سینمای کودک فلسطینی علیه بایکوت رسانه‌ای در جهان

۹ مهر روز جهانی کودکان فلسطینی است. این روز تنها به یک روز خاص محدود نمی‌شود، بلکه هر روز و هر سال، یادآور وضعیت دشوار این کودکان است. پس از جنایات اخیر اسرائیل علیه مردم غزه، شاهد کشتار بی‌رحمانه‌ای از کودکان بی‌پناه هستیم که حق‌شان بازی و شادی است.

اما سهم این کودکان از سینما چیست؟ سینمایی که در خرابه‌ها شکل نمی‌گیرد و آن‌ها ممکن است سال‌ها فیلمی ندیده باشند. فیلمسازان فلسطینی، چه در غزه و چه در خارج از آن، با چالش‌های زیادی از جمله سانسور و فشارهای لابی‌های صهیونیستی مواجه‌اند.

با این حال، فیلم‌های ارزشمندی درباره‌ی کودکان فلسطینی ساخته شده است که بیشتر آن‌ها در قالب مستند هستند. این فیلم‌ها به رنج‌ها و مشکلات این کودکان می‌پردازند و در عین حال، امیدها و آرزوهای آن‌ها را نیز به تصویر می‌کشند.

فیلم «صدای هند رجب» که جوایز مهمی را در جشنواره‌های سینمایی کسب کرده، بهانه‌ای است تا نگاهی به تلاش‌های سینما برای روایت زندگی کودکان فلسطینی داشته باشیم. این فیلم، تصویری دردناک از بی‌رحمی جنگ و بی‌پناهی کودکان را ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که سینما می‌تواند صدای این کودکان مظلوم باشد.

در ادامه، به بررسی چند فیلم مهم درباره‌ی کودکان فلسطینی می‌پردازیم که هر یک به نوعی داستان زندگی و مبارزات این کودکان را روایت می‌کنند.

کودکان بدون کودکی (۱۹۸۰)

یکی از قدیمی‌ترین فیلم‌ها درباره‌ی کودکان فلسطینی، «کودکان بدون کودکی» است که به کارگردانی خدیجه حباشنه، نویسنده و فعال فرهنگی فلسطینی، در سال ۱۹۸۰ ساخته شده است. این فیلم به بررسی زندگی کودکان فلسطینی در اردوگاه‌های آوارگان می‌پردازد و بر تناقض میان واقعیت زندگی این کودکان و مفاد اعلامیه‌های جهانی حقوق کودک تأکید می‌کند.

این فیلم که توسط مؤسسه‌ سینمای فلسطین و اتحادیه‌ عمومی زنان فلسطینی تهیه شده، حول زندگی یتیمان شهدای تل زعتر در بیت‌الصمود می‌چرخد. این اثر، رنج‌های کودکان فلسطینی را در اردوگاه‌های آوارگان و تحت اشغال اسرائیل به تصویر می‌کشد و بر تناقض بین اعلامیه‌ی بین‌المللی حقوق کودک و واقعیت‌های زندگی آن‌ها تمرکز دارد.

متولد غزه (۲۰۱۴)

این مستند به بررسی تأثیرات جنگ تابستان ۲۰۱۴ بر زندگی ۱۰ کودک فلسطینی می‌پردازد. فیلم با نگاهی انسانی، روزمرگی کودکانی را به تصویر می‌کشد که پس از تجربه‌ی وحشت جنگ، همچنان در تلاش برای بازسازی زندگی خود هستند. «متولد غزه» نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار شد و توانست توجه جهانی را به واقعیت‌های تلخ زندگی در غزه جلب کند.

این فیلم توسط هرنان زین، خبرنگار و فیلم‌ساز آرژانتینی – ایتالیایی، ساخته شده است و حاصل یکی از سفرهای او به مناطق جنگی است.

فرها (۲۰۲۱)

«فرها» فیلمی درام و تکان‌دهنده است که خشم اسرائیلی‌ها را برانگیخت و آنان را وادار به تلاش برای بایکوت آن کرد. این فیلم داستان دختری فلسطینی را روایت می‌کند که در روز نکبت ۱۹۴۸ و پس از حمله‌ی صهیونیست‌ها به روستایش، در انباری توسط پدرش پنهان می‌شود و از منفذی شاهد فجایع اسرائیل علیه خانواده‌اش است.

کارگردان این فیلم، دارین سلام، در مصاحبه‌ای گفته بود که برخی از اعضای گروه تولید هنگام فیلم‌برداری در پشت‌صحنه گریه می‌کردند، زیرا آن صحنه‌های تلخ یادآور خاطرات خانوادگی و روایت‌های نسل‌های گذشته‌شان بود.

از نگاه یک کودک (۲۰۲۵)

این مستند توسط گروه بین‌المللی دفاع از کودکان – فلسطین تهیه شده و با استفاده از شهادت‌های مستقیم و تصاویر واقعی، زندگی کودکان غزه را پس از خشونت‌های اخیر روایت می‌کند. فیلم، صدای کودکانی را بازتاب می‌دهد که از نسل‌کشی جان سالم به در برده‌اند و اکنون از دل ویرانی، تجربه‌های خود را بازگو می‌کنند.

هند رجب (۲۰۲۵)

فیلم «صدای هند رجب» به کارگردانی کوثر بن هنیه، داستان جان‌سوز دختر شش‌ساله‌ای را روایت می‌کند که پس از کشته‌شدن خانواده‌اش در حمله‌ی هوایی، چند ساعت در خودرویی ویران‌شده گرفتار شد و با تماس تلفنی از هلال احمر فلسطین تقاضای کمک کرد. این اثر مستند – داستانی، با بازسازی لحظات پایانی زندگی هند، تصویری دردناک از بی‌رحمی جنگ و بی‌پناهی کودکان ارائه می‌دهد.

بن هنیه در مصاحبه‌ای گفته بود: «وقتی صدای ضبط‌شده‌ی هند را شنیدم، همه چیز تغییر کرد. می‌دانستم باید این فیلم را بسازم.»

فیلم‌های کودکان فلسطینی به‌خاطر توجه به مظلومیت و شرایط دشواری که این کودکان دارند، ظرفیت بالایی برای رساندن پیام مظلومیت و ایجاد خشم و انزجار از اسرائیل در اذهان عمومی جهان دارند. سینمای کودک فلسطینی، سینمای حیات و امید این ملت مظلوم و ستم‌کشیده است و می‌تواند صدای این کودکان باشد.

خبرگزاری تسنیم