درس‌هایی از رفتار اجتماعی حضرت زینب (ع) برای زنان

اساساً ابعاد وجودی حضرت زینب (ع) به عنوان الگوی زنان مسلمان را می‌توان در ۴ سطح مورد بررسی قرار داد.

عفّت و پاکدامنی، برترین صفت زنانو مردان است که تمام کمالات و پیشرفت‌های آن‌ها به خصوص زنان در پرتو آن معنی پیدا می‌کند و موجب حفظ بنیان خانواده می‌شود.

حضرت زینب (ع) که در خاندان عترت و طهارت پرورش پیدا کرده بود، درس عفت را به خوبی  آموخته بود. از سخنان آن حضرت نقل شده است: «مجاهد در راه خدا، اجرش بیشتر از کسی نیست که قدرت دارد امّا عفّت می ورزد، نزدیک است که انسان عفیف فرشته ای از فرشتگان باشد.».

حضرت زینب (ع) عفت خویش را در سخت ترین شرایط به نمایش گذاشت. او در دوران اسارت و در حرکت از کربلا تا شام بنا بر گفته مورخین صورت خود را با دستش می پوشاند چون روسری‌اش را از او گرفته بودند.

 امام سجاد(ع) درباره مقام علمی حضرت زینب (ع) فرموده‌اند: «انت عالمةٌ غیر معلّمة و فهمةٌ غیر مفهّمةٍ؛ تو دانشمند معلم ندیده و عالمی علم نیاموخته هستی.» خطبه های آن بانو در کوفه و شام نشان‌دهنده مقام علمی بالای آن حضرت است.

به دلیل همین مقام علمی بود که در دوران خلافت امام علی (ع) مردان کوفی از حضرت علی (ع) درخواست کردند تا دخترشان به زنان آن‌ها معارف دینی را بیاموزد. پس از ماجرای جنگ جمل و صفین که در سال ۳۶ هـ.ق رخ داد، امام علی(ع) با خانواده خود به عراق آمدند و در کوفه ساکن شدند. در این سفر حضرت زینب(ع) نیز همراه ایشان بود و چهار سال در کوفه ماندگار شد. زنان کوفه فهمیده بودند که حضرت زینب (ع) از نظر مقام علمی مانند مادرش فاطمه (س) است، به همین دلیل به وسیله مردان خود از امام علی(ع) خواستند که با دختر گرامی شان صحبت کنند و رضایت او را برای برپایی مجلس درس برای زنان جلب کند. حضرت زینب (س) این خواسته را پذیرفت و آماده تدریس به زنان آن‌ها شد.

زنان کوفه پس از آن هر روز مشتاقانه به کلاس درس حضرت زینب (س) می‌آمدند. حضرت زینب (س) در این مجالس به تفسیر قرآن، احکام، مباحث تربیتی می پرداختند و باعث ارشاد و راهنمایی بانوان می شدند.

• عکس نوشته: حقوق متقابل زن و مرد در زندگی در کلام حضرت زینب(س)

یکی از ابعاد شخصیت اجتماعی این بانوی گرامی چگونگی انتخاب همسر و همراه در زندگی است.

حضرت زینب (ع) در شرایط و موقعیت سختی همسر خود را انتخاب کردند. ویژگی‌های خاص شخصیتی عبدالله بن الجعفر باعث شد تا حضرت زینب (ع) ایشان را به عنوان همسر انتخاب کنند و این علقه ازدواج باعث نشد که حضرت زینب (س) از پدر و برادران خود دور شود و در حوادث مختلف همچون واقعه عاشورا و یا در همراهی با امام حسن (ع) و پدر بزرگوارشان آن‌ها را تنها بگذارند، بلکه همیشه با آن‌ها همراه و همدل بودند.

همچنین حضرت زینب (ع) به عنوان فرزند رشد یافته در دامن دختر پیامبر و خانه امام علی (ع) وظیفه خودشان می‌دانستند که حوادثی را که در داخل منزلشان رخ می‌داد و نشان دهنده فضایل و جایگاه ویژه حضرت زهرا (س) بود را برای مردم بازگو کنند بنابراین ترویج سیره زندگی امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) از دیگر رسالت های اجتماعی حضرت زینب(س) بود.

آن حضرت بیش از اینکه بخواهد نسبت به اتفاقات اطراف خود بی تفاوت باشند نسبت به وظیفه خودشان در شرایط مختلف توجه داشتند به این معنا که تکلیف محوری را به زنان مسلمان آموزش می‌دهند و می‌توان این تکلیف محوری را به عنوان الگو از سیره حضرت زینب (س) برداشت کنیم.

• کربلا در کربلا می ماند؛ اگر زینب(س) نبود