رنج زنان هنرمند فرشباف کردستان از نبود بیمه حمایتی و بی مهری ها

هرچند فرهنگ و سبک هنر قالی‌بافی یا به اصطلاح محلی «ته‌ون» ریشه در زندگی مردمان کُردزبان شهری و روستایی دارد، اما زنان هنرمند با مشکلات بسیاری روبرو هستند و مشکلات بیمه بازنشستگی و درمانی فعالان این عرصه از مهمترین دغدغه قالیبافان به شمار می‌رود.

قالی کردستان از شهرت جهانی برخوردار است و در این میان برخی نواحی و مناطق از شهرت بیشتری در این حوزه برخوردارند که از جمله این مناطق می‌توان به شهرستان بیجار و سنندج اشاره کرد که از دیرباز در این هنرصنعت، صاحب سبک و شیوه اختصاصی بوده است.

فرش بیجار چون آیینه گسترانیده روی زمین، بازتابی از نگاره‌ها، طرح‌ها و نقش‌های نمادین، انتزاعی و هندسی است که با دستان هنرمند بافنده بانوان کردستانی به صورت ذهنی و با الهام از طبیعت و عناصر آن، باورها و آرزوهای مردمان این منطقه نقش بسته است.

اما همین زنان هنرمند با مشکلات بسیاری روبرو هستند و رسیدگی به مشکلات بیمه بازنشستگی و درمانی فعالان این عرصه از مهمترین دغدغه قالیبافان به شمار می‌رود.

بافندگانی که به طور مستمر قالی می‌بافند، با گلایه از مشکلات جسمی نظیر پادرد، کمردرد و ناراحتی چشم به نبود چتر حمایتی بیمه اشاره می‌کنند.

بافندگانی که به طور مستمر قالی می‌بافند، با گلایه از مشکلات جسمی نظیر پادرد، کمردرد و ناراحتی چشم به نبود چتر حمایتی بیمه اشاره می‌کنند و می‌گویند: با وجود سال‌ها فعالیت در این رشته هنری، از خدمات بیمه محروم هستیم و این در حالی است که برخی که تاکنون هیچ فعالیتی در این حوزه نداشته‌اند از بیمه قالیبافی بهره‌مند هستند و عدالتی در این خصوص وجود ندارد.

متأسفانه دستمزدها بسیار پایین بوده و پاسخگوی نیاز ما نیست

سهیلا الماسی بانوی قالیباف ۵۰ ساله که با مشکلات جسمانی زیادی به دلیل بافتن قالی دست و پنجه نرم می‌کند، افزود: اکنون بیش از ۳۰ سال است که مشغول بافندگی فرش هستم  و با قالی‌بافی هزینه خود و خانواده را تأمین می‌کنم  با توجه به زحمات فراوان و اتمام یک قالی شش متری طی دو ماه و ۱۲ متری طی چهار ماه، متأسفانه دستمزدها بسیار پایین بوده و پاسخگوی نیاز ما نیست.

وی گفت: باوجود برخی دلالان و واسطه گران، فروش این صنعت باقیمت واقعی صورت نمی‌گیرد . ما بافندگان سال‌ها نور چشم خود و تمام توان زندگی‌مان را صرف کار بافندگی کرده‌ایم و درنهایت سود این صنعت را کسانی می‌برند که حتی یک گرده از قالی را نزده‌اند.

وی نبود بیمه بافندگان، نبود بازار فروش فرش را از دیگر مشکلات این قشر عنوان می‌کند و خواستار توجه بیشتر مسئولان به رفع مشکلات بافندگان است.

توسعه بازار فرش 

یک کارشناس صنایع‌دستی و فرش ‌می‎گوید: استان کردستان ظرفیت بالقوه‎ای در زمینه تولید فرش دارد، اما طی چند سال اخیر شاهد بی‌رمق شدن تولیدات این صنعت بوده‎ایم. ‌

«سعید نظری» اظهار داشت: بازار فروش یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در رونق این صنعت است که در این زمینه در استان با مشکل مواجه بوده و نیازمند حمایت و برداشتن برخی موانع است. ‌

وی ادامه داد: فرش به عنوان یکی از ظرفیت‌های مهم اشتغال و اقتصاد می‌تواند نقش کلیدی در رونق اقتصادی و رفع چالش جدی بیکاری در استان ایفا کند.‌

نظری گفت: فرش‌بافان ماهر و توانمندی در کردستان در صنعت فرش وجود دارد، اما هیچ‌کدام منجر به صادرات نشده‌اند و باید تلاش کرد که زمینه رونق هرچه بیشتر تولید فرش و ارزآوری مناسب از طریق این صنعت پرسود در استان فراهم شود.‌

وی عنوان کرد: برگزاری نشست‎های هم‌اندیشی و بررسی مشکلات و موانع در حوزه‎ های مختلف قطعاً می‌تواند در رسیدن به راهکار‌های مناسب برای خروج از حوزه فرش مشکلات تأثیرگذار باشد.‌

تنها هشت هزار فرش‌باف کردستانی بیمه هستند

رییس صنعت، معدن و تجارت کردستان گفت: از ۹۰ هزار بافنده فرش دست باف در کردستان فقط هشت هزار نفر دارای بیمه تامین اجتماعی هستند.

بختیار خلیقی با بیان این مطلب اظهار داشت: استان کردستان دارای دو برند جهانی فرش فولادین بیجار و فرش تک پود سنندج است و تا کنون ۱۸۵ پروانه بهربرداری برای بهره برداران صادر شده که از این تعداد سه واحد مترمرکز و مابقی غیر متمرکز هستند.

وی افزود: در استان کردستان از ۹۰ هزار بافنده فرش دستباف، ۵۰ هزار نفر در تشکل‌های رسمی ثبت نام کرده و ۱۳ هزار نفر از بیمه تامین اجتماعی برخورداراند و از این میان هشت هزار نفر مربوط به فرش دست باف  و پنج هزار نفر هم به صنایع دستی مرتبط هستند.

رییس سازمان صمت کردستان در پایان افزود: برای بیمه‌ ۱۰  هزار نفر دیگر در خواست‌های مکرری به وزارتخانه ارسال شده و نمایندگان ادوار برای تامین اعتبار آن پیگیر بوده اند که تاکنون به نتیجه نرسیده است

مسئولان تامین اجتماعی در پاسخ به برخی انتقادات قالیبافان در خصوص روند بازرسی‌های موجود، نظارت‌ها را منطبق بر قانون و استانداردهای تدوین شده از سوی سازمان ملی فرش عنوان می‌کنند و انتقادات وارده را بی‌اساس می‌دانند.

در نهایت باید گفت توجه به قالیبافی در استون کردستان می تواند یکی از راه های اشاعه اشتغال به خصوص در روستاها و توانمند سازی اقتصادی خانوار باشد حال آنکه شهرستان بیجار در حوزه قالی سابقه ای طولانی در بین استان های کشور دارد به نظر می رسد نیاز است تا مسئولان بیشتر به این موضوع دقت داشته باشند