زنان یمنی با پروژه‌های کوچک، رؤیاهای بزرگ می‌سازند

جنگ در یمن هزاران زن را به ایفای نقش‌های تازه‌ای بیرون از دیوارهای خانه سوق داده است؛ جایی که آنان برای تأمین معاش خانواده‌هایشان، در میانه فروپاشی اقتصادی و معیشتی، وارد بازار کار شدند. برخی از آنان با راه‌اندازی پروژه‌های کوچک، مرزهای سنتی را شکستند و به حرفه‌هایی روی آوردند که پیش‌تر در انحصار مردان بود؛ امری که نشان‌دهنده توانایی زن یمنی در سازگاری، نوآوری و تبدیل چالش‌ها به فرصت‌ها، علی‌رغم دشواری شرایط است.

به گزارش خبرگزاری العرب بسیاری از زنان یمنی هرگز تصور نمی‌کردند روزی خانه را ترک کرده و وارد فضای کار عمومی شوند، اما جنگی که بیش از یک دهه است میان نیروهای دولتی و حوثی‌ها کشور را درگیر کرده، آنان را به ایفای نقش‌های تازه‌ای واداشته است؛ نقش‌هایی که ضرورت و شرایط دشوار تحمیل کرده‌اند.

به‌سبب فروپاشی منابع درآمد و نبود نان‌آور در بسیاری از خانواده‌ها، هزاران زن خود را در برابر چالشی ناآشنا یافتند؛ چالشی که در تأمین معاش خانواده و یافتن منبعی برای امرار معاش در محیطی با ویژگی‌های محافظه‌کارانه و فرصت‌های محدود خلاصه می‌شود.

در طول جنگی که بیش از ۱۰ سال ادامه داشته است، زنان یمنی توانایی بالایی در مقابله با چالش‌های اقتصادی نشان دادند. بسیاری از آنان پروژه‌های کوچک شخصی راه‌اندازی کردند که شامل رستوران‌ها، فروشگاه‌های عرضه کالاهای ضروری، مغازه‌های گوناگون و همچنین فروشگاه‌های اینترنتی می‌شد.

آنان همچنین در حوزه‌های خیاطی، آرایشگری و زیبایی فعالیت کردند؛ امری که نشان‌دهنده تلاششان برای حفظ منبع درآمد مستقل است.

زنان به همین اندازه بسنده نکردند، بلکه برخی از آنان مرزهای سنتی را شکستند و وارد حوزه‌هایی شدند که پیش‌تر در انحصار مردان بود؛ مانند رانندگی خودروهای کرایه برای جابه‌جایی زنان، تعمیر تلفن‌های همراه و رایانه‌ها و حتی تعمیر خودروها.

در استان‌های مختلف یمن، تجربه‌های زنان روحیه ابتکار و پافشاری آنان را نمایان می‌سازد و توانایی‌شان را در مواجهه با دشواری‌ها و تبدیل چالش‌ها به فرصت‌های نویدبخش، که با رضایت و قدردانی همراه است، نشان می‌دهد.

در همین زمینه، «ام‌ریّان العماری»، زنی یمنی ساکن استان تعز ــ پرجمعیت‌ترین استان کشور ــ می‌گوید که از آغاز جنگ به کار روی آورده تا با شرایط معیشتی مقابله کند.

وی توضیح می‌دهد که سال‌هاست در حرفه آرایشگری و آراستن زنان در جشن‌های عروسی مشغول است و آن را به‌عنوان منبع درآمد ثابتی برگزیده که برایش سود دائمی به همراه دارد و به همسرش در مدیریت زندگی خانواده کمک می‌کند.

وی همچنین افزود: «کار بخشی اساسی از هستی انسان است و تنها به مردان اختصاص ندارد.» او خاطرنشان کرد که شرایط جنگ بسیاری از زنان را مجبور به ورود به بازار کار کرده است؛ برخی برای تأمین کامل هزینه‌های خانواده و برخی برای یاری در پوشش مخارج روزمره میباشد

ام‌ریّان تأکید کرد که واقعیت معیشتی در یمن به مرحله‌ای تراژیک رسیده است؛ امری که ضرورت مشارکت زن و مرد را در رویارویی با سختی‌های زندگی ایجاب می‌کند.

با وجود تداوم بیکاری در یمن و ادامه رکود شدید اقتصادی، زنان توانسته‌اند با حضور فعال ــ چه به‌طور دائمی یا موقت، چه در دنیای واقعی یا از طریق اینترنت ــ قدرت خود را در چالش با انواع شرایط به اثبات برسانند.

نسیم شمسان، نویسنده می‌گوید: زن یمنی توانسته است در شرایط فروپاشی اقتصادی، از داخل خانه و به شیوه‌هایی راحت که با وضعیتش سازگار است، به جست‌وجوی منابع درآمد بپردازد.

این نویسنده گفت: برخی زنان در تجارت اینترنتی موفق شده‌اند، در حالی که دیگران همچنان برای درک ماهیت کار الکترونیکی و سازگاری با آن تلاش می‌کنند.

وی اشاره کرد که برخی زنان پروژه‌های خانگی راه‌اندازی کرده‌اند که کیفیتشان به حدی رسیده که با رستوران‌ها و کافه‌های بزرگ رقابت می‌کند، و این نشان‌دهنده وجود نمونه‌های موفق زنانه با وجود کمبود امکانات و حمایت است.

شمسان توضیح داد که بسیاری از زنان در آغاز، قربانی کلاهبرداری یا موانع گوناگون شدند، اما تجربه به آنان آموخت چگونه با چالش‌ها کنار بیایند. او معتقد است زمان آن رسیده که قوانین حمایتی برای زنان شاغل و پروژه‌هایشان تدوین و اجرا شود.

این نویسنده یمنی بر اهمیت توجه بیشتر به توانمندسازی زنان در حوزه‌های کاری‌شان تأکید کرد، تا آنان با آمادگی لازم و توانایی رویارویی درست با هر مانع، وارد بازار کار شوند.

شرایط جنگ باعث ایجاد مسیرهای تازه در جنبه‌های گوناگون زندگی در یمن شده است؛ کشوری که با یکی از بدترین بحران‌های انسانی و اقتصادی جهان دست‌وپنجه نرم می‌کند.

در همین زمینه، پژوهشگر اجتماعی، حمدی السامعی، گفت: «جنگ در یمن طی ده سال گذشته تغییرات بنیادینی در نقش زن در خانواده و جامعه ایجاد کرده است.»

السامعی افزود: «زن یمنی پیش از جنگ، نقشی سنتی بر عهده داشت که غالباً به مراقبت از خانه و فرزندان محدود می‌شد، به‌ویژه در مناطق روستایی؛ جایی که مسئولیت‌های او محدود بود و شامل مشارکت واقعی در فعالیت اقتصادی یا تصمیم‌گیری‌های مالی نمی‌شد.»

اما شرایط جنگ – به گفته السامعی که در سازمان‌های اجتماعی و انسانی فعالیت کرده است – بسیاری از زنان را در نتیجه از دست دادن نان‌آور یا منبع درآمد واداشت تا از خانه‌دارانی ساده به سرپرستان کامل خانواده‌هایشان تبدیل شوند.

او اشاره کرد که برخی زنان به کارآفرینانی موفق بدل شدند و در حوزه‌های گوناگونی همچون مدیریت فروشگاه‌ها، بازاریابی اینترنتی، آرایشگری و طراحی حنا و دیگر حرفه‌هایی که پیش از جنگ برای زنان قابل‌دسترس نبود، فعالیت کردند.

وی همچنین افزود که این تحولات تنها به شهرها محدود نماند، بلکه به روستاها نیز کشیده شد؛ جایی که زنانی پدیدار شدند که پروژه‌های کوچک و موفق تجاری را هدایت می‌کنند و به منبع درآمد خانواده‌هایشان بدل شده‌اند.

السامعی تأکید کرد که سختی شرایط و نیاز اقتصادی، زنان را به سمت اشتغال در حرفه‌ها و کارهایی سوق داده که پیش‌تر در انحصار مردان بود یا زنان اجازه ورود به آن‌ها را نداشتند. این امر نشان‌دهنده توانایی زن در سازگاری و پذیرش مسئولیت‌های مضاعف در دوران بحران است.