زنان ۶۰ ساله چگونه نشاط خود را حفظ می‌کنند؟

با مدیر پروژه‌تان تلفنی صحبت می‌کنید و دقیقاً وقتی بحث به جای مهمی رسیده؛ مامان! انگار مامان بودن تمامی ندارد. اما مادر بودن یک شغل تمام وقت نیست. همه چیز از وقتی شروع شد که مادر بودن هم در دسته مشاغل قرار گرفت و همه با جملاتی مثل اینکه که این یک شغل تمام ‌وقت است و پاداش و مرخصی ندارد، شروع به بی‌اهمیت نشان دادن آن کردند. مادری یک انتخاب است. انتخابی که به عقیده دکتر فاطمه آقازاده، متخصص زنان و زایمان، انتخابی در جهت فیزیولوژی بدن برای حفظ سلامت بدن زنان است.

وقتی صدای مامان گفتن بچه‌ها حتی در حمام هم شنیده می‌شود، وقتی حتی برای خوردن یک استکان چایی بدون دردسر آرزوبه‌دل می‌مانیم و چرخه رسیدگی به فرزندان بی‌وقفه ادامه دارد و…مادر بودن بی‌پایان‌ترین کار دنیا به نظر می‌رسد. اما این انتخاب سخت و شیرین هیچ آثار مثبتی ندارد؟

مامان‌ها سرطان نمی‌گیرند!

فاطمه آقازاده از آمار شگفت‌انگیزی حرف می‌زند که نشان می‌دهد مادری یک انتخاب فوق‌العاده است. آقازاده می‌گوید زایمان و بارداری مخصوصا اگر پایین‌تر از سنین ۳۰ سال رخ دهد، ریسک ابتلا به سرطان تخمدان، رحم و سینه را در ۲۰ سال آینده به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. حتی پژوهش‌ها نشان می‌دهند وقتی بارداری پنجم و بالاتر رخ می‌دهد، ریسک ابتلا به بیماری‌ MS با کاهش ۹۵ درصدی مواجه می‌شود.

عوارض زودگذر زایمان و بارداری

آقازاده با اشاره به عوارض ناشی از زایمان و بارداری مانند بی‌حالی، ضعف، چاقی و ضعیف‌شدن عضلات لگن تاکید می‌کند که این عوارض زودگذر هستند و با سبک زندگی درست اصلاح می‌شوند. هم چنین بدن پس از دوره زایمان، خودش را بازسازی می‌کند. اما وقتی از آثار مطلوب مادری صحبت می‌کنیم، این آثار بیست سال آینده زندگی زنان را سرشار از حس سلامتی و شادمانی می‌کند.

با آلزایمر خداحافظی کنید

یک نکته بسیار جالب که در مطالعات دیده می‌شود، تأثیر داشتن فرزندان بیشتر و بارداری بر آلزایمر است.

ریسک ابتلا به این فراموشی آزاردهنده در سنین ۶۰ الی ۷۰ سال برای زنانی که چرخه باروری بارها در زندگی‌شان تکرار شده کاهش پیدا می‌کند.

مکعب هوش مامان‌ها

اما این پایان ماجرا نیست. مادری یک انتخاب پیچیده است. مانند مکعب هوش می‌ماند که هر طرفش را بچرخانی یک رنگ کامل می‌شود و اثرات مطلوب مادری را به مخاطب ثابت می‌کند. ریحانه فیاض، دکترای روان‌شناسی سلامت، درمانگر بالینی و عضو انجمن روانشناسان اسلامی، از اثرات شگفت‌انگیز مادر شدن برای ما صحبت می‌کند تا این بار به همه مشکلات این انتخاب سخت و شیرین از زاویه دیگری نگاه کنیم.

کَشتی مامان‌ها گران است!

ریحانه فیاض صحبتش را با بحث تاب‌آوری آغاز می‌کند. از نگاه او مادران با مشکلات فرزند داری کم‌کم تحمل و صبرشان افزایش پیدا می‌کند و دیگر با یک تعارض کوچک در زندگی کم نمی‌آورند. حتی همین سختی‌های فرزندپروری که به نظر بی‌فایده می‌رسد، یک تحول شخصیتی در زنان رقم می‌زند.

احساس بهزیستی 

احساس مفید بودن و بهزیستی دومین گزینه‌ای است که فیاض برای ما بیان می‌کند. وقتی می‌پرسم این بهزیستی دقیقاً کجای زندگی خودش را نشان می‌دهد، فیاض دست به کار می‌شود و زندگی معمولی یک مادر را به شکل دیگری توصیف می‌کند. او می‌گوید بهزیستی یعنی شخص دارد به صورتی مطلوب زندگی می‌کند و در بیشترین سطح رضایت از خودش قرار دارد. اما این رضایت‌مندی از کجا ریشه می‌‌گیرد؟ فیاض می‌گوید همه چیز به نگاه مادر وابسته است. اگر مادر متوجه باشد که با تربیت فرزندش، دارد به جامعه خودش خدمت می‌کند، دیگر از تعداد زیاد کارها خسته نمی‌شود و اگر هم خسته شد، برای بازیابی توانش اهداف شیرینی در نظر می‌گیرد. گران‌ترین کشتی دنیا را هم که برانید، وقتی نمی‌دانید مقصدش کجا است زرق و برقش را از دست می‌دهد، چه برسد به فرزندپروری که سختی و شیرینی‌اش از هم جدا نیست.

عاقله زن‌های جامعه

وقتی می‌خواهیم از خرد حرف بزنیم، فیاض از پیش‌بینی آینده امور می‌گوید. او می‌گوید یک مادر وقتی می‌فهمد که مسئولیت پاره تنش هم با اوست، طور دیگری به خودش و انتخاب‌هایش فکر می‌کند. او دیگر انگیزه مضاعفی برای آینده‌نگری دارد و به همه چیز فکر می‌کند.

وقتی ریحانه فیاض می‌گوید مامان‌ها آدم‌های شاداب‌تری هستند، از او درباره افسردگی پس از زایمان می‌پرسم؛ جواب منطقی دارد؛ معمولاً افسردگی در کسانی بیشتر است که از قبل آسیب‌پذیری دارند و با مادر شدن و درهم‌ریختگی هورمونی که گذرا است افسردگی را تجربه می‌کنند. اما باز هم اگر مادر به باورهای شناختی مطلوبی برسد، از داشتن بچه و همه شیرینی و سختی که با او می‌آید لذت می‌برد.

خان آخر…

اگر مادری این‌همه رشد با خودش دارد، چرا مادرانی را می‌بینیم که پرخاش دارند، روابط اجتماعی شان کم شده، حتی تعارضات زناشویی و افسردگی تجربه می‌کنند؟

این آخرین سؤال من از فیاض است. او می‌گوید این مادران دچار خطاهای شناختی شده‌اند. تمرکزشان را روی محدودیت‌های مادری گذاشته‌اند و از همه مهم‌تر، عدم آموزش کافی در سطح جامعه باعث این اتفاق شده است. این آموزش‌ها اولویت سیاست‌گذاری نیستند درحالی‌که برای نو مادران که برای بار اول قرار است طعم دلچسب مادری را تجربه کنند، آموزش‌های زیادی نیاز است. «مدیریت شرایط زندگی بعد از مادرشدن» ؛ «دوره آمادگی برای مادر شدن» و…

مادران ما یا آگاهی ندارند یا حتی آگاهی غلط و فضایی دارند. می‌خندم و می‌گویم به ما گفته بودند نوزاد ۱۶ ساعت می‌خوابد! اما دوساعت هم نمی‌خوابید. فیاض هم تایید می‌کند و می‌گوید مادرها شوکه می‌شوند از این‌همه تغییر و حالا اگر آموزش‌دیده باشند دست پر وارد روزهای تازه زندگی‌شان می‌شوند. اما واقعیت این است که در مساله آموزش ما کم‌رنگ عمل کرده‌ایم.

مراقبت امنیت روانی مادران باشیم

بحثمان را با اشاره به حمایت‌های اجتماعی که باید از مادران صورت بگیرد به پایان می‌بریم.  شاید اگر هر کدام از ما به یک مادر کمک کند، جامعه پر از مادرانی شود که همسو با فیزیولوژی و نیاز روحی‌شان باز می‌خواهند مادر شوند… اما این همه تغییر بزرگ و نبود حمایت‌های اجتماعی، حتی کوچک‌انگاری این انتخاب شیرین و سخت، پر و بالشان را بسته است.

خبرگزاری فارس