زنان پناهنده در دزالکا؛ بقا به بهای استثمار و خشونت

این اردوگاه که برای اسکان ۱۰,۰۰۰ نفر ساخته شده، هم‌اکنون میزبان بیش از ۵۸,۰۰۰ پناهنده است و به یک شهرک پرتراکم و فقیرنشین تبدیل گشته است. این تراکم و ناامیدی، به ویژه زنان و دختران پناهنده را به قربانیان خاموشی تبدیل کرده که برای بقا مجبور به تن‌دادن به روسپی‌گری و تحمل خشونت‌های سیستماتیک شده‌اند.

طبق اعلام کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، این اردوگاه تنها ۱۲ درصد از بودجه ۲۶ میلیون دلاری مورد نیاز خود در سال جاری را دریافت کرده است. این کمبود بودجه منجر به کاهش شدید خدمات حمایتی، از جمله کارکنان امنیتی و برنامه‌های آموزشی شده است.

دولت مالاوی با اجرای سیاست اردوگاهی، پناهندگان را از زندگی یا کار قانونی در خارج از دزالکا منع می‌کند، اقدامی که آنها را به طور ویژه‌ای در برابر کاهش کمک‌های بین‌المللی آسیب‌پذیر می‌سازد. به عنوان مثال، پرداخت‌های نقدی برنامه جهانی غذا برای تأمین غذا به ۵۰ درصد نیاز کاهش یافته و به حدود ۸ دلار برای هر نفر در ماه رسیده است.

در چنین شرایطی، بسیاری از زنان راهی برای تأمین معاش ندارند. جودیت، که در ۱۴ سالگی پس از کشته شدن والدینش در جمهوری دموکراتیک کنگو مجبور به فرار شد، اکنون در سن ۲۲ سالگی مسئولیت برادران و خواهران کوچکترش را بر عهده دارد. او برای زنده ماندن مجبور به روسپی‌گری شده است.

 فرانسی، یک پناهجوی اهل بوروندی، با نشان دادن دست راستش که اثر سوختگی جدی بر آن نقش بسته، می‌پرسد: گاهی از خودم می‌پرسم چرا مانند دیگران به من کمک نمی‌شود؟ آیا به خاطر وضعیت سلامتی‌ام است؟ او که برای زنده ماندن مجبور به همان کار شده، در شب کریسمس سال ۲۰۲۲ توسط یک مشتری مورد حمله قرار گرفت و قابلمه‌ای از لوبیای داغ به روی او ریخته شد.

این بحران تنها به استثمار جنسی محدود نمی‌شود. فشارهای اقتصادی به طور مستقیم بر افزایش خشونت درون خانواده‌ها تأثیر گذاشته است. آن، یک پناهنده رواندا که به دلیل قطع بودجه شغل خود را در زمینه رسیدگی به پرونده‌های خشونت خانگی از دست داده، می‌گوید اکنون هفته‌ای ۴ تا ۶ قربانی خشونت خانگی مشاهده می‌کند؛ رقمی که نسبت به دو سال قبل دو برابر شده است.

در برابر این فاجعه انسانی، پاسخ نهادهای بین‌المللی نیز به دلیل کمبود بودجه تضعیف شده است. با این حال، گام‌هایی برای مقابله با شبکه‌های جنایت سازمان‌یافته برداشته شده است. یک عملیات مشترک بین دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل و پلیس مالاوی در سال ۲۰۲۲ منجر به نجات ۹۰ قربانی قاچاق انسان از این اردوگاه شد.

یکی از نجات‌یافتگان، یک دختر ۱۶ ساله اهل کنگو که از ۱۰ سالگی مورد استثمار جنسی قرار گرفته بود، روایت کرد: آن شب توسط یک مشتری کتک خورده بودم… اما یک مأمور پلیس که مهربان به نظر می‌رسید، مرا به یک خانه امن برد.

برای آینده، دولت مالاوی در حال برنامه‌ریزی برای ساخت اردوگاه جدیدی نزدیک به مرز تانزانیا است.

کارشناسان هشدار می‌دهند که بسته شدن اردوگاه دزالکا بدون یک جایگزین پایدار می‌تواند به یک فاجعه بسیار بزرگ منجر شود و پناهندگان را در معرض نقض شدید حقوق بشر، از جمله بازگشت اجباری به کشورهایی که از آنها گریخته‌اند، قرار دهد.

به گفته اینسنت ماگامبی، یک مدافع حقوق پناهندگان که خود ساکن سابق دزالکا است، راه حل واقعی در برنامه‌ریزی برای چگونگی کاهش وابستگی پناهندگان به کمک‌های اهدایی نهفته است. تا آن زمان، زنان دزالکا به مبارزه سخت خود برای بقا در سایه فقر و خشونت ادامه خواهند داد.