سوشیلا کارکی؛ از قاضی مبارز ضد فساد تا نخست‌وزیر بحران‌زده نپال

چگونه به قدرت رسید؟

بحران اخیر نپال با تصمیم دولت برای ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی آغاز شد، اما خیلی زود به انفجار نارضایتی‌های عمیق‌تری مانند فساد، بیکاری و ناکارآمدی دولت‌ها منتهی شد. شدت اعتراضات و درگیری‌های خونین، نخست‌وزیر وقت را ناگزیر به استعفا کرد. در این شرایط، کارکی به عنوان فردی بی‌طرف و مستقل مسئولیت نخست‌وزیری موقت را پذیرفت و در نخستین اقدام مهم، انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات در بهار آینده را رقم زد.

چالش‌ها و جایگاه اجتماعی

کارکی برای نسل جوان نماد پاکدستی است؛ نسلی که بیشترین نقش را در اعتراضات خیابانی ایفا کرد. با این حال، مسیر کاری او همیشه هموار نبوده است. تلاش دولت وقت برای برکناری‌اش در دوران قضاوت، گرچه ناکام ماند، اما به عنوان نشانه‌ای از فشارهای سیاسی علیه او در حافظه عمومی باقی مانده است.

ریشه بحران در نپال

نارضایتی‌ها تنها به تصمیم اخیر دولت محدود نمی‌شود. از زمان پایان سلطنت در ۲۰۰۸ تاکنون، نپال شاهد سقوط پی‌درپی دولت‌ها و بی‌ثباتی سیاسی مزمن بوده است. شکاف طبقاتی، مهاجرت گسترده و فساد ساختاری در کنار ناکارآمدی احزاب سنتی، زمینه انفجار اجتماعی را فراهم کرده بود و ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی تنها جرقه نهایی بود.

نقش بازیگران خارجی

برخی تحلیلگران هم‌زمانی بحران با رقابت‌های منطقه‌ای را برجسته می‌کنند. دولت مستعفی به چین نزدیک بود و به طرح کمربند-راه پیوسته بود؛ موضوعی که گمانه‌زنی‌ها درباره دخالت یا دست‌کم تمایل آمریکا به تغییر معادله قدرت در نپال را تقویت کرد.
دولت آمریکا امروز رسماً در بیانیه ای از سوشیلا کارکی بعنوان نخست وزیر دولت موقت حمایت کرد و از بازگشت آرامش خرسندی خود را ابراز داشت.
مسیله ای که نشان‌دهنده نقش جدی آمریکا در تحولات نپال برای تغییر موازنه قدرت علیه چین است.

زینب اصغریان