زنان دانشمند گرفتار کلیشه‌های جنسیتی

یوهانا ایرگر، استاد رشته شیمی در دانشگاه‌های اتریش به تازگی در مقاله‌ای با موضوع نگاه جنسیتی رسانه‌ها موفقیت‌های دانشمندان زن را بررسی کرده است.

او نوشته است پس از آنکه به عنوان مدیر یک گروه پژوهشی در اتریش مشغول به کار شده، انتظار داشته است که در گفتگو با خبرنگاران مسئولیت‌های علمی‌اش موضوع اصلی مصاحبه‌ها باشد، با این وجود هنگامی که با این سوال مواجه شده که «زن بودن در این مسئولیت چه معنایی دارد؟» تعجب کرده است. پرسشی که به نظر او سبب می‌شود موفقیت‌های علمی‌اش که به سختی به دست آمده بود، تحت‌ تاثیر جنسیتی اش قرار گیرد.

او در مقاله‌اش می‌نویسد: «من همیشه به انتشار نتایج مطالعات علمی ام با عموم مردم علاقه داشتم و فکر می‌کنم که مصاحبه‌های رسانه‌ای می‌توانند یک پلتفرم فوق‌العاده برای ایجاد علاقه به علم در جامعه باشند. اما برای دستیابی به این هدف، باید از منحرف شدن مسیر مصاحبه‌ها ممانعت کرد.» چراکه براساس مقاله وی، در حالی که همکاران مرد در این مصاحبه‌ها اغلب در مورد بینش‌های تحقیقاتی و علمی خود توضیح می‌دهند، زنان دانشمند باید به پرسش‌هایی در رابطه با زندگی شخصی، هویت و مبارزات احتمالی‌شان برای رسیدن به این شغل توضیح دهند.

او توضیح می‌دهد: «یک بار پس از انتخاب شدن به عنوان رئیس یک کمیسیون علمی بین‌المللی از من سوال کردند که چگونه در این محیط مردانه‌ کار می‌کنم و اینکه آیا فکر می‌کنم “زن بودن” این شغل را برایم دشوارتر کرده است؟ این سوالات به طور نامحسوسی کلیشه‌های جنسیتی را پررنگ‌ می‌کنند و دستاوردهای دانشمندانی همچون من را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهند.»

از آنجا که دیگر زنان دانشمند نیز به خصوص اگر در یک گروه علمی در اقلیت قرار بگیرند با پرسش‌های کلیشه‌ای جنسیتی مواجه می‌شوند، خانم ایرگر چند راه حل برای پیشگیری از انحرافا در مصاحبه‌ها پیشنهاد می‌کند.

پیش از مصاحبه با خبرنگاران صحبت کنید

خانم ایرگهر می‌نویسد: «بهتر است پیش از گفتگو، در رابطه با موضوع پریش‌ها با خبرنگار صحبت کنید و مباحثی را که برای شما ناخوشایند هستند، روشن کنید. این کار به انجام مصاحبه موثر کمک می‌کند و احتمال طرح پرسش‌های نامربوط را کاهش می‌دهد. اگر پرسش‌ها به سمت زندگی شخصی شما منحرف شوند، مؤدبانه اما محکم گفتگو را به سمت موضوع اصلی هدایت کنید. این کار باعث می‌شود که فعالیتهای علمی شما موضوع اصلی مصاحبه باقی بمانند.»

مهارت‌های رسانه‌ای را فرا بگیرید

او می‌نویسد: «آموختن در مورد رسانه برای من کار بسیار ارزشمندی است. می‌توان در یک جلسه، در رابطه با هنر ارتباط غیرکلامی و اهمیت ایجاد پیام‌های واضح و مختصر نکاتی را آموخت. به عنوان ماستفاده از زبان بدن و حفظ تماس چشمی ثابت را تمرین کرد. حتی می‌توان از مصاحبه کننده سوال کرد که آنها این پرسش‌ها را از مردان نیز سوال می‌کنند یا خیر. این جلسات تمرینی به من کمک کرد تا در ارتباط با رسانه‌ها اعتماد به نفس بیشتری داشته باشم.»

با زنان دانشمند دیگر صحبت کنید

از نظر یوهانا ایرگر، گفتگو با زنانی که با مشکلات مشابهی مواجه بوده‌اند مهم است؛ چراکه موجب می‌شود که بتوان استراتژی‌های آموزنده‌ای را در این باره به اشتراک گذاشت و از تجربیات رسانه‌ای آنها استفاده کرد.

همچنین این کار سبب می‌شود که زنان پژوهشگر در تلاش برای هدایت گفتگوها و متمرکز کردن آن روی فعالیتهای علمی، احساس تنهایی کمتری کنند و خونسردی و اطمینان خود را حفظ کنند.

خانم ایرگر خاطر نشان می‌کند که چگونگی تعامل با رسانه‌ها برای دانشمندان یک مهارت کاربردی است و کار دانشمندان زن نیز قابل تقدیر است. در نتیجه با آماده‌ کردن خود پیش از انجام گفتگوهای رسانه‌ای و تعیین حد و مرزها برای خبرنگاران، می‌توان مطمئن شد که شما به دلیل مهارتهای علمی‌تان شنیده می‌شوید و مورد ستایش و تکریم قرار می‌گیرید.

یورونیوز