«زن، زندگی، آزادی» و مفهوم رسانه‌ای صورتی‌شویی!

زنان عراقی وقتی در سال ۲۰۰۳ مقابل کاخ سفید به بهانه دفاع از آزادی زنان از حمله نظامی و تحریم های آمریکا علیه کشور‌شان حمایت کردند، تصور نمی‌کردند که این کار آن ها راه را برای کشتار مردم عراق به دست سربازان امریکایی هموار می‌کند

حالا، اما آن‌ها جز پناه بردن به محافل خصوصی و امید به اینکه خودشان و فعالیت‌هایشان از خاطر مردم عراق پاک شود، چاره‌ای ندارند. زنانی که در دام «صورتی‌شویی» افتادند و فعالیت‌های مدنی‌شان در راستای تحقق اهداف اقتصادی و سیاسی آمریکا تحریف و تصاحب شد.

به گزارش جهان بانو، این ماجرا حالا برای ما چندان غیر قابل فهم نیست. وقتی شعار «زن، زندگی، آزادی» را می‌شنویم و موج رسانه‌ای و حمایت سلبریتی‌هایی همچون مگان مارکل و کیم کارداشیان را مشاهده می‌کنیم، ناخودآگاه حکایت صورتی‌شویی در ذهنمان مجسم می‌شود. این تداعی وقتی پررنگ تر می‌شود که اخبار مرگ بیماران تالاسمی یا کودکان پروانه‌ای به دلیل نرسیدن دارو‌های تحریمی را می‌شنویم.

شعار «زن، زندگی، آزادی» پوششی عوام فریبانه برای اهداف پشت پرده‌ای است که طراحان نظریه براندازی با تحریک و جذب نیمی از بدنه جامعه به دنبال تحقق آن هستند! همان نیمه‌ای که امروز فارغ از پوشششان کنترل و هدایت نیمی از کشور را در دست دارند؛ زنان نویسنده، کارمند، شاعر، معلم، پزشک وخانه‌داری که از جایگاه خودشان در جامعه ایرانی بهره مند هستند و آمار حضور اجتماعی و توفیق‌های ورزشی، اجتماعی، فرهنگی و علمی‌شان نشان می‌دهد که این نیمه جامعه نقش‌آفرینی خود را دارد.

با این وجود فعالان جریان‌های فمینیستی و اپوزیسیون خارج‌نشین تحت لوای شعار‌های فریبنده ای مانند «زن، زندگی، آزادی» به دنبال جریان‌سازی برای رسیدن به اهدافی همچون براندازی، جنگ، تحریم و تجزیه طلبی‌اند، اما این نیمه از بدنه جامعه ایران آنقدر هشیار است که اجازه نمی‌دهد به نام «زن، زندگی، آزادی» آزادی، زندگی و حتی زن بودنش را از او بگیرند!

مفهوم رسانه‌ای صورتی‌شویی (Pink Washing) از جمله مفاهیم پر کاربرد در تحلیل اتفاقات مرتبط با دنیای رسانه است که این روز‌ها بیش از گذشته توسط پژوهشگران و تحلیلگران حوزه سیاست مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صورتی‌شویی به عبارت ساده به معنای استفاده از عناوین عوام‌پسند و فریبنده است و با هدف تحت‌الشعاع قرار دادن برخی رفتار‌های غیر‌انسانی مانند اقدامات منفعت‌طلبانه یا جنایت علیه بشریت توسط گروهی خاص صورت می‌گیرد.

این اصطلاح که اولین ‌بار در صنعت پزشکی و در رابطه با فعالیت‌های بازار‌یابی و تبلیغاتی شرکت‌های بزرگ تولید دارو مورد استفاده قرار گرفت، در تحولات اجتماعی و سیاسی به وضعیتی اشاره می‌کند که جریان، گروه یا فردی خاص در قالب فعالیت‌های انسان‌دوستانه‌ مانند توانمند‌سازی زنان سرپرست خانوار، حمایت از اقلیت‌های قومی و مذهبی و حفاظت از حیوانات در حال انقراض ، در تلاش است تا اهداف سیاسی دولتی خاص را پیگیری کند یا اینکه ابعاد جنایتی بزرگ را پنهان کند.

در حال حاضر می‌توان مصادیق این مفهوم را در بین اپوزیسیون خارج‌ از کشور مشاهده کرد؛ از جمله مسیح علی‌نژاد که برخی از کارشناسان فعالیت‌های به ظاهر ژورنالیستی و رسانه‌ای وی را نمونه بارز صورتی‌شویی می‌دانند.

یک بازخوانی و یک تلنگر

نسیم نوروزی، دانش آموخته فلسفه آموزش و استاد مدعو دانشگاه کنکوردیا درباره صورتی‌شویی و مصادیق آن در سال ۲۰۱۹ طی یک سخنرانی مفهوم صورتی‌شویی و ارتباط آن را با اپوزیسیون خارج‌نشین تبیین کرده‌است.

صحبت‌هایی که با شرایط کنونی جامعه و اغتشاشات اخیر و سرنخ آن در شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان و اپوزیسیون خارج‌نشین همخوانی زیادی دارد و بازخوانی آن خارج از لطف نیست.

بر این اساس ژورنال ایرانیان کانادا که رسانه‌ای سیاسی و اجتماعی برای انتشار و پوشش خبرها، گزارش‌ها و تحلیل‌هایی است که به نحوی زندگی ایرانیان و به خصوص ایرانی – کانادایی‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، برشی از سخنان نوروزی را منتشر کرده‌است.

یک تصاحب صورتی

نوروزی که زمینه تحقیقاتش در حیطه فلسفه قاره‌ای و مشخصاً در دو حیطه زمان و استعمار است و مقاله‌هایش در مراکزی مانند انجمن فلسفه آموزش و دایره‌المعارف تحقیقات آموزشی آکسفورد چاپ شده‌اند، صورتی‌شویی را اینگونه معنا می‌کند: «تصاحب جعلی فعالیت‌های مدنی یک کشور در جهت تحقق اهداف سیاسی و اقتصادی خاص کشوری دیگر.»

این استاد دانشگاه که عضو کمیته انجمن فلسفه آموزش برای سال ۲۰۱۹ و مدیر گروه «مطالعات غیر‌استعماری» و همچنین رئیس کمیته مقام زنان (۲۰۲۱- ۲۰۲۰) در همین انجمن است، با اشاره به فعالیت‌های به ظاهر فمینیستی برخی از فعالان خارج از ایران و با اشاره به کمپین‌های مسیح علی‌نژاد به عنوان نمونه آشکار صورتی شویی می‌گوید: «نیمی از جمعیت ایران فارغ از اجبار یا تمایل به پوشیدن روسری و حجاب هدف‌هایشان را دنبال می‌کنند – این افراد (زنان) پزشکند، نویسنده‌اند، شاعرند، جراحند، متخصصند، خانه دارند، کارگردانند، استادند… و ورای همه اینها، متفکرانی پیچیده‌اند که صورتی‌شویی را تشخیص می‌دهند و علیه آن واکنش نشان می‌دهند.»

به اعتقاد نوروزی، این نوع فمینیسم جعلی در زیر پوست خود ارزشی برای منافع مردم قائل نیست و عملاً منافع کشور‌های خاص و نهاد‌های قدرت‌طلب را که حامیان مالی و رسانه‌ای این نوع کمپین‌ها نیز هستند، تأمین می‌کند.

توجیهی برای جنگ، تهاجم و فشار اقتصادی  نوروزی که زمینه تحقیقاتش در حیطه فلسفه قاره‌ای و مشخصاً در دو حیطه زمان و استعمار است و مقاله‌هایش در مراکزی مانند انجمن فلسفه آموزش و دایره‌المعارف تحقیقات آموزشی آکسفورد چاپ شده‌اند، در بخش دیگری از سخنرانی خود تأکید می‌کند: «باید موضع مشخصی در قبال صورتی‌شویی اتخاذ کرد و با صدای بلند گفت نه به نام ما (Not in our names).»  از نگاه وی صورتی‌شویان نمی‌توانند به نام ما جنگ و تهاجم و فشار اقتصادی را توجیه کنند.

نوروزی در ادامه سخنان خود، از کسانی که باعث تحقق صورتی‌شویی می‌شوند، دعوت کرد تا همگی به عملکرد خود فکر کنند و به آنان یادآوری کرد زنان عراقی را که در سال ۲۰۰۳ در مقابل کاخ سفید به نام آزادی زنان از تحریم و حمله نظامی امریکا علیه کشور شان حمایت کردند، راه را برای کشتن و رنج مردم عراق توسط سربازان امریکایی هموار کردند و حالا جز خزیدن در تاریکی چاره‌ای ندارند و امید به اینکه خودشان و فعالیت‌هایشان از خاطر مردم عراق پاک شود

در پایان این سخنرانی نوروزی خطاب به افرادی که در پی توجیه تحریم و جنگ‌طلبی هستند، می‌گوید: «ما باهوش‌تر، پیچیده‌تر و مهم‌تر از همه دل نگران‌تر از آنچه شما می‌اندیشید، هستیم. ورای اجبار به پوشیدن حجاب، به جلوگیری از جنگ می‌اندیشیم؛ به فکر جلوگیری از ریخته‌شدن خون و خنثی کردن همه ترفند‌هایی هستیم که به جنگ ختم می‌شوند. ما به عنوان نیمی از جمعیت ایران هشیار‌تر از آنچه به نظر شما می‌رسد، هستیم… به نام نیمی از جمعیت ایران حق جنگ‌طلبی ندارید».

کبنانیوز