بیش از ۶۰ درصد زایمان‌ها در قزوین زایمان طبیعی است

زایمان طبیعی یا سزارین؛ کدام یک بهتر است؟ این سوال دغدغه بسیاری از مادران جوان بارداری است که برای اولین بار قصد مادر شدن را دارند. بسیاری از مادرانی که اولین بارداری خود را تجربه می‌کنند معمولا درباره روش زایمان، سوالات زیادی به ذهنشان خطور می‌کند و با توجه به ترس و نگرانی که بر آن‌ها غلبه می‌کند، تمایل به زایمان سزارین دارند.

برای انتخاب روش زایمان باید مادران را با روش‌هایی زایمان ‌و عوارض و معایب آن آشنا کرد تا آگاهانه و بدون اظطراب و دلهره بتوانند زایمان راحتی را پشت سر بگذارند.

برای آگاهی بیشتر در این زمینه به گفتگو با دکتر شکوه‌السادات ابوترابی فوق تخصص پریناتولوژی و مدیر گروه زنان و زایمان علوم پزشکی قزوین پرداختیم.

ابوترابی در رابطه با روش‌های زایمان اظهار کرد: زایمان طبیعی به طور معمول یک روند فیزیولوژیک است؛ گرچه با درد زیادی همراه است اما با توجه به اینکه هیچ دخالتی در این نوع زایمان وجود ندارد، میزان خطر در آن به مراتب بسیار کمتر خواهد بود.

وی افزود: اگر مادر آگاهی لازم از روند طبیعی زایمان را داشته باشد قطعاً زایمان به خوبی پیش خواهد رفت؛ خوشبختانه با توجه به برگزاری کلاس‌های آمادگی برای زایمان از سوی خانه بهداشت و بیمارستان‌ها؛ تلاش بر این است که مادران باردار را از لحاظ روحی و جسمی برای زایمان راحت آماده سازند.

فوق تخصص پریناتولوژی بیان کرد: طی کلاس‌های آمادگی پیش از زایمان معمولاً ورزش‌های مخصوص تقویت لگن آموزش داده می‌شود که در روند زایمان طبیعی بسیار کمک کننده خواهد بود.

ابوترابی تصریح کرد: خوشبختانه به تازگی تعرفه زایمان طبیعی بیشتر از زایمان سزارین است که این کار را برای پزشک راحت‌تر کرده، اما ترس مادران جوان از این موضوع که شاید نتوانند زایمان طبیعی داشته باشند، آن‌ها را دچار تردید می‌کند که این مشکل در تمام دنیا وجود دارد و نوع زایمان قابل پیش‌بینی نیست.

این متخصص زنان و زایمان ابراز کرد: بانوان باردار تصور می‌کنند بعد از زایمان دچار افتادگی لگن خواهند شد اما باید گفت که انجام ورزش‌ها در طول بارداری به تقویت عضلات و کم شدن احتمال بروز این مشکل در شخص کمک می‌کند‌.

وی با بیان اینکه اکنون زایمان طبیعی در اولویت است، گفت: تنها عواملی مانند بزرگ بودن جنین، کوچک بودن جثه مادر، غیرطبیعی بودن لگن به صورت مادرزادی و یا حوادث، پایین بودن جفت، نچرخیدن جنین می‌تواند پزشکان را ناچار به انجام سزارین کند.

فوق تخصص پریناتولوژی اظهار کرد: انجام عمل سزارین یکی از شایع‌ترین جراحی‌ها است که در دنیا انجام می‌شود؛ اما به دنبال آن ممکن است بیمار دچار برخی عوارض خاص و بیهوشی شود.

زایمان سزارین چه ریسک‌هایی دارد؟

ابوترابی ادامه داد: معمولاً ریسک چسبندگی جفت و رحم با احشاء داخلی شکم در مادرانی که عمل سزارین انجام داده‌اند، در طول دفعات بعدی بارداری افزایش می‌یابد بنابراین می‌توان گفت که هر چه دفعات سزارین بالاتر باشد ریسک‌ بروز این عوارض هم بیشتر می‌شود.

ابوترابی اذعان کرد: پیشنهاد می‌شود که مادران جوان علاوه‌بر شرکت در کلاس‌های آمادگی برای زایمان، اختیار انتخاب روش زایمان را به پزشک خود واگذار کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان زایمان طبیعی بعد از سزارین وجود دارد، گفت: بسیاری از بانوان بعد از یک بار زایمان سزارین و آگاهی از عوارض آن، به دنبال زایمان طبیعی برای به دنیا آوردن فرزند دوم هستند اما با توجه به اینکه بسیاری از بیمارستان‌های کشور استاندارد لازم برای زایمان طبیعی بعد از سزارین را ندارند و از طرفی احتمال پارگی رحم و مرگ جنین نیز وجود دارد؛ پزشکان این ریسک را نمی‌پذیرند بنابراین بهتر است که تصمیم نهایی را به پزشک واگذار کنند.

این متخصص زنان و زایمان تصریح کرد: برای انجام زایمان طبیعی بعد از سزارین، یک مادر باید علاوه‌بر داشتن بانک خون بسیار عالی؛ حداقل سه سال فاصله بین زایمان اول و دوم را رعایت کند همچنین باید یک تیم پزشکی تکمیل متشکل از جراح ارولوژی، جراح آنکولوژی، متخصص اطفال و متخصص جراح عمومی به هنگام زایمان بالای سر مادر باشند تا به محض احتمال پارگی رحم وارد عمل شوند که این عملاً غیرممکن است.

لزوم انجام ورزش‌های تقویت‌کننده لگن در ماه آخر بارداری

ابوترابی با بیان اینکه انجام ورزش‌های تقویت‌کننده لگن در ماه آخر بارداری بسیار مفید خواهد بود، گفت: مادرانی که در طول بارداری ملزم به استراحت مطلق هستند نیز می‌توانند در کلاس‌های پیش از زایمان شرکت کرده و ورزش‌های ماه آخر را انجام دهند چون جنین در آن مقطع، از معرض نارس بودن خارج شده و مشکلی به وجود نخواهد آمد.

فوق تخصص پریناتولوژی تصریح کرد: استراحت مطلق مادران باردار نمی‌تواند دلیل بر تعیین روش زایمان شود چون شرکت در کلاس‌های پیش از زایمان در ماه‌های آخر و انجام ورزش‌ها به طور مرتب، می‌تواند روند زایمان را تسهیل کند.

وی تشریح کرد: تا کنون هیچ راهی برای تشخیص روش زایمان پیش از اقدام به بارداری ارائه نشده چون حین زایمان، بافت نرم کشیده می‌شود که این بافت قابل اندازه‌گیری با هیچ ابزاری نیست.

این متخصص زنان و زایمان درباره کارایی مامای همراه به هنگام زایمان اذعان کرد: مامای همراه شخصی است که به هنگام زایمان به مادر قوت قلب می‌دهد و حتی اجازه معاینه هم ندارد اما می‌تواند موثر واقع شود که در این رابطه علاوه‌بر مجهز شدن مراکز خصوصی به مامای همراه؛ مراکز دولتی نیز به تدریج در حال استقبال از این طرح هستند.

وی ادامه داد: مراکز دولتی از ماماهای خود بیمارستان استفاده می‌کنند که در این رابطه رایزنی شده از ظرفیت کارکنان شیفت مخالف در قالب مامای همراه استفاده شود چون افراد خارج از مجموعه با سیستم بیمارستان آشنا نیستند.

ابوترابی سن را یکی از موثرترین فاکتورها برای تسهیل زایمان طبیعی دانست و گفت: با توجه به افزایش سن ازدواج و احتمال ریسک بیماری‌های قلبی، قندی و فشار خون؛ بافت واژن هم دیگر طراوت جوانی را نخواهد داشت اما همچنان با توجه به شرایط مادر، پزشک تصمیم نهایی برای تعیین روش زایمان را خواهد گرفت.

سهم ۶۰ درصدی زایمان‌ طبیعی در قزوین

دکتر اورنگ شیخ بگلو مدیر درمان تأمین اجتماعی قزوین در گفتگو با خبرنگار سلامت صبح قزوین، اظهار کرد: طی سال ۱۴۰۲ در مراکز تأمین اجتماعی استان ۶۳.۳ درصد زایمان طبیعی و ۳۰.۹ درصد از بانوان برای نخستین بار در زایمان اول سزارین شده‌اند.

وی افزود: طی سال گذشته ۸ هزار و ۲۰۰ مورد مراجعه بیمه‌شدگان به کارشناس مامایی در درمانگاه شهید بهشتی با یک درصد رشد، ۷ هزار و ۸۸۰ مراجعه به درمانگاه قائم شهر محمدیه با ۳۵ درصد رشد، نه هزار و ۸ مورد مراجعه به درمانگاه آبیک با ۱۶ درصد رشد و ۶ هزار و ۹۰۰ مراجعه به درمانگاه دهخدا با ۹۶ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش‌ترین عملکرد را به خود اختصاص داده‌اند.

مدیر درمان تأمین اجتماعی قزوین بیان کرد: همچنین در این مراکز درمانی تعداد ۴ هزار و ۱۳ مورد مشاوره پیش از بارداری و تعداد ۵ هزار و ۸۲۰ مورد کلاس جهت آمادگی زایمان برگزار شده است.

با توجه به نتایج مطالعات جهانی، زایمان طبیعی در بیش‌تر موارد ایمن‌ترین روش برای مادر و نوزاد است و زایمان سزارین یا زایمان به روش جراحی به عنوان روش جایگزین، در موارد اورژانسی و با هدف کاهش عوارض و مرگ و میر مادران و نوزادان انجام می‌گیرد.

ارتقای مهارت و آگاهی ماماها و مراقبان سلامت در شبکه‌های بهداشت و درمان در زمینه زایمان طبیعی، آگاهی و نگرش زنان و مادران باردار، ایجاد بستر و توسعه زایمان بدون درد در همه استان‌ها از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند به ترویج زایمان طبیعی در بین مادران باردار کمک کند و از طرفی با تقویت این موضوعات می‌توان گام‌های موثری در راستای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برداشت.

صبح قزوین