زنان در هنگام وقوع بحران ها آسیب پذیرتر از مردان هستند

تجارب زلزله‌های مختلف، لزوم توجه به نیازهای بانوانی که از این فجایای طبیعی جان به در برده اند را دوچندان می‌کند. در چنین مواقعی اعزام گروه‌های آموزش دیده به این مناطق، تمرکز بیشتر بر مسائلی که این زنان با آنها درگیر هستند، یاری رسانی و ابراز همدلی با این گروه آسیب پذیر از مواردی است که بسیار ضرورت دارد.

بانوان در بلایا و فجایع طبیعی در شمار گروه هایی هستند که در معرض آسیب قرار دارند و لازم است که بعد از وقوع بلایای طبیعی از کمک های ویژه ای برخوردار شوند.  

موضوعی که بـسیار ضـروری و لازم به نظر می‌رسد، شـناخت توانایی ها و نیازهای بانوان در شـرایط بحرانی است. می‌توان با سـنجش توانمنـدی های زنان در شرایط پس از وقوع فجایع طبیعی مانند زلزله که احتمال رخ دادن آن در آینده وجود دارد، از این توانمندی ها برای کنترل بحران ها استفاده کرد.

لرزه خیزی کشور (وقوع زلزله های ویرانگر منجیل، بم، ورزقان، سرپل ذهاب در دو دهه اخیر و زلزله های هفته گذشته در استان هرمزگان)، توجه ما را به این نکته جلب می‌کند که به کار بردن روش های کاهش تبعات وقوع حوادث امری لازم و ضروری است.

پژوهش ها و بررسی هایی که در ارتباط با بحران های گذشته در ایران انجام شده است به ما نشان می‌دهد که امدادرسانی و مدیریت بحـران در مناطق آسیب دیده، در بیشتر موارد بدون توجه به نیازهای خاص هر گروه از آسـیب دیـدگان، فرهنگ و اعتقادات آن ها انجـام شده است. همچنین خدمت رسانی ها و امکاناتی که در مناطق آسیب دیده به مردم عرضه شده، بر اساس یک الگوی کلان و برنامه ریزی کلـی و در راستای اجرای بخشی از چرخـه مـدیریت بحـران همچون نجات جان و تامین غذا و آب بوده است. این نوع از خدمت رسانی در حالی اتفاق داده اسـت که معمولا تفاوت های اجتماعی و جنسیتی شناخته می‌شود و برنامه ریزی ها و مدیریت بحران بر اساس آن ها انجام می‌شود.

تفاوت های موجود در میان گروه های مختلف جامعه خواه ناخواه ما را ملزم به رعایت مسائل و موضوعات خاصی می‌کند. کم توجهی در رسیدگی به این ضرورت ها به خصوص پس از وقوع یک حادثه طبیعی مانند زلزله مـشکلاتی را بـرای بازماندگان به وجود می‌آورد که ممکن است تا سال ها بـا آنهـا همـراه باشد و حیات فردی و اجتماعی این آسیب دیدگان را تحت تاثیر خود قرار دهد.

در این بین بانوان و به خصوص بانوانی که سرپرستی خانواده را برعهده دارند و یا خودسرپرست هستند، به عنوان عضوی از جامعه بـا ویژگی هـا و نیازهـای خاص، از گروه های آسیب پذیر به شمار می‌آیند. آنان با موانع، مشکلات و مسائل بسیاری در زندگی خود رو به رو خواهند شد و ممکن است که وقوع یک حادثه طبیعی همچون زلزله، تعـداد ایـن گـروه آسیب پذیر را در جامعـه افزایش دهد.

اگر حمایت های روانی و اجتماعی مناسبی از این گروه انجام شود و آنان از شیوه های مناسب مقابله با بحران آگاهی یابند، ممکن است که آسیب های ناشی از وقوع بحران در بین این گروه آسیب پذیر با کاهش رو به رو شود.

پژوهش های انجام شده در ارتباط با بانوان و بلایای طبیعـی نشان دهنده آن است که تفاوت هـای فیزیکـی یکـی از مهم تـرین عوامل در آسیب پذیری این گروه در زمان وقوع بحران هـای طبیعـی است. به عنوان نمونه در تحقیقات مشخص شد که احتمـال ابتلا به سـوء تغذیه در بانوان در حوادث طبیعی بیشتر است، چرا که آن ها در هنگام شیردهی یا بارداری با نیازهای خاصی در مبحث تغذیـه مواجه می‌شوند. معدود فرهنگ هایی نیز هنوز در برخی جوامع حکم فرما هستند که در آن ها سیستم سلسله مراتب توزیع غذا وجود دارد. به عنوان نمونه در جنوب و جنوب شرقی آسیا ۴۵ تا ۶۰ درصد از بانوان در سن باروری در زیـر وزن طبیعـی قـرار دارنـد و ۸۰ درصد از بانوان آبستن نیز از کمبود عنصر آهــن رنج مــی برند.

 حوادث آب و هوایی شـدید در بیشتر مواقع باعث شـیوع بیماری هـای عفونی می شود و بیماری هـای عفونی نیز برای پـرورش حـشرات و آلـوده شـدن منابع آب های تمیز بستر بسیار مناسبی است. در چنین شرایطی عموم زنان و بـه ویژه مادران باردار به شدت در معرض ابتلا به بیماری هایی کـه از راه آب، حرارت و سایر رویدادهای شدید منتقل می شـود، قـرار دارند.

منبع: ایرنا