طبیعی یا سزارین؟

مادری که باوجود برنامه‌ریزی برای زایمان طبیعی در لحظات پایانی مجبور به انجام سزارین شده با بارداری دوباره، افکار جدیدی ذهنش را درگیر نموده و به دنبال شرایطی بهتر است.

مسیر پر از چالش و تصمیمات مهم در داستان زنانی که موفق به زایمان طبیعی پس از سزارین شده‌اند، چراغی است که تجربه و دانش دکتر طاهره لباف، متخصص زنان و زایمان، را در راستای نیاز به  پاسخ‌های روشن به تردیدهای مرتبط دارد.

ممکن اما مشروط به شرایط ویژه

لباف با تاکید بر امکان‌پذیر نبودن زایمان طبیعی پس از سزارین برای همه زنان، توضیح داد: لازم است که ابتدا بررسی‌های دقیقی برای بارداری دوم زنی که پس از یک زایمان سزارین تمایل به زایمان طبیعی دارد، انجام بگیرد. نکته مهم، علت سزارین قبلی است تا احتمال موفقیت زایمان طبیعی را سنجش نموده و گاهی مثل تنگی لگن یا درشتی نوزاد که امکان تکرار در بارداری دوم نیز وجود دارد، نیاز به سزارین دوباره داشته باشد.

وی در ادامه افزود: درصورتی‌که زایمان اول به دلایلی مانند: قرارگیری نامناسب جنین، به سزارین انجامیده باشد می‌توان بادقت بسیار و با شرایطی که تحت‌نظر پزشک است به این مادران فرصت‌زایمان طبیعی داد.

لباف با اشاره به اهمیت مانیتورینگ دقیق در طول زایمان طبیعی پس از سزارین گفت: به دلیل اینکه رحم یک‌بار پاره شده و دوباره دوخته شده، فرصت و زمان مناسبی برای پیشبرد انقباضات نداشته و اگر نیاز به کمک داشته باشیم قادر به استفاده از روش‌های معمول برای تحریک زایمان نیستیم.

این متخصص زنان و زایمان تأکید کرد: گزینه زایمان طبیعی پس از سزارین، برای زنانی که شرایط مناسب این عمل را دارند حتماً باید در مراکزی که امکان مانیتورینگ دقیق و انجام سزارین اضطراری در صورت نیاز وجود دارد، انجام بگیرد.

افزایش خطرات زایمان طبیعی با هر سزارین بیشتر

لباف به تأثیر تعداد سزارین‌های قبلی بر شانس موفقیت‌زایمان طبیعی پس از سزارین اشاره نموده و گفت: به‌شرط وجود شرایط مناسب، امکان زایمان طبیعی پس از یک سزارین، معمولاً وجود دارد. اما تصور زایمان طبیعی برای زنی که دو یا سه بار سزارین شده نادرست بوده و هرچه تعداد سزارین‌های قبلی بیشتر باشد، خطرات برای مادر و نوزاد افزایش می‌یابد.

وی بر تأثیر مستقیم سزارین‌های قبلی به شانس موفقیت‌زایمان طبیعی تأکید کرده و افزود: به دلیل افزایش خطرات مربوط به پارگی رحم و مشکلات دیگر در صورت تعدد سزارین‌ها، گزینه زایمان طبیعی کمتر توصیه می‌شود؛ بنابراین، نیاز به‌دقت مشاوره‌های پزشکی زنان برای تصمیم‌گیری این مورد است.

وی‌بک؛ تجربه موفق و ممکن

لباف به موارد موفقی که در زایمان طبیعی پس از سزارین داشته اشاره نمود و ادامه داد: موارد متعددی از زنانی باسابقه یکبار سزارین، توانایی زایمان طبیعی موفق که در اصطلاح وی‌بک نامیده می‌شود با بررسی‌های دقیق و شرایط مناسب داشته‌اند. در این موارد، به زنان فرصت‌زایمان طبیعی پس از اطمینان از عدم وجود موانع و مشکلات پیچیده کننده زایمان داده شده و خوشبختانه بدون هیچ مشکلی زایمان را به پایان رسانده‌اند.

متخصص زنان و زایمان افزود: ارزیابی‌های مناسب و انتخاب درست بنا بر تجربیات امکان زایمان طبیعی پس از سزارین تجربه موفق و بدون عارضه برای مادران است.

زمان‌بندی زایمان طبیعی پس از سزارین

به گفته لباف، اهمیت زیادی برای مدت‌زمان بین زایمان‌ها در مورد زنانی که پس از سزارین قصد زایمان طبیعی دارند، وجود ندارد. او گفت: امکان انجام این عمل حتی بعد از یک سال از سزارین و یا بعد از سال‌ها گذشتن زایمان سزارین قبلی، در صورت دارابودن شرایط مناسب  وجود داشته و تفاوت خاصی ندارند.

وی تأکید کرد: بررسی دقیق وضعیت رحم و سلامت عمومی مادران مهم‌تر از زمان بوده و باوجود شرایط مناسب، فاصله زمانی طولانی یا کوتاه‌ بین زایمان‌ها در امکان‌پذیری زایمان طبیعی پس از سزارین تأثیر چندانی ندارد.

لباف با بررسی نکات کلیدی‌ گفت چندین ملاحظه و توصیه مهم برای این زنان وجود دارد: اولاً کنترل وزن مناسب نوزاد برای جلوگیری از درشت‌شدن بیش از حد آن و انجام ورزش‌های دوران حاملگی بعد از هفته بیست و هفتم بارداری برای بهینه ماندن وضعیت جسمانی مادر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

برنامه‌های خاصی از هفته سی و ششم بارداری برای مصرف دم‌نوش‌هایی مانند: دم‌نوش رازیانه و گل‌گاوزبان، معاینات منظم برای ارزیابی آمادگی دهانه رحم ضروری است تا در صورت باز نبودن دهانه رحم به‌اندازه کافی، توصیه پیاده‌روی منظم به مادر داشته و شرایط را فراهم کنند.

ایشان تأکید کرد: تسهیل فرایند زایمان طبیعی از طریق پیاده‌روی به‌ویژه در نزدیکی هفته سی و ششم، توانایی آماده‌سازی دهانه رحم برای زایمان را ایجاد می‌نماید.

مزایای زایمان طبیعی و اهمیت انتخاب آن در زایمان‌های اولیه

این متخصص زنان و زایمان با تأکید بر مزایای زایمان طبیعی و اهمیت انتخاب این روش در زایمان‌های اولیه اضافه کرد: معمولاً بسیاری از زنانی که بعد از یک سزارین به دنبال زایمان طبیعی هستند به این نتیجه رسیدند که زایمان طبیعی، بنا بر تجربه‌ها و دلایلی که امکان دارد در ابتدا به آن توجه نشده باشد، برایشان بهتر است.

وی ادامه داد: به دلیل به‌دنیا آمدن نوزاد از یک مجرای طبیعی در زایمان طبیعی، خونریزی‌های بعد از زایمان نصف خونریزی بعد از سزارین که چندین لایه از پوست و رحم بریده شده و به خونریزی و عفونت‌های بیشتر منجر می‌شود، بوده و درد پس از زایمان نیز بلافاصله کاهش‌یافته درحالی‌که در سزارین، تا ۲۴ ساعت نیاز به مسکن یا حتی داروهای مسکن قوی‌تر وجود دارد.

لباف افزود: نوزادان متولد شده به روش طبیعی، معمولاً از نظر تنفسی و وضعیت نوزادی بهتر هستند و به‌طورکلی، شیردهی بعد از زایمان طبیعی راحت‌تر و سریع‌تر آغاز شده و در شرایط نرمال، زایمان طبیعی بهترین روش برای زایمان است.

ایرنا