زنان، معماران آینده‌ی شهر

زنان توانمند با حضور فعال در عرصه‌های مختلف شهری، نقش مؤثری در پیشبرد تحولات اجتماعی و دستیابی به توسعه پایدار ایفا می‌کنند. آنان با تکیه بر دانش تخصصی، تجربیات ارزشمند و انگیزه‌ای درونی، در حوزه‌هایی همچون مدیریت شهری، فرهنگ‌سازی، محیط زیست، آموزش و فعالیت‌های مدنی مشارکت می‌ورزند. این مشارکت‌ها در قالب پروژه‌های داوطلبانه، آموزش‌های تخصصی و کمپین‌های آگاهی‌بخشی، سهم چشم‌گیری در ارتقای کیفیت زندگی شهری و بهبود خدمات عمومی دارد.

انجمن «زنان هم‌آفرین مدیریت شهری» و تلاش برای تثبیت نقش حرفه‌ای زنان

در این راستا، نهادهای مردمی و انجمن‌های تخصصی با رویکردی مسئولانه، زمینه را برای مشارکت ساختاری زنان در مدیریت شهری فراهم کرده‌اند. انجمن «زنان هم‌آفرین مدیریت شهری» با سابقه‌ای مؤثر در فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی، تلاش دارد تا حضور بانوان را از سطح کمی فراتر برده و به شکلی تخصصی و کیفی تثبیت کند. این انجمن در پاسخ به خلأ ساختاری در حضور سازمان‌یافته و جریان‌ساز زنان، فعالیت خود را با تمرکز بر تخصص‌گرایی، مسئولیت‌پذیری و توانمندسازی آغاز کرده و تنها در یک‌سال گذشته، نشست‌های تخصصی، شبکه‌سازی، کارگاه‌های آموزشی و اسناد راهبردی متعددی را اجرا کرده است.

حضور زنان در مدیریت شهری، علاوه‌بر مشارکت در تصمیم‌سازی، موجب تلطیف و تعادل در سیاست‌گذاری‌های شهری می‌شود. نگاه جامع‌نگر زنان، حساسیت اجتماعی بالا، و ارتباط قوی با اقشار مختلف جامعه، آنها را به صدای خاموش کودکان، سالمندان و خانواده‌ها تبدیل کرده است.

با وجود پیشرفت‌ها، چالش‌های فرهنگی، ساختاری و فردی همچنان پیش‌روی زنان مدیر وجود دارد. انجمن با ایجاد کارگروه‌های تخصصی، نشست‌های هم‌اندیشی، مشاوره‌های حقوقی و پیگیری مسائل اجرایی، به دنبال رفع این موانع و ایجاد فضای امن و حمایتی برای بانوان در مدیریت شهری است.

در حوزه آموزش نیز، انجمن نقش فعالی داشته و دوره‌هایی در زمینه‌های مدیریت شهری، حقوق شهری، بودجه‌ریزی، حکمرانی خوب و مهارت‌های فردی برای زنان برگزار کرده است. هدف از این آموزش‌ها، نه تنها ارتقای جایگاه شغلی، بلکه تغییر نگرش بانوان به هویت و نقش خود در جامعه بوده است.

راه‌های تقویت مشارکت اجتماعی زنان در مدیریت شهری

برای شکوفایی مشارکت اجتماعی بانوان در اداره امور شهری، فراهم شدن سه بستر اساسی ضروری است: آگاهی، اعتماد و امکان حضور واقعی. زنان باید بدانند که صدای آنان در تصمیم‌گیری‌های شهری تأثیرگذار است، این آگاهی از طریق آموزش، رسانه و تجربه‌های موفق به دست می‌آید. در ادامه، باید اعتماد دو‌سویه ایجاد شود؛ هم اعتماد زنان به ساختار و هم اعتماد ساختارها به توانمندی بانوان. نهایتاً باید فرصت‌های واقعی برای حضور بانوان در شوراهای محلی و سازوکارهای مشارکتی شهری فراهم شود. انجمن «زنان هم‌آفرین مدیریت شهری» با شناسایی الگوهای موفق، مدل‌سازی تجربیات و ایجاد هسته‌های گفت‌وگو، در تلاش برای تقویت این سه‌گانه مشارکت است تا زنان صرفاً شنونده تصمیمات نباشند، بلکه نقش سازنده و هدایت‌گر را ایفا کنند.

چشم‌انداز روشن، چالش‌های واقعی

چشم‌انداز این انجمن، ساخت شهری است که حضور زنان در تمام سطوح تصمیم‌گیری امری طبیعی و بدیهی تلقی شود؛ جایی که عدالت جنسیتی مطالبه‌ای همگانی باشد. مسئولان باید از این نهادها حمایت کنند، نه صرفاً آنها را تحمل. رسانه‌ها نیز وظیفه دارند الهام بخش، آگاهی‌بخش و مطالبه‌گر باشند. از سوی دیگر، زنان باید با جسارت، پیگیر مسیر توسعه فردی و اجتماعی خود باقی بمانند. با وجود این، نگرانی‌هایی درباره ویترینی بودن برخی انتصابات زنان در مدیریت شهری وجود دارد. انجمن بر آن است که تفاوتی بنیادین میان حضور نمادین و حضور مؤثر وجود دارد و این تمایز زمانی محقق می‌شود که زنان با آموزش، تجربه و هدف‌مندی وارد این عرصه شوند.

چرا هنوز صدای زنان در مدیریت شهری شنیده نمی‌شود؟

مشکل فقط در کم‌کاری یا بی‌توجهی نیست، بلکه ساختارهای اداری، فرهنگی و ذهنی پیچیده‌ای باعث نادیده گرفته شدن صدای زنان می‌شود. بسیاری از ساختارهای شهری همچنان در چارچوب‌های مردسالارانه سنتی عمل می‌کنند و به‌صورت راهبردی به مشارکت زنان بها نمی‌دهند. در لایه‌های فرهنگی نیز، نگاه جنسیتی به مدیریت همچنان حاکم است و زنان به حوزه‌های نرم محدود می‌شوند. افزون بر این، خود انجمن‌ها نیز اگر به فعالیت‌های نمایشی بسنده کنند، قدرت تأثیرگذاری واقعی خود را از دست می‌دهند. برای برطرف کردن این موانع، باید هم‌زمان در چهار مسیر حرکت کرد: اصلاح ساختارهای اداری، تغییر نگرش‌های فرهنگی، تقویت شبکه‌های حمایتی و توانمندسازی فردی زنان.

آینده، با دستان زنان ساخته می‌شود

راهی که آغاز شده، اگرچه دشوار است، اما روشن است. شهر، تنها سازه و خیابان نیست، بلکه بازتاب آگاهی و اراده جمعی ماست. آینده‌ای زیست‌پذیر، عادلانه و انسانی تنها با به رسمیت شناختن نقش معمارانه‌ی زنان در مدیریت شهری امکان‌پذیر خواهد بود. زنان، اگر گرد هم آیند، از آموخته‌ها حمایت بسازند و خود را شریک فردا بدانند، آینده‌ای ماندگار را رقم خواهند زد. زمان آن رسیده است که زنان به جای انتظار برای فرصت‌ها، خود «فرصت» باشند، و به جای ایستادن در حاشیه، در متن تصمیم‌سازی‌های شهری حضور یابند.

جوان آنلاین