حضرت زینب(س) الگویی برای پرستاری در شرایط سخت

دین مبین اسلام برای شخصی که از یک بیمار پرستاری می‌کند و به تقویت روحیه او می‌پردازد، ارزش و جایگاه ویژه‌ای قائل است تا جایی که در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام که در آخرین روزهای عمر شریف خود در مسجد مدینه بیان کردند، روایت شده است: «هر کس که یک روز و یک شب از بیماری مراقبت کند، خداوند او را با ابراهیم خلیل(ع) محشور می‌کند، پس همچون درخشش برقی از صراط عبور خواهد کرد».

حضرت زینب(س) نیز به عنوان پیام آور کربلا که وظیفه روشنگری در مورد جنایات دستگاه خلافت بنی امیه و رسالت امام حسین(ع) در حماسه کربلا را بر عهده داشت، از بازماندگان کاروان امام حسین(ع)، از جمله امام سجاد (ع) و زنان و کودکان اسیر پرستاری و مراقبت می کرد و این وظیفه خطیر بر عهده حضرت زینب(س) گذاشته شده بود. این بانوی بزرگوار پیش از حادثه کربلا نیز در عمر شریف خود متحمل حوادث ناگوار دیگری از جمله از شهادت حضرت زهرا(س) و شهادت امام علی و امام حسن(علیهماالسلام) شده بودند و در تمام این حوادث به پرستاری و مراقبت از مادر، پدر و برادر خود پرداختند. در ادامه به چند مورد از جلوه‌های پرستاری حضرت زینب(س) اشاره می‌کنیم:

۱_ حضرت زینب(س) آنگونه که امام سجاد(ع) می فرمایند در تمام مدت اسارت، غذائی را که به ایشان می‌رسید بین کودکان تقسیم می کرد و خود رنج گرسنگی و تشنگی را تحمل می نمود، چرا که سربازان دشمن در هر شبانه روز یک قرص نان به اسرای کربلا می‌دادند.

۲_ در حدیث دیگری از امام سجاد(ع) نقل شده است شبی که فردای آن حادثه خونبار کربلا رقم خورد و امام حسین(ع) به شهادت رسیدند، امام سجاد(ع) در بیماری سختی به سر می‌بردند و حضرت زینب(ع) در تمام این مدت از ایشان به نیکوترین صورت پرستاری می کرد . همچنین پس از شهادت امام حسین(ع) در عصر عاشورا، دشمن به خیمه های اهل بیت هجوم آورد و حضرت زینب(ع) با از خودگذشتگی تمام امام زین العابدین(ع) را از میان آتش نجات داد . یکی از سربازان دشمن مشاهدات خود را چنین گزارش کرده است: در هنگام غارت خیمه ها بانوی بلند قامتی را دیدم که مثل پروانه به گرد یک خیمه آتش گرفته دور می زند و گاهی به داخل خیمه می رود و گاهی بیرون می آید. با سرعت نزد او رفتم و گفتم: ای بانو! مگر شعله آتش را نمی بینی؟! چرا مانند سایر بانوان فرار نمی کنی؟ با صدایی بغض آلود گفت: «ای مرد! ما شخص بیماری در این خیمه داریم که توان نشستن و برخاستن را ندارد، چگونه او را رها کنم در حالی که آتش از هر سو به طرف او شعله می کشد؟!»

۳_ پس از شهادت امام حسین(ع) حضرت زینب(س) نه تنها وظیفه پرستاری از امام سجاد(ع) را بر عهده داشت، بلکه جمعی زن و کودک داغدار، گرسنه، تشنه، بی پناه و کتک خورده را که شدیدا به پرستاری و حمایت عاطفی و معنوی نیاز داشتند، تحت حمایت خود قرار داد و در موارد بسیاری خود را سپر بلای آن‌ها قرار داد. تازیانه های دشمن را به جان می خرید و نمی گذاشت که کودکان و اطفال یتیم در معرض بی مهری‌های دشمن قرار گیرند. او تمام این مشکلات را در عبادات خود با خداوند در میان می‌گذاشت و گاهی نیز خطاب به امام حسین (ع) درد دل می‌کرد و می‌گفت: «ای پسر مادرم! در دفاع از این زنان و کودکان درمانده شده ام و این چهره سیلی خورده من است که از ضربات دشمن سیاه شده است».

پرستار نمونه در نگاه اسلام

در احادیث روایت شده از پیامبر گرامی اسلام(ص) برخی از وظایف پرستاران بیان است که در ادامه به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم:

۱_ شخصی که بیمار شده است، با توجه به روحیه آسیب پذیرش نیاز به رسیدگی و دلجویی و پذیرایی دارد. در حدیثی از حضرت محمد (ص) روایت شده است پرستار بیمار اگر غذاها و خوردنی های دل خواه مریض را تهیه کرده و به بیمار بدهد، در زمره بهشتیان خواهد بود.

۲_ از وظایف دیگر پرستار، روحیه دادن به بیمار است. حضرت محمد(ص) به زیبایی در رابطه با این وظیفه پرستار فرمودند: هنگامی که نزد بیمار می روید او را امیدوار کنید – هر چند این کار در قضا و قدر الهی تغییری ایجاد نکند- اما در نشاط روح بیمار تأثیر دارد.

۳_ پرستار موظف است در مواجهه با بی حوصلگی و بداخلاقی بیمار، با خوش اخلاقی و بردباری رفتار کند.

۴_ شخص بیماری که دردهای ناشی از بیماری را تحمل می‌کند، ممکن است با کوچکترین رفتار نامناسب و یا برخورد سرد ناامید شده و روحیه خود را از دست بدهد، در نتیجه پرستار باید مراقب رفتار خو با بیمار باشد تا بیمار بتواند روحیه خود را حفظ کرده و از سختی های بیماری به سلامت عبور کند.