سقط قانونی؛ آماری روبه‌رشد!

به گفته معصومه آباد، متخصص بهداشت باروری، درحالی‌که آمار غربالگری جنین در هلند زیر ۳۰ درصد، در سوئد زیر ۳۴ درصد و در کانادا زیر ۳۳ درصد است، در کشور ما ۹۴ درصد بارداری‌ها تحت آزمایش‌های غربالگری قرار می‌گیرند، بدون اینکه پشتوانه منطقی و علمی داشته باشند. آسیه جعفری، معاون اداره امور بالینی سازمان پزشکی قانونی، از افزایش درخواست‌های مجوز سقط قانونی خبر داد و اعلام کرد که بیشترین آمار درخواست‌ها مربوط به استان‌های تهران، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان و اصفهان است.

در سال ۱۳۹۸، برای ۸ هزار و ۹۰۰ مورد بارداری به دلیل ناهنجاری‌های جنینی، مجوز سقط درمانی صادر شد و با وجود تغییرات سخت‌گیرانه در سال ۱۴۰۰، آمار این نوع سقط در سال ۱۴۰۱ به حدود ۸ هزار و ۸۰۰ مورد رسید. با وجود این آمار بالا، سالانه حدود ۳۰۰ کودک مبتلا به سندروم داون در کشور متولد می‌شوند.

مدیر اداره بالینی سازمان پزشکی قانونی همچنین اشاره کرد که تعداد متقاضیان مجوز سقط درمانی از ۲۸۳۹ مورد در بهار ۱۴۰۲ به ۳۰۶۹ مورد در بهار ۱۴۰۳ افزایش‌یافته است، درحالی‌که صدور جواز به طور اندکی کاهش‌یافته و از ۲۲۵۰ مورد در بهار ۱۴۰۲ به ۲۲۲۴ مورد در بهار ۱۴۰۳ رسیده است.

 سیاست‌گذاران باهدف افزایش جمعیت، در سال ۱۴۰۰ ماده ۵۶ قانون جوانی جمعیت را به دستورالعمل صدور سقط درمانی اختصاص دادند و تغییرات و محدودیت‌های زیادی را در این زمینه اعمال کردند، از جمله حذف اجبار برای انجام غربالگری دوران بارداری و جایگزینی رویکرد قضایی به‌جای رویکرد پزشکی.

بهروز کلیدری، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، معتقد است که غربالگری ضروری است، زیرا در صورت شناسایی ناهنجاری جنین، والدین می‌توانند با اختیار خود تصمیم به سقط قانونی بگیرند. اما اگر خانواده نتواند به طور قانونی جنین را سقط کند، ممکن است به سقط غیرقانونی روی بیاورد.

در مقابل، محمد شریعتی، استاد گروه پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران، می‌گوید که بررسی‌ها نشان می‌دهد به دلیل فقدان نظارت دقیق بر آزمایشگاه‌ها و افرادی که غربالگری را انجام می‌دهند، میزان مثبت کاذب در ایران بسیار بالاتر از سایر کشورهاست. در کشورهای غربی، غربالگری به گروه‌های پرخطر محدود شده و به همین دلیل میزان انجام آن کمتر است.

مهتاب زینالی‌زاده، فلوشیپ نازایی، بر این باور است که استانداردسازی مراکز غربالگری باید یکی از اولویت‌های دولت برای حمایت از خانواده و طرح جوانی جمعیت باشد تا خطا در تشخیص ناهنجاری‌ها به حداقل برسد.

فارس