«زن زندگی آزادی» از منظر قرآن

در اسلام زن ریشه و اُم اجتماعات بشری است و کرامت آدمی بسته به کرامت زن می باشد و ارتقای منزلت زنان جز در سایه محور قرار دادن قرآن وسنت در بُعد روحی ، ذهنی و عینی امکان پذیر نیست.

در اسلام زن و مرد در جوهره انسانی خودشان که در جان و روح آنان نهفته، هیچ اختلافی با یکدیگر ندارند. هر دو قادرند فاصله بین اَسفل السافلین تا اَعلی‌علیین را در نوردند و به عالی ترین مراتب کمال انسانی نائل آیند. تا جایی که در ویژگی آن ها گفته شده مردان (مظهر جلال) و زنان (مظهر جمال) حق می باشند.

زن مظهر عاطفه و مهر الهی است و از آنجا که عاطفه بیش از قهر کارساز است و خداوند نیز عالم را بر محور محبت اداره می کند و نیز بیشتر آیات قرآن کریم درس محبت را به مومن تعلیم می دهند. بنابراین زن راه محبت را بهتر از مرد درک کرده و آیات و اشعار عرفانی نیز در زن اثر بیشتری دارد، ولی باید مواظب بود محبت و راَفت زنان مورد سوء استفاده و در طریق توسعه ی نظام سلطه و کفر به کار گرفته نشود، بلکه بر اساس تعالیم اسلامی، محبت زنان در طریق صحیح الهی و کشش به طرف کمال مطلق هدایت گردد.

در قرآن مجید، علاوه بر این که ۳۵۰ آیه در مورد زن یا برای زنان نازل شده، سوره های به نام نساء و مریم نیز نام گذاری شده و این اهمیت جایگاه زن در اسلام را می رساند. در دین اسلام حضور زنان و مردان در اجتماع، حضوری انسانی است نه جلوه‌گری؛ چه برای زن و چه برای مرد.

فرهنگ انسانی اسلام به زن و مرد می گوید با رعایت عفت وارد اجتماع شوید و با جلوه فضائل انسانی نقش اجتماعی داشته باشید و در ورود به اجتماع برای مرد یا زن اول و دوم قائل نمی شود.
دین اسلام زن و مرد ندارد، بلکه حضور انسانی و اجتماعی دارد، از نظر اسلام زن حرمت دارد و بدنش حرمت بالاتری، چون در تشکیل بدن یک انسان دیگر سهیم است، لذا در کیفیت پوشش زنان خداوند محدودیتی بیش از مردان قائل شده و می فرماید: [به زنان با ایمان بگو چشم های خود را فرو گیرند “از نگاه هوس آلود” و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است آشکار ننمایند، جز برای شوهران خود، پدران و پدران شوهر و پسران خود و پسران شوهر و برادران خود و پسر برادران و خواهران خود… (قرآن کریم-سوره نور آیه۳۱)

در این آیه شریفه از آنجا که زن مظهر جمال و مرد مظهر شیفتگی است و طبعا بیش از مرد در معرض چشم چرانی قرار می گیرد، جهت حفظ سلامت روانی جامعه بر حفظ پوشش و عدم تحریک غرایض در روابط اجتماعی تاکید شده و در انتهای آیه کلام (لَعَلَّکُم تُفلِحونَ) نشانگر این مهم می‌باشد که عدم تحریک غرایض در روابط اجتماعی به صلاح و رستگاری وسعادت افراد جامعه می انجامد. ملاحضه می شود در جوامعی که برهنگی جزء لاینفک فرهنگ مبتذل آن جوامع بشمار می آید ، زنان در معرض هر گونه تعرض جنسی و آسیبی می باشند و بنیان های خانوادگی سست و شکننده می باشد و پیوند ازدواج کم بهاترین و بی پایه ترین عقود به حساب می اید. چرا که لجام گسیختگی غرایض باعث شده تا جوانان نیازی به تشکیل خانواده حس نکنند و مسئولین کشورهایی که در پوشش بی بندوباری و تابع برهنگی حیوانی می باشند، از عدم تشکیل خانواده و نتیجتا قطع نسل یا پیری جمعیت نگران هستند، تا جایی که انواع امکانات را برای مهاجرین به کشورشان فراهم می سازند تا صاحب فرزند شده و فرزندان شان تبعه این کشورها شوند تا شاید مانع از قطع نسل و فرسودگی نفوس و به تبع آن در هم ریختگی ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی وسیاسی این ممالک گردند.اما اسلام در سایه تعالیم عالیه خود ،جذب و انجذاب جنسی را جز در چهارچوب مقدس نظام خانواده مجاز نمی داند تا مانع از عواقب سوئی گردد که یک هزار آن ذکر شد و پیش از این از حوصله بحث خارج است.

امتیازات مقام زن
قرآن کریم ویژگی های منحصر به فردی را برای زنان بر می شمرد که برخی از آن‌ها عبارتنداز:

الف): زن و تکثیر نسل انسان
خداوند در این باره می فرمایند: (نِساؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ) زنان کشتزار شمایند پس برای کشت فرزند صالح به آن ها نزدیک شوید (هرگاه مباشرت آنان) خواهید و چیزی برای خود پیش فرستید و خداترس باشید.
وجود چنین جایگاهی برای زن مسئولیت و وظیفه او را در مرتبه انسانی، بسیار سنگین کرده تا آنجا که به جهت وجود چنین جایگاهی ممتازی دامن زن، مدرسه انسان سازی و اوخود مربی این مدرسه انسانی است.

ب) :زن و ایجاد آرامش
خداوند متعال در آیات متعددی زن را مایه آرامش زندگی معرفی می کند (نِساؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ) و از نشانه های او این که همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید.

خداوند متعال در این آیات آفرینش زنان را که مایه آرامش بخشی به زندگی است را از نشانه های خود معرفی می کند، به راستی وجود همسران با این ویژگی برای انسان ها که مایه ی آرامش زندگی است یکی از مواهب بزرگ الهی محسوب شده و اگر کسی تفکر کند متوجه می شود این دوجنس مکمل یکدیگرند و مایه شکوفایی و نشاط وپرورش یکدیگرمی باشند. زن است که کانون خانواده را گرم و با نشاط نگه می دارد و باعث رشد و کمال انسان می شود.
آری خداوند متعال همسر بودن زن را آیه ی خویش خوانده و اثر وجودی او را سکون و آرامش دانسته و این خود دلالت بر ویژگی ممتازی دارد که در زن وجود دارد.

ج): زن و مقام مادری
از دیگر ویژگی های ممتاز زنان که سیمایی انسانی و رحمانی به آن‌ها بخشیده است، شان و منزلت مادری است. خداوند متعال دراین باره در قرآن کریم می فرماید:( وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا ۖ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا ۖ وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا ۚ) ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با ناراحتی حمل می کند و با ناراحتی بر زمین می گذارد و دوران حمل و از شیر باز گرفتنش سی ماه است . در این آیه لزوم حق شناسی در برابر مادر را یاد آور شده و بر سه محور اساسی تاکید می شود.

۱- وضع حمل: بر اساس این آیه در قرآن کریم، مادران به هنگام وضع حمل نیز سختی و رنج فراوانی را متحمل می شوند(وَضَعَتْهُ كُرْهاً).

۲- دوران شیردهی: دوران طولانی مدت شیردهی نیز یکی از مقاطع پر زحمت دوران زندگی مادران است که در این آیه مورد تاکید قرار گرفته است (وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا ۚ) وی در طول این سی ماه ،بزرگ ترین ایثار و فداکاری در مورد فرزندش انجام می دهد، چنانکه با صبر و حوصله تمام، نیازهای فرزند را تشخیص داده و برآورده می کند.

۳- مسئله نیکی به پدر ومادر: از اصول مهم انسانی است که حتی کسانی که پایبند به دین و مذهبی نیستند نیز به طور فطری والدین را محترم می شمارند. بنابراین به فرمان خداوند باید در مقابل خدمات بزرگ پدر و مادر نیکی های بزرگ و برجسته انجام شود و منظور نمودن این موضوع از جانب خداوند خود اظهار قدردانی از زحمات مادر و محبت مادری اوست.

زن، نقش عظیمی در ایجاد آرامش و محبت در زندگی و تربیت صحیح فرزندان در مسیر الهی می تواند داشته باشد و به خاطر همین است که اسلام تاکید بر ماندن زن در جایگاه عظیم انسانی اش دارد. در تاریخ شاهد آنیم که مردان بزرگ جهان موفقیتشان مرهون پاکی ولادت آن‌ها و تربیت صحیح‌شان در زندگی بوده است.

حجت الاسلام غلامرضا رضایی تربقان