علم می‌گوید: تبلیغ حجاب با «زبان هویت» مؤثرتر از «زبان تکلیف» است

این پژوهش در سال ۲۰۰۶ در یکی از دانشگاه های انگلیس بر روی دانشجویان مسلمان انجام شد و سوال اصلی آن پژوهش این بود که پیام هائی که برای دعوت دانشجویان به حجاب تنظیم می‌شود چه احساسی را درون یک خانم می‌تواند ایجاد کند؟

در واقع پژوهشگران علاقمند بودند بدانند که آیا تأکید بر جنبه های مختلف حجاب، اعم از ضرورت دینی، ریشه فرهنگی، یا کارکرد اخلاقی، می‌تواند منجر به برانگیختن واکنش‌های عاطفی متفاوت (مانند افتخار، اضطراب، یا شرم)و تغییرات در نگرش کلی آنها نسبت به پوشش خود
شود یا خیر؟

شرکت کنندگان (نمونه آماری)

تعداد: ۱۸۰ زن مسلمان.
محدوده سنی: ۱۸ تا ۳۰ سال (تمرکز بر جوانان و زنان در سن تشکیل هویت)
موقعیت مکانی: توزیع نمونه در سه مرکز شهری اصلی انگلیس: لندن، منچستر و
بیرمنگام، که نمایانگر تنوع مهاجرتی و اجتماعی جوامع مسلمان در این کشور هستند.

طراحی آزمایش

شرکت کنندگان به صورت تصادفی به سه گروه مجزا تقسیم شدند تا۰اطمینان حاصل شود که تفاوتهای مشاهده شده ناشی از تفاوتهای پیشین در نگرش‌ها نیست.

نوع پیام‌های مورد آزمایش قرار گرفته:

پیام ها به سه دسته تقسیم شد و در سه نقطه‌ای که ذکر شد مورد آزمایش قرار گرفت.
دسته اول:
پیام با استناد به قرآن و روایت‌های اسلامی تأکید می‌کرد که پوشش «فرمان خدا» و «نشانه ایمان» است.
دسته دوم:
حجاب به عنوان نماد «فرهنگ، اصالت و زیبایی اسلامی» معرفی شد.
دسته سوم:
بر کنترل رفتار، حفظ کرامت و جلوگیری از نگاه دیگران تأکید داشت.

ابزار سنجش: (در سه مقطع واکنش مخاطبین سنجیده شد)

مقیاس نگرش نسبت به حجاب( که شدت موافقت یا مخالفت شرکت کنندگان با مفهوم حجاب را در مواجهه با چارچوبهای مختلف حجاب می سنجید.)

پرسشنامه احساسات لحظه‌ای :برای ثبت دقیق شدت و نوع احساسات برانگیخته شده بلافاصله پس از مواجهه با متن آزمایشی (مانند احساس هیجان، اضطراب، شادی یا شرم)

سنجش «واکنش شناختی»: مقیاسی برای اندازه گیری میزان مقاومتی که فرد در برابر پیام دریافتی احساس میکند؛ این شاخص میزان تمایل
فرد برای انجام عملی مخالف با محتوای پیام را نشان می دهد.

نتیجه ی پژوهش :بالاترین میزان تاثیر را در میان سه دسته پیام مذکور دسته ی دوم پیام( یعنی پیام هائی که از جنس هویت و افتخار زن بود)برروی رفتار و نگرش مخاطبان داشت.

آزمایشگاه علوم رفتاری و تغییرات اجتماعی | دانشگاه باقرالعلوم(ع)