زنان پیشتاز عرصه‌های گردشگری

در عرصه چالش‌برانگیز گردشگری، زنان به عنوان چراغ‌هایی در تاریکی‌های ناشناخته عمل کرده و راه‌های جدیدی را برای کشف می‌گشایند. آن‌ها با روحیه هنرمندانه و قلبی پر از اشتیاق، تنوع فرهنگی و زیبایی‌های طبیعی را به نمایش می‌گذارند که فراتر از زمان و مکان است.

صنایع‌دستی که توسط زنان هنرمند تولید می‌شود، نمایانگر تاریخ، فرهنگ و هویت یک ملت است؛ در هر گره و بافت، داستانی نهفته است که منتظر شنیده شدن است. اما نقش زنان در گردشگری تنها به تولید آثار هنری محدود نمی‌شود. آن‌ها با صدای گرم و میزبانی دلنشین، به میهمانان این حس را منتقل می‌کنند که در خانه‌ای امن و صمیمی قرار دارند.

زنان با شنیدن داستان‌های زندگی محلی، دنیای جدیدی را برای گردشگران خلق می‌کنند و با هر ارتباط انسانی، پلی میان اقوام و فرهنگ‌ها می‌سازند. در جوامع محلی، زنان با ابتکارات خود به تغییر و تحول می‌پردازند و زمینه‌های حضور گردشگران را فراهم می‌آورند. به عنوان مثال، با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، فرهنگ و هنر محلی را به نسل‌های آینده منتقل کرده و همزمان فرصت‌های شغلی جدیدی برای خود و جامعه‌شان ایجاد می‌کنند.

نقش زنان در فعالیت‌های گردشگری

زنان همواره به عنوان پیشگامان در حوزه اعتمادسازی و توسعه هنرهای سنتی و صنایع‌دستی، به ویژه در مناطق دورافتاده و کمتر شناخته‌شده، نقش مؤثری ایفا کرده‌اند. این مناطق با پتانسیل‌های منحصربه‌فرد خود می‌توانند به جامعه هدف و مخاطبان جدیدی دست یابند. بنابراین، جایگاه زنان در رشد گردشگری یکی از موضوعات مهم در پژوهش‌های میراث فرهنگی به شمار می‌آید.

گردشگری، علاوه بر تأثیرات اجتماعی و روانی قابل توجهی که بر افراد دارد، فرآیندی است که شامل افراد با گرایش‌ها و علایق مختلف است. این حوزه با ایجاد ارتباطات مادی و معنوی، شناخت عمیق‌تری از تبادل فرهنگی میان جوامع فراهم می‌آورد. چنین رویکردی می‌تواند به غنای تنوع فرهنگی و اجتماعی در کشورهای مختلف کمک کند و از بروز تنش‌ها و اقتدارگرایی فکری جلوگیری نماید.

فعالیت‌های گردشگری، برخلاف صنایع سنگین که نیاز به مدیریت جدی و پرتنش دارند، به نوعی نیازمند رویکردی نرم و انسانی هستند. تعامل با مردم باید در فضایی دوستانه و صمیمی انجام گیرد تا گردشگری به شکلی مطلوب توسعه یابد. در این راستا، بهره‌گیری از ظرفیت‌های زنان که نیمی از جامعه را تشکیل می‌دهند، اساسی است. زنان به عنوان مدیران موفق در عرصه گردشگری، نقش‌های کلیدی را ایفا می‌کنند.

تقریباً ۶۷ درصد از صنایع گردشگری جهان، از جمله دفاتر خدمات، هتل‌ها و سازمان‌های مرتبط، تحت مدیریت زنان قرار دارد. این آمار اهمیت و نقش انکارناپذیر آن‌ها را در این صنعت نشان می‌دهد. وضعیت مشابهی نیز در ایران وجود دارد، با این تفاوت که لازم است توجه بیشتری به توانمندسازی و ایجاد فرصت‌های اقتصادی در مناطق کمتر توسعه‌یافته شود. اعتمادسازی و آگاهی از ظرفیت‌های موجود برای جذب علاقه‌مندان به عناصر تاریخی و فرهنگی، می‌تواند به رونق این مناطق کمک کند.

زنان و قلعه بالای بی ارجمند

در هرجایی که بیشتر از نیمی از جمعیت به‌طور سنتی نادیده گرفته شده‌اند، زنان با همتی مثال‌زدنی توانسته‌اند جاده‌های جدیدی هموار کنند. آن‌ها با ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی، کشف مسیرهای طبیعی و به اشتراک‌گذاری زیبایی‌های بکر فرهنگی، تصویر روشنی از عشق و علاقه به سرزمین خویش را برای جهان به نمایش می‌گذارند.

به عنوان مثال، روستای قلعه بالا در شهرستان شاهرود که به دلیل بافت تاریخی خود شناخته می‌شود، نمونه‌ای از تأثیر فعالیت‌های زنان در توسعه گردشگری است. این روستا تا مدت‌ها گمنام بود تا اینکه یکی از زنان با خرید یک واحد مسکونی تاریخی و تبدیل آن به اقامتگاه بوم‌گردی، موفق به ایجاد اعتماد در جامعه محلی شد. این اقدام نه‌تنها به معرفی ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی منطقه کمک کرد، بلکه باعث رشد اقتصادی و توسعه بوم‌گردی در آن محل شده است.

به‌طور کلی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های زنان در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی،  به رشد و اعتلای کشور کمک کرده و جایگاه زنان را در فرآیندهای مدیریتی و تصمیم‌گیری‌های کلان ارتقا دهد. این رویکرد موجب بهبود شرایط زنان در جامعه شده ، بلکه می‌تواند به ارتقای تصویر ایران در عرصه جهانی به‌عنوان کشوری که به زنان احترام می‌گذارد، کمک کند. نقش زنان در گردشگری تنها در هم‌سفر شدن با میهمانان و معرفی جاذبه‌ها نیست، بلکه آن‌ها معماران رؤیاها، نگه‌دارندگان سنت‌ها و آفرینندگان آینده‌ای روشن‌تر برای جوامع خود هستند.

این زنان شگفت‌انگیز، با دستانی پرتوان و قلب‌هایی پرمهر، داستان ملت‌ها را روایت کرده و با هر قدمی که برمی‌دارند، افق‌های جدیدی را به روی نسل‌های بعدی بازمی‌کنند. در حقیقت، آن‌ها نه‌تنهاخلق‌کنندگان گردشگری ، بلکه قهرمانان بی‌ادعای این داستان بزرگ هستند.