زنان کارآفرین عراق؛ کارهای کوچک و رویاهای بزرگ

تمام ماشین‌های خیاطی که «علاء عادل» را در کارگاهش در بغداد احاطه کرده است، گواهی است بر موفقیت او در عراقی که کمتر زنی به کار آفرینی می پردازد.

عادل می گوید: حتی برای کسانی که این کار را انجام می دهند، همیشه هم به این راحتی نیست.

سازمان بین المللی مهاجرت در گزارشی در ماه اکتبر گفت: «رسوم و سنت های غلط… فعالیت های زنان را به نقش خانگی و پرورشی آنها محدود می کند».

او گفت که چنین پیش داوری ها و همچنین مشکلات دیگردر کار، تحقق رویای او را با چالش مواجه کرده است. او که فارغ التحصیل از دانشگاه بغداد است و در زمینه مد و طراحی تخصص دارد، می خواست خانه مد خود را ایجاد کند.

عادل افزود: «من به دیدن حامیان سازمان هایی رفتم که از هنر و فرهنگ حمایت می کنند. اما ایده من به طور سیستماتیک رد شد زیرا تجربه ای در ایده پردازی پروژه ها نداشتم.

به لطف یک بنیاد عراقی، ایستگاه، و برنامه «رایدات» (کارآفرینان زن) آن که توسط سفارت فرانسه در بغداد تامین مالی می شود، عادل آموزش دید که به گفته او، به او اعتماد به نفس برای راه اندازی کسب و کار خود داد.

«موانع»

بخش خصوصی عراق هنوز در حال رشد است و مراحل راه اندازی یک شرکت را خسته کننده تر و طولانی تر می کند.

کشوری که تلاش می کند چهار دهه جنگ و نا آرامی را پشت سر بگذارد، همچنین گرفتار فساد بومی، بیکاری گسترده و نرخ فقر در حدود ۳۰ درصد است.

تقریباً ۳۸ درصد از افراد دارای شغل در بخش دولتی عراق کار می کنند – طبق گزارش سازمان بین المللی کارگر- یکی از بالاترین نرخ ها در جهان است.

عادل در نهایت از یک بانک خصوصی وام گرفت و در تابستان گذشته برند خود را “علاء عادل” ایجاد کرد.

او گفت که در ابتدا مجبور بود با تبعیض جنسی برخی از تامین کنندگان پارچه که تمایلی به تجارت با یک زن نداشتند، مقابله کند.

پس از آن، در کشوری که سنت می گوید کودکان باید تا زمانی که به مدرسه بروند در خانه – توسط مادر – مراقبت شوند، کمبود امکانات عمومی برای مراقبت از کودکان وجود داشت.

عادل از اعضای خانواده کمک گرفت که از دو پسر نه و چهار ساله او در حالی که او سر کار است مراقبت می کنند.

«شرایط پیچیده»

ماها کاتا، هماهنگ کننده کشوری سازمان بین المللی کارگر، با ارائه گزارشی در ژوئیه سال گذشته، گفت که عراق ۱۳ میلیون زن در سن اشتغال دارد اما تنها حدود یک میلیون نفر شاغل هستند.

بر اساس گزارش سازمان بین المللی کار، نرخ مشارکت زنان در نیروی کار به ویژه پایین بوده و ۱۰.۶ درصد در مقایسه با ۶۸ درصد برای مردان است.

در مقابل، عربستان سعودی همسایه – تا چند سال پیش که یکی از محدودترین کشورهای جهان برای زنان بود – نرخ مشارکت زنان در نیروی کار ۳۵.۶ درصد در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ بود.

بیشتر زنان شاغل عراق معلم یا پرستار هستند. به ندرت تعداد کمی از اعضای پلیس یا نیروهای مسلح هستند.

برای شوموس غانم، مردان «بر بخش‌های متعددی تسلط دارند در حالی که زنان به حاشیه رانده می‌شوند».

این مرد ۳۴ ساله صاحب یک تجارت مواد غذایی رژیمی و بنیانگذار طرح زنان عراقی در تجارت است که به صورت آنلاین به زنان راهنمایی حرفه ای می دهد. او همچنین مادر یک پسر ۱۴ ماهه است.

غانم می گوید بیشتر کسانی که او توصیه می کند، مادرانی هستند که از نیروی کار خارج شده اند و متعجب است که آیا جامعه آنها را دوباره به عنوان زنان کارگر می پذیرد.

او گفت که در طول پنج یا شش سال گذشته، زنان عراقی فرصت های بیشتری داشته اند، اما فضا برای آنها هنوز بسیار محدود است.

او افزود: برخی از مناطق سنتی تر از سایرین هستند که شانس زنان را برای داشتن «شغل یا پروژه های باز» محدودتر می کند.

غانم که توسط مردان احاطه شده بود گفت که تجربه جنسیت گرایی داشته و نگران آزار و اذیت است.

او به یاد می آورد: وقتی برای اولین بار به دیدن تامین کنندگان رفتم، دیدم که چقدر پیچیده است.

اکنون او در خانه کار می کند، اما او نیز رویایی دارد — داشتن رستورانی که به سلامتی خود اهمیت می دهد، جایی که بتواند به تقویت صفوف زنان تاجر عراقی کمک کند.

او گفت: من می خواهم آن را به محلی برای حمایت از زنانی که می خواهند در این بخش کار کنند تبدیل کنم.