درمان بیماری در زنان چالشی‌تر است

یک مطالعه جدید در دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو که به بررسی مدیتیشن به‌عنوان درمانی برای درد مزمن کمر پرداخته است، نشان می‌دهد که مردان و زنان از مکانیسم‌های بیولوژیکی متفاوتی برای تسکین درد استفاده می‌کنند.

 مردان عمدتاً به آزادسازی اوپیوئیدهای درون‌زا، یا همان مسکن‌های طبیعی بدن، وابسته هستند، درحالی‌که زنان از مسیرهای جایگزین غیر اوپیوئیدی برای مدیریت درد استفاده می‌کنند.

مواد افیونی یا اُپیوئید (Opioid) به مجموعه‌ای از ترکیبات شیمیایی طبیعی و صنعتی گفته می‌شود که مشابه مورفین عمل می‌کنند و در سیناپس‌ها، گیرنده‌های عصبی اپیوئید را تحریک می‌کنند.

 این مواد در کاربردهای پزشکی عمدتاً به‌عنوان مسکن‌های قوی، بیهوش‌کننده، خواب‌آور، ضدافسردگی و برای تسکین کوتاه‌مدت اضطراب و بی‌قراری شدید به کار می‌روند.

عملکرد تمامی این ترکیبات در بدن مشابه کار انتقال‌دهنده‌های عصبی ضددرد (اندورفین‌ها) است که با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، احساس درد را کاهش می‌دهند.

واکنش بدن به داروهای اوپیوئیدی

تحقیقات نشان داده است که زنان به درمان‌هایی که از داروهای قوی استفاده می‌کنند و بر روی گیرنده‌های اوپیوئیدهای درون زای طبیعی تأثیر دارند، پاسخ ضعیفی می‌دهند.

زمانی که بدن با دریافت دوز مشخصی از این داروها پاسخ مناسبی ندهد، به دنبال روش‌های دیگری مانند افزایش دوز می‌گردند. این افزایش دوز می‌تواند منجر به تمایل بیشتر به مصرف دارو شود و در نتیجه، خطر ایجاد وابستگی یا اعتیاد به دارو افزایش می‌یابد.

 یکی از دلایل این که زنان بیشتر در معرض اعتیاد به اوپیوئیدها قرار دارند، این است که از نظر بیولوژیکی به این داروها پاسخ کمتری می‌دهند و برای دستیابی به هرگونه تسکین درد نیاز به مصرف بیشتری دارند.

مدیتیشن، راهی برای سنجش میزان تحمل درد

یک آزمایش، داده‌ها را از دو کارآزمایی بالینی با مجموع ۹۸ شرکت‌کننده، شامل افراد سالم و مبتلایان به درد مزمن کمر، ترکیب کرد.

 در این آزمایش، شرکت‌کنندگان در یک برنامه آموزشی مدیتیشن شرکت کردند و سپس در حین دریافت دارونما یا دوز بالای نالکسون، با یک محرک دردناک و بی‌ضرر (دارویی که برای خنثی‌کردن اثرات مخدرها به کار می‌رود و اوپیوئیدهای مصنوعی و درون‌زا را از کار می‌اندازد) مدیتیشن کردند.

محققان اندازه‌گیری و مقایسه کردند که چقدر تسکین درد در حین مدیتیشن زمانی که سیستم اوپیوئیدی مسدود شده بود در مقایسه با زمانی که دست نخورده بود، تجربه شد.

مسدودکردن سیستم اوپیوئیدی با نالکسون، تسکین درد مبتنی بر مدیتیشن در مردان را کاهش داد که نشان می‌دهد مردان برای کاهش درد به اوپیویدهای درون‌زا وابسته هستند و نیازی به مصرف دارو با دوزهای مختلف ندارند.

 اما نالکسون تسکین درد مبتنی بر مدیتیشن در زنان را افزایش داد که نشان می‌دهد زنان برای کاهش درد به مکانیسم‌های غیر اوپیوئیدی متکی هستند و بر خلاف مردان، باید دارو با دوزهای مختلف را مصرف کنند و بدن آنها سازوکار داخلی کمتری برای مقابله با درد دارد.

در نهایت، افرادی که درد مزمن داشتند، تسکین درد بیشتری از مدیتیشن نسبت به شرکت‌کنندگان سالم تجربه کردند.

این آزمایش و نتایج آن نشان داد که جنسیت تأثیر قابل‌توجهی بر علاج ها دارد و یک روش درمانی خاص نمی‌تواند به طور هم‌زمان برای مردان و زنان مؤثر باشد.

 محققان نتیجه‌گیری کردند که با تطبیق درمان درد با جنسیت فرد، ممکن است بهبود نتایج  بیمار و کاهش وابستگی و سوءاستفاده از اوپیوئیدها امکان‌پذیر باشد.

قدس آنلاین