زنان هم عصر با منجی بشریت

حکومت عدل الهی با هدایت ولی عصر و یاری سیصد و اندی اصحاب خاص (به‌عنوان کارگزاران تشکیل حکومت) از عناصر مختلفی تشکیل گردیده که در این مشارکت، زنان نیز مانند مردان سهیم‌اند.
ولی عصر

حضور زنان در حکومت جهانی ولی عصر (عج) مسئله ايست که در روايات متعدّدی از ناحيه معصومين علیهم‌السلام به آن اشاره شده و در بعضی از موارد به تعداد و حتّی نام آن‌ها نیز اشاره شده است.

بر پايه بعضي روايات نقش زنان در زمان ظهور به نقش آنان در زمان پیامبر(ص) تشبيه شده است. وظایفی همچون رساندن آب و غذا به رزمندگان، آشپزي، نگه‌داری وسايل رزمندگان، تهيه دارو، رساندن مهمات، تعمير تجهيزات، انتقال شهدا، شرکت در جنگ‌های دفاعي، تشويق رزمندگان براي عزيمت به جبهه، تشويق آنان در صحنه نبرد و … برای آنان تعريف شده است.

در بعضي روايات ديگر به این مطلب اشاره شده است که زنان در بخش درمان و بهداشت فعاليت خواهند داشت. از تفسیر بعضي روايات ديگر مشخص می‌شود که تعدادي از زنان از مديران و کارگزاران حکومت آن حضرت خواهند بود و در پست‏هاي مديريتي فعالانه نقش خواهند داشت.

حکومت عدل الهی با هدایت ولی عصر و یاری سیصد و اندی اصحاب خاص (به‌عنوان کارگزاران تشکیل حکومت) از عناصر مختلفی تشکیل گردیده که در این مشارکت، زنان نیز مانند مردان سهیم‌اند. امام باقر (علیه‌السلام) در این باره می‌فرمایند: «به خدا سوگند سیصد و اندی نفر خواهند آمد و پنجاه زن در میان آنان است»

بر اساس برخى از روایات، زنان در هنگام ظهور امام‌زمان (عجل‌الله تعالی فرجه الشریف) به چهار گروه تقسیم خواهند شد:

گروه اول: حضور پنجاه زن در بین یاران امام

اولین گروه از زنانى كه به محضر ایشان می‌شتابند آن‌هایند كه در آن ایّام می‌زیسته‌اند و همانند دیگر یاران امام علیه‌السلام به هنگام ظهور در حرم امن الهى به ‏خدمت ایشان می‌رسند.

در این‏ باره دو روایت وجود دارد:

روایت اول- امّ سلمه ضمن حدیثى درباره علایم ظهور، از پیامبر گرامی اسلام روایت كرده است كه فرمود: یعوذ عائذ من الحرم فیجتمع الناس إلیه كالطّیر الواردة المتفرقة حتّى یجتمع إلیه ثلاث مأة و أربعة عشر رجلاً فیه نسوة فیظهر على كلّ جبّار و ابن جبّار

ترجمه: در آن هنگام پناهنده ‏اى به حرم امن الهى پناه مى ‏آورد و مردم همانند كبوترانى كه از چهار سمت به یك سو هجوم مى ‏برند به‏ سوى او جمع مى ‏شوند تا اینكه در نزد آن حضرت، سیصد و چهارده‏ نفر گرد مى ‏آیند كه برخى از آنان زن مى ‏باشند كه بر هر جبّار و جبّار زاده اى پیروز مى ‏شود.

روایت دوم: جابربن یزید جعفى، ضمن حدیث مفصلى از امام باقر علیه السلام در بیان برخى نشانه ‏هاى ظهور نقل كرده: و یجیى‏ء واللَّه ثلاث مأة و بضعة عشر رجلاً فیهم خمسون امراة یجتمعون بمكة على غیر میعاد قزعاً كقزع الخریف یتبع بعضهم و هى ‏الآیة الّتى قال اللَّه: أینما تكونوا یأت بكم اللَّه جمیعاً إنّ اللَّه على كلّ شى‏ء قدیر

ترجمه: به‏ خدا سوگند، سیصد و سیزده نفر مى ‏آیند كه پنجاه نفر از این عدّه زن هستند كه بدون هیچ قرار قبلى در مكّه كنار یكدیگر جمع خواهند شد.این است معناى آیه شریفه: هرجا باشید خداوند همه شما را حاضر مى ‏كند. زیرا او بر هر كارى توانا است

 مطابق برخى از روايات در جمع ۳۱۳ نفر اصحاب و یاران خاص حضرت مهدى (عج) ۵۰ زن وجود دارد. جابر بن يزيد جعفي  ضمن حديث مفصلى از امام باقر(ع) در بيان برخى از نشانه هاى ظهور نقل كرده كه ایشان فرمود: وَ يَجِي‏ءُ وَ اللهِ ثَلَاثُ مِائَةٍ وَ بِضْعَةَ عَشَرَ رَجُلًا فِيهِمْ خَمْسُونَ امْرَأَةً يَجْتَمِعُونَ بِمَكَّةَ … ؛ (به خدا سوگند! سيصد و اندی نفر مى آيند كه پنجاه نفر از اين عده زن هستند و در مكّه كنار يكديگر جمع خواهند شد …).

گروه دوم: زنان آسمانى

دسته دوم، چهارصد بانوى برگزیده هستند كه خداوند براى حكومت جهانى حضرت ولى ‏عصر در آسمان ذخیره كرده است و با ظهور اولین گروه از زنانى كه به محضر ایشان مى ‏شتابند، آن هایند كه در آن ایّام مى ‏زیسته ‏اند و همانند دیگر یاران امام به هنگام ظهور در حرم امن الهى به ‏خدمت ایشان مى ‏رسند. امام زمان(عج) به همراه حضرت عیسى(ع) به زمین مى ‏آیند.

ابو هریره از پیامبراكرم(ص) روایت كرده است كه: ینزل عیسى بن مریم على ثمان ماة رجل و أربع مائة امرأة خیار من على الأرض و أصلح من مضى

ترجمه: عیسى ‏بن مریم (ع) به همراه هشتصد مرد و چهارصد زن از بهترین و شایسته ‏ترین افراد روى زمین فرود خواهد آمد.

گروه سوم : بانوان منتظر

سومین گروه یاوران، بانوان پرهیزكارى هستند كه پیش از ظهور رحلت كرده ‏اند. در وقت ظهور، به ایشان گفته مى ‏شود: «امام تو ظاهر گشته است، اگر مایلى مى ‏توانى حضور داشته باشى». آنان نیز به اراده پروردگار زنده خواهند شد.

رجعت زنان مربوط به گروه خاصّى نیست و هر بانویى خود را با خواسته ‏ها و شرایط زندگى در حكومت حضرت مهدى(عج) تطبیق دهد ممكن است در آینده از رحمت خداوندى بهره ‏مند گشته، براى یارى امام زمان زنده شود.

گروه چهارم: زنان رجعت کننده

چهارمین گروه از یاوران حضرت بقیّة الله زنانى هستند كه خداوند به بركت ظهور ولی عصر، آنها را زنده خواهد كرد و بار دیگر به دنیا رجعت خواهند نمود.

این گروه دو دسته‏ اند: برخى با نام و نشان از زنده شدنشان خبر داده شده و برخى دیگر فقط از آمدنشان سخن به ‏میان آمده است.

در منابع معتبر اسلامى نام سیزده زن یاد مى ‏شود كه به هنگام ظهور زنده خواهند شد و در لشكر ایشان به مداواى مجروحان جنگى و سرپرستى بیماران خواهند پرداخت.

طبرى در «دلائل الامامة» از مفضل ‏بن عمر نقل كرده كه امام صادق علیه السلام فرمود: «همراه قائم آل محمّدعجل الله تعالی فرجه شریف سیزده زن خواهند بود. گفتم: آنها را براى چه كارى مى‏ خواهد؟ فرمود: به مداواى مجروحان پرداخته، سرپرستى بیماران را به ‏عهده خواهند گرفت. عرض كردم: نام آنها را بفرمایید. فرمود: قنواء دختر رشید هجرى، ام ایمن، حبابه والبیه، سمیه، زبیده‏ ام خالد احمسیّه، ام سعید حنفیه، صیانه ماشطه، ام خالد جهنّیه. این گروه سیزده نفرى رجعت خواهند كرد و خداوند براى قدردانى از ایشان، به بركت امام زمان، آنها را زنده خواهد كرد»

نکته: در این روایت امام صادق(ع) از آن سیزده زن فقط نام نُه نفر را یاد مى ‏كند. در كتاب «خصایص فاطمیّه» به ‏نام «نسبیه» و در كتاب «منتخب ‏البصائر» به‏ «وتیره» و «أحبشیه» اشاره شده است.

 آشنایی با زنان رجعت کننده

۱- صيانه ماشطه

او همسرحزقيل، پسر عموي فرعون و شغلش آرايشگري دختر فرعون بود و همانند شوهرش به پيامبر زمان خود، حضرت موسي، ايمان آورده بود امّا همچنان ايمان خود را پنهان مي کرد.

نوشته اند روزي وي مشغول آرايش دختر فرعون بود که شانه از دستش افتاد و بي اختيار نام خدا را بر زبان جاري ساخت. دختر فرعون گفت: آيا نام پدر مرا بر زبان آوردي؟ گفت: نه، بلکه نام کسي را بر زبان آوردم که پدر تو را آفريده است. دختر فرعون ماجرا را نزد پدر بازگو کرد و فرعون صيانه را احضار کرد و گفت: مگر به خدايي من اعتراف نداري؟ گفت: هرگز! من از خداي حقيقي دست نمي کشم و تو را پرستش نمي کنم. فرعون دستور داد تا تنور مسي برافروزند و همه بچه هاي آن زن را در حضورش در آتش افکنند. چون نوبت به طفل شيرخوارش رسيد صيانه مي خواست به ظاهر از دين برائت جويد که کودک شيرخوارش به زبان آمد و گفت: مادر صبر کن که تو بر حق هستي! فرعونيان آن زن و بچه شيرخوارش را در آتش افکنده، سوزاندند و خداوند دراثر صبر و تحمل آن زن در راه دين، او را در دولت امام مهدي زنده مي گرداند تا هم به آن حضرت خدمت کند وهم انتقام خود را از فرعونيان بگيرد.

۲- سميه، مادر عمار ياسر

این بانو  هفتمين نفري بود که به اسلام گرويد و سبب، خشم دشمن شد و بدترين شکنجه ها را از سوی دشمنان تحمل کرد. سمیه نخستين زن شهيد در اسلام است.

خداوند اين زن را به پاداش صبر و مجاهدتي که در راه اسلام نشان داد و بدترين شکنجه را از دشمن خدا تحمل کرد، در ايام ظهور زنده خواهد نمود تا تحقق وعده الهي را ببيند و در لشکر امام زمان خدمت کند.

۳- نسيبه، دختر کعب مازنيه مشهور به ام عماره

او معروف به ام عماره و از زنان فداکار صدر اسلام است که در برخي از جنگ هاي پيامبر اسلام(ص) شرکت کرده و مجروحان جنگي را مداوا کرده است. او در جنگ احد بهترين نقش را ايفا کرد. با ديدن صحنه فرار مسلمانان و تنها گذاشتن پيامبر به دفاع از جان شريف پيامبر پرداخت و در اين راه بدنش زخم هاي فراوان برداشت. پيامبر اين فداکاري را ستود و به فرزندش عماره فرمود: امروز مقام مادر تو از مردان جنگي والاتر است.

۴- امّ ايمن

از زنان پرهيزکار و خدمتکار حضرت رسول(ص) است. پيامبر به او مادر خطاب مي کرد و مي فرمود: «هذه بقية اهل بيتي»يعنی اين زن، باقي مانده­اي از خاندان من است. وي همواره در کنار زنان مجاهد، در راه خدا، در جبهه جنگ به مداواي مجروحان مي پرداخت.

ام ايمن از شيفتگان خاندان امامت، بسيار شريف و مومن بود که در ماجراي فدک، حضرت زهرا(س) او را به عنوان شاهد معرفي کرد.

۵- امّ خالد

با توجّه به وجود دو بانو با اين نام در تاريخ به نظر مي­رسد که مقصود، ام خالد مقطوعة اليد (دست بريده) باشد که يوسف بن عمر، پس از به شهادت رساندن زيدبن علي بن الحسين در کوفه، دست او را به جرم شيعه بودن قطع کرد. در کتاب رجال کشي درباره شخصيت و مقام اين زن فداکار از امام صادق(ع) مطلبي ذکر گرديده که حايز اهميت است. ابوبصير می گويد: در خدمت امام صادق(ع) نشسته بوديم که ام خالد مقطوعة اليد از راه رسيد. حضرت فرمود: اي ابابصير!آيا ميل داري که کلام امّ خالد را بشنوي؟ من عرض کردم: آري اي فرزند رسول خدا و با شنيدن آن شادمان مي گردم… در همان موقع ام خالد به خدمت امام آمد و سخن گفت. ديدم وي در کمال فصاحت و بلاغت صحبت مي کند. سپس حضرت پيرامون موضوع ولايت و برائت از دشمنان با او سخن گفت.

۶- زبيده

مشخصات کاملي از او نقل نشده است. احتمال دارد زبيده زن هارون الرشيد باشد که شيخ صدوق درباره اش گفته است وي يکي از هواداران و پيروان اهل بيت است. هنگامي که هارون دانست از شيعيان است قسم خورد که طلاقش دهد. زبيده کارهاي خدماتي بسياري داشت که يکي آبرساني به عرفات است. همچنين نوشته اند وي يکصد کنيز داشت که همگي حافظ قرآن بودند و هر کدام موظف بودند که يک دهم قرآن را بخوانند به گونه اي که از محل سکونت او صداي تلاوت قرآن همانند زمزمه زنبور عسل بلند بود. زبيده در سال ۲۱۶ ه.ق، رحلت کرد.

۷- حبّابه والبيه

از زنان والامقامي است که دوره زندگي هشت امام معصوم را درک کرد و پيوسته مورد لطف و عنايت آنان قرار داشت. در يک يا دو نوبت به وسيله امام زين العابدين و امام رضا (ع) جواني اش به او بازگردانده شد. اولين ملاقات وي با امير مؤمنان(ع) بود که از آن حضرت دليلي بر امامت درخواست کرد. حضرت در حضور وي سنگي را برداشت و بر آن مهر خود را نقش کرد و اثر آن مهر در سنگ جاي گرفت و به او فرمود: پس از من هر که توانست در اين سنگ چنين اثري برجاي بگذارد او امام است. از اين رو حبابه پس از شهادت هر امامي نزد امام بعدي مي رفت و آنان مهر خود را بر همان سنگ مي زدند و اثر آن نقش مي بست.

روايت شده است که وقتي حبابه به خدمت امام زين العابدين(ع) رسيد يکصد و سيزده سال از عمرش سپري شده بود. حضرت با انگشت سبابه خود اشاره اي نمود و جواني اش بازگشت.

همچنين نوشته اند: صورت حبابه از زيادي سجود سوخته و از عبادت همانند چوب خشکيده اي شده بود.

۸- قنواء

دختر رشيد هجري، يکي از شيعيان و پيروان امام علي(ع) و خود از ياران با وفاي حضرت امام جعفر صادق(ع) است. وي دختر بزرگمردي است که در راه محبت و دوستي امير مؤمنان به طرز دلخراشي به شهادت رسيد.

زنان در دوران پيروزي و حاکميت عدل امام زمان(عج) حرکت و رشد چشمگيري خواهند داشت. آنان چنان از علم و معارف اسلامي بهره مي‌برند که حرکات و رفتارشان، بر اساس قانون خدا است. بر اين پايه به بهترين وجه ممکن به تربيت فرزندان با ايمان (در کنار حرکت فرهنگي خود) اقدام مي‌کنند. امام باقر(ع) فرمود: در زمان امام مهدي(ع) به شما حکمت داده مي‌شود، تا آنجا که زن در درون خانه‌اش مطابق کتاب خدا و سنت پيامبر(ص) قضاوت مي‌کند.

همچنين در آن دوران زنان از امنيّتی بی ­نظيری برخوردار خواهند بود و بيش از هر زمان ديگری در طول تاريخ از دست ظلم و تجاوز انسان­ های شرور در امان خواهند بود تا جاييکه در روايت آمده است: راه ها به گونه اي امن مي شود که زنان جوان از جايي به جاي ديگر، بدون همراه داشتن محرمي سفر مي کنند و از هر گونه تعرض و سوء نظر در امان هستند.

نقش زنان قبل از ظهور، مانند ديگر افراد جامعه مي توانند در جامعه نقش داشته و در صحنه هاي سياسي و اجتماعي حضور فعال داشته باشند. امروزه در جمهوري اسلامي ايران زنان در تعيين سرنوشت جامعه تاثير گذار بوده و با پذيرش بخشي از مسئوليت‏ ها، حضور خويش را در صحنه ‏هاي مختلف پررنگ نموده‏اند. از سوي ديگر زنان مي توانند با انجام وظايف دوران غيبت، زمينه ظهور امام زمان(عج) را فراهم کنند. بنابراين نقش زنان قبل از ظهور در زمينه سازي ظهور امام و حضور در صحنه ‏هاي مختلف از جمله صحنه­ هاي فرهنگي، خانوادگي، سياسي و اجتماعي و… جلوه مي کند. کسب آگاهي هر چه بيشتر، ايجاد آمادگي در خود و ديگران، تربيت فرزندان و آشنا نمودن آنها با حضرت مهدي(ع) و ايجاد عشق و شور در آنها، بخشي از اين نقش مهم مي باشد.