، به‌عنوان یکی از مرفه‌ترین مناطق جهان در نظر گرفته می‌شود، با این وجود بسیاری از جوانان در آن با کاهش روزافزون رفاه و افزایش نگران‌کننده بیماری‌های روانی مواجه هستند. بریتانیا پایین‌ترین رتبه را در زمینه رفاه کودکان در اروپا به خود اختصاص داده است و در سال ۲۰۲۴ غمگین‌ترین کشور برای کودکان نام گرفت. گزارش‌های جمع‌آوری‌شده در رابطه با این موضوع نشان می‌دهد که به‌طور میانگین ۱۶.۶ درصد از جوانان اروپایی از زندگی خود ناراضی هستند که معادل یک از هر شش نفر در سراسر این قاره است. هلند کمترین میزان نارضایتی را در بین جوانان داشت و تنها ۶.۷ درصد از نوجوانان ۱۵ ساله آن از زندگی خود ناراضی بودند.

نوجوانان در کشورهای شمال اروپا، فنلاند و دانمارک نیز رتبه‌های به‌نسبت بالایی را در این خصوص گزارش دادند و به ‌ترتیب با ۱۰.۸ و ۱۱.۳ درصد رضایت پایینی از زندگی را ثبت کردند. در این بین، بریتانیا با ۲۵.۲ درصد، بیشترین نارضایتی از زندگی را در بین جوانان گزارش کرده است و پس از آن لهستان (۲۴.۴ درصد) و مالت (۲۳.۶ درصد) قرار دارند. این گزارش از داده‌های منابع مختلف از جمله نظرسنجی طولی خانوارهای بریتانیا، نظرسنجی سالانه انجمن کودکان و برنامه سازمان توسعه و همکاری اقتصادی برای ارزیابی دانش‌آموزان بین‌المللی برای تجزیه‌وتحلیل رضایت از زندگی جوانان استفاده کرده است.

همچنین بریتانیا بیشترین شکاف را در رضایت از زندگی بین جوانان مرفه و محروم ثبت کرده است که این نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی بر رفاه کودکان ساکن در این کشور تأثیر دارد. علاوه‌بر این، گزارش یادشده نشان داد که بریتانیا رتبه چهارم را درخصوص محرومیت غذایی دارد و ۱۱ درصد از نوجوانان ۱۵ ساله آن به‌دلیل کمبود پول، بعضی از وعده‌های غذایی خود را کنار گذاشته‌اند. در واقع بحران هزینه‌های زندگی در بریتانیا بر فرصت‌های جوانان برای استراحت یا وقت‌گذرانی با دوستان یا خانواده‌هایشان تأثیرگذار بوده است.

بسیاری از خانواده‌های بریتانیایی هم در تأمین هزینه‌های تعطیلات، فعالیت‌های فوق‌برنامه تحصیلی برای فرزندانشان و در برخی موارد برگزاری جشن‌ها و مناسبت‌های خاص برای آن‌ها دچار مواجه هستند و ۴۱ درصد از آن‌ها اعلام کرده‌اند که توانایی پرداخت چنین هزینه‌هایی را ندارند. همچنین ۵۰ درصد از کودکان گزارش کردند که کمبود پول آن‌ها را از شرکت در فعالیت‌های تفریحی آموزشی مدارس مانند اردوها و بازدیدهای علمی محروم می‌کند.

فراتر از محدودیت‌های اقتصادی، دو نفر از هر پنج کودک و نوجوان بریتانیایی مورد بررسی در این پژوهش نگرانی‌های قابل‌توجهی را در مورد مسائل مختلف زندگی به‌خصوص افزایش هزینه‌های زندگی در این کشور ذکر کرده‌اند که نشان‌دهنده تاثیر افزایش قیمت‌ها بر قشر کودک و نوجوان در بریتانیا است. کودکان بریتانیایی از طرف دیگر، نگران افزایش آمار جرم و جنایت، امنیت آنلاین و مسائل زیست‌محیطی بودند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که مشکلات مربوط به مدارس بریتانیا مانند نگرانی در رابطه با ایمنی مدرسه، احساس تعلق و قلدری و فشارهای پیشرفت تحصیلی نیز نقش مهمی در کاهش رفاه کودکان ایفا می‌کند و ۱۴.۳ درصد از افراد مورد بررسی اعلام کردند که در سال ۲۰۲۴ از مدرسه خود ناراضی بوده‌اند. بریتانیا دومین نرخ بالای این نگرانی‌ها را در اروپا دارد که بر ذهن کودکان اثر می‌گذارد.

بریتانیا درخصوص کاهش سلامت روان در بین جوانان، با مشکلات مهمی نیز در ارائه حمایت‌های بهداشت روانی کافی مواجه است. طبق گزارش حاضر، بیش از ۲۷۰ هزار کودک در این کشور به پیگیری دوره بهداشت و درمان روانی نیاز دارند. اغلب نگرانی‌های مطرح‌شده توسط آن‌ها نیز شامل شکست خوردن در امتحانات مدارس و ناامیدی نسبت به آینده است. قابل‌توجه اینکه بریتانیا تنها کشور رو به کاهش رفاه در بین جوانان خود نیست و روندهای مشابهی در دیگر کشورهای اروپایی نیز مشاهده می‌شود.

دلایل کاهش رفاه کودکان در اروپا

بر اساس گزارش یونیسف، با توجه به داده‌های ۲۳ کشور در اروپا، درصد نوجوانان ۱۵ ساله‌ای که رضایت از زندگی را گزارش می‌کنند، از حدود ۷۴ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۶۹ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش پیدا کرده و یکی از عوامل کلیدی مؤثر در این زمینه نرخ بالای فقر یا محرومیت اجتماعی است که بر حدود ۲۰ میلیون کودک در اتحادیه اروپا (حدود یک از هر چهار کودک) تأثیر می‌گذارد. این امر تأثیر بلندمدتی بر جسم، ذهن و آینده کودکان دارد. کودکانی که در فقر بزرگ می‌شوند اغلب برای تأمین نیازهای اولیه همچون غذا، پوشاک، وسایل مدرسه یا تجهیزات ورزشی با مشکل روبه‌رو می‌شوند که این امر مشارکت آن‌ها را در فعالیت‌های عادی دوران کودکی محدود می‌کند و منجر به انزوای اجتماعی می‌شود. فقر همچنین بر سلامت روان کودکان تأثیر می‌گذارد و این کودکان بیشتر احتمال دارد استرس، اضطراب و افسردگی را تجربه کنند.

تغذیه نامناسب یکی دیگر از مسائل مهم مرتبط با فقر است، زیرا خانواده‌های فقیر اغلب از دسترسی به مواد غذایی مغذی و سالم محروم هستند و غذاهایی مصرف می‌کنند که بر سلامت جسمانی کودکان در کوتاه‌مدت و بلندمدت تأثیر منفی دارد. فقر همچنین به‌شدت بر توانایی کودکان برای مشارکت در مدرسه تأثیر می‌گذارد، زیرا آن‌ها درگیر آموزش نیستند و یا به مدرسه نمی‌روند، یا در صورت رفتن به مدرسه در حال سروکله زدن با خستگی و گرسنگی هستند و نمی‌توانند بر یادگیری تمرکز کنند.

این موضوع موجب می‌شود کودکان مواجه با فقر از تحصیل عقب بمانند و شانس آن‌ها را برای فرار از فقر در آینده کاهش می‌دهد. به این ترتیب چرخه‌ای ایجاد می‌شود که در آن کودکانی که در فقر بزرگ شده‌اند احتمال بیشتری وجود دارد که در بزرگسالی فقیر بمانند. این در شرایطی است که افزایش هزینه‌های غذا، مسکن و گرمایش، همراه با از دست دادن شغل و چالش‌های بهداشتی، خانواده‌های بیشتری را در اروپا به سمت فقر سوق می‌دهد.

افزایش نگرانی‌ها نسبت به امنیت آنلاین

تأثیرات منفی رسانه‌های دیجیتال بر کودکان همچون اعتیاد، انزوا و کاهش اعتماد اجتماعی، غیرقابل انکار است. به گفته یونیسف، کودکان در فضاهای دیجیتال با خطرات مختلفی از جمله آزار و اذیت سایبری، قرار گرفتن در معرض محتوای نامناسب، اطلاعات نادرست و بهره‌کشی جنسی مواجه هستند که به‌شدت به رفاه آن‌ها آسیب می‌رساند و هرچند ابزارهای تعدیل محتوا در کاهش محتوای مضر پیشرفت‌هایی داشته‌اند، لازم است تمرکز بیشتری به نحوه طراحی این پلتفرم‌ها معطوف شود و مقررات هدفمند و ابزارهای تخصصی برای رسیدگی مؤثر به آن‌ها تدوین شود.

نقش دولت و سیاست‌گذاران

دولت‌ها نقشی اساسی در رسیدگی به نگرانی‌های فزاینده در مورد رفاه کودکان دارند و بعضی از اقدامات کلیدی آن‌ها تضمین دسترسی جوانان به مداخله زودهنگام و حمایت از سلامت روان پیشگیرانه جوانان، قرار دادن رفاه کودکان در اولویت ملی، معرفی قانون فقر کودکان برای تضمین اینکه هیچ خانواده‌ای از نیازهای اولیه محروم نباشد، اصلاح محیط مدرسه به‌منظور کاهش اضطراب و قلدری و در عین حال افزایش تجربیات یادگیری معنادار محسوب می‌شود. در حال حاضر ابتکارات امیدوارکننده‌ای از سوی سیاست‌گذاران اتحادیه اروپا، در این زمینه انجام گرفته است، بااین‌حال بسیاری از برنامه‌های اقدام ملی در مرحله اجرا با مشکل مواجه هستند، زیرا بسیاری از دولت‌ها هنگام تهیه این طرح‌ها از تعامل با سازمان‌های جامعه مدنی یا خود کودکان کوتاهی می‌کنند که این امر همراه با مکانیسم‌های نظارتی ضعیف، ارزیابی میزان اثرگذاری این برنامه‌ها را دشوار می‌کند.

ایمنا