داوران زن در اتاق VAR

فوتبال ایران در سال ۱۴۰۴ – ۱۴۰۳ شاهد یکی از رخدادهای بسیار مهم بود. نه تنها به خاطر ورود رسمی سیستم کمک‌داور ویدیویی (VAR) بلکه به دلیل اقدامی که غیرممکن به نظر می‌رسید؛ حضور داوران زن در قضاوت مسابقات لیگ مردان. با ورود فناوری، فرصتی تازه فراهم شده، فرصتی که برای اولین‌بار صدای تحلیل، قضاوت و تصمیم‌گیری زنان را در دل مهم‌ترین مسابقات فوتبال مردان ایران جای داده است.

آتنا لشنی، بهاره سیفی‌نهاوندی و مهناز ذکایی سه داور زن ایرانی، در فصل اول اجرای VAR در ایران، وارد اتاقی شدند که قلب تپنده قضاوت است؛ نه فقط برای کار با فناوری جدید، که برای تجربه‌ای تازه از قضاوت، دقت و تصمیم‌گیری در حساس‌ترین لحظات مسابقات که میلیون‌ها تماشاگر دارد.

چه شد که وارد داوری شدید؟ چرا راه فوتبالیست یا فوتسالیست شدن را انتخاب نکردید؟

آتنا لشنی: قطعا همه ما اول فوتسال و فوتبال بازی می‌کردیم. من دروازه‌بان بودم اما بعدها یکسری مصدومیت‌ها برایم پیش آمد که دیگر در کلاس‌های داوری شرکت کردم و علاقه‌مند شدم. تلاش کردم این کار را حرفه‌ای‌تر انجام بدهم.

مهناز ذکایی: من هم بازیکن فوتسال بودم و در ۱۲، ۱۳ سالگی بازی می‌کردم اما داوری رقابت‌ها را همیشه بیشتر دوست داشتم. در ۱۸ سالگی دیپلم داوری گرفتم و پس از آن هم در مسیر داوری قرار گرفتم.

بهاره سیفی‌نهاوندی: همانطور که دوستان گفتند همه ما از بازیکنی فوتسال و فوتبال شروع کردیم، اما در مقطعی که بازی را کنار گذاشتیم باید بین مربیگری و داوری انتخاب می‌کردیم که انتخاب هر سه نفر ما داوری بود.

پس داوری برای شما جذاب‌تر از بازیکنی است؟

لشنی: قطعا. می‌گویند داور خدای زمین است.

ذکایی: نه دیگر ما ملکه زمین هستیم.

اتفاق خوبی در بهمن ماه افتاد و برای اولین بار به اتاق VAR لیگ برتر فوتبال مردان ورود پیدا کردید. این مسیر برای شما چطور بود؟

ذکایی: به‌عنوان یک داور لایسنس را زودتر گرفتم اما چهار سال قبل ایران VAR نداشت. در این فصل لیگ که کمک داور ویدیویی استفاده شد، شرایط خوبی بود و توانستیم از تجربه و مهارت خودمان بهره ببریم. به نظرم اتفاق مثبتی بود که در مسیر داوری ما رخ داد و در مسابقات خودمان و رقابت‌های بین‌المللی ثاتیرگذار است.

لشنی: داوری در یک رشته کار سختی است. شرایط تمرین و مسابقه هر کدام سختی‌های خودش را دارد. با توجه به اینکه اکنون بیشتر مسابقات آسیایی با VAR برگزار می‌شود، ما خودمان پیگیر بودیم. از فدراسیون فوتبال هم درخواست کردیم که این امکان ایجاد شود. واقعا از تمام افرادی که حمایت کردند، تشکر می‌کنم. خیلی خوشحال هستیم و امیدواریم این راه برای تمام دوستان دیگر هموار باشد تا روزی در اتاق VAR به قضاوت بپردازند.

برای این خواسته با هم هماهنگ بودید که از فدراسیون فوتبال درخواست کنید؟

سیفی‌نهاوندی: بنده معتقدم که همدلی، هماهنگی و حمایت زنان بهتر و بیشتر بوده است. در مورد VAR هم مانند بقیه کارها مشتاق بودیم. خانم ذکایی که سال‌های پیش خارج از ایران لایسنس خودش را گرفت، اما من و خانم لشنی تلاش کردیم از آیتم‌های مختلف این درخواست را داشته باشیم و در نهایت فدراسیون فوتبال و کمیته داوران اجازه دادند که در کلاس شرکت کنیم، لایسنس بگیریم و نتیجه همه این زحمات و پیگیری‌ها ورود داوران زن در لیگ برتر مردان به‌عنوان داوران اتاق VAR شد. قطعا این اتفاق برای هر سه نفر ما زیبا بوده و خواهد بود.

زمانی که بالاخره ابلاغ را گرفتید و در اتاق VAR حاضر شدید، چه حسی داشتید؟

ذکایی: باورکردنی نبود. شرایط بین‌المللی ما در مقایسه با شرایط داخلی لیگ متفاوت است اما فکر نمی‌کردم این کار انجام شود. البته تا پیش از نیم فصل دوم خیلی این مسئله را پیگیری کرده بودیم اما اتفاق نیفتاده بود. البته  VAR در فصل جاری در لیگ ایران استفاده شد و نباید انتظار خاصی داشته باشیم، اما ابتدا باور نمی‌کردم و بعد هم حال خوبی داشتم.

لشنی: بسیار خوشحال بودم. به‌خصوص در اولین مسابقه‌ای که حضور پیدا کردم، خیلی استرس داشتم که نکند اتفاقی رخ دهد که بعدها حاشیه‌ساز شود. جا دارد از داوران مرد هم تشکر کنیم که برادرانه از ما حمایت کردند و مراقب ما بودند تا خیلی راحت‌تر قضاوت کنیم. در کل بسیار شیرین و لذت‌بخش بود و این خاطرات را فراموش نمی‌کنیم.

خانم ذکایی اول وارد اتاق VAR شد؟

ذکایی: هر سه نفر ما در یک هفته بازی گرفتیم.

با هم تماس گرفتید و در مورد این تجربه با هم صحبت کنید؟

ذکایی: همیشه با هم تماس می‌گیریم و اصلا مشکل تماس نداریم. اولین بازی که ما آن را قضاوت کردیم، بازی منتخب سرخپوشان و پیشکسوتان تیم ملی بود. من و خانم لشنی به‌عنوان داور اتاق VAR در آن بازی حضور داشتیم. آن بازی دوستانه بود اما بازی بعدی در لیگ برتر بود و هر سه نفر ابلاغ داشتیم. فعلا دستیار VAR هستیم. آتنا هم به نکته مهمی اشاره کرد که شانس آوردیم همکاران خوبی داریم. داوران مرد بسیار به ما کمک کردند.

برای ورود به اتاق VAR چه چالش‌هایی داشتید؟

ذکایی: هر مسابقه چالش‌های خودش را دارد. لیگ و جنسیت  آن هم مهم نیست. داوران می‌خواهند به درستی قضاوت کنند و با کمترین تاثیر در زمین کارشان را انجام دهند. این می‌تواند چالش هر بازی باشد، اما استرس داشتیم که آیا فضای فوتبال مردان می‌پذیرد که زنان به قضاوت مسابقات بپردازند؟ حمایت فدراسیون بسیار تاثیرگذار بود، اما چالش ما پذیرش و مقبولیتی بود که در این شرایط و فضا به دست بیاوریم. در مورد رقابت‌ها چالشی نداشتیم به این دلیل که وقتی در آن فضا حضور داریم، فقط کارمان را انجام می‌دهیم.

سیفی‌نهاوندی: دقیقا همین چالش وجود داشت که می‌ترسیدیم ادامه‌ نداشته باشد. خدا را شکر خیلی خوب بود و هر مسابقه در مقایسه با بازی قبل تجربه بیشتر و حس بهتری داشتیم، حتی روی سطح قضاوت زنان هم در آسیا و ایران تاثیر می‌گذارد، چون خطاها و برخوردهایی که در مسابقه آقایان نسبت به مسابقه زنان اتفاق می‌افتد، متفاوت است. در اتاق VAR بودن می‌تواند روی سطح داوری ما در آینده تاثیر مثبتی بگذارد.

حرف پایانی

لشنی: جا دارد از شما و حمایت‌هایی که از فوتبال زنان انجام می‌دهید و همه عزیزانی که باعث شدند این اتفاق قشنگ برای ما رخ دهد، تشکر کنم. امیدوارم باز هم اتفاقات قشنگی بیفتد و برای کشور عزیزمان افتخارآفرینی کنیم.

ذکایی: من هم از شما بسیار ممنون هستم. واقعا خوشحالم این شرایط برای ما ایجاد شد که بتوانیم حال خوبمان را با شما به اشتراک بگذاریم.

سیفی‌نهاوندی: از شما دوست عزیز و همکارانتان تشکر می‌کنم که ترتیبی دادید تا ما سه خانمی که برای اولین بار در اتاق VAR حضور پیدا کردیم، ‌در کنار هم گفتگوی صمیمانه‌ای داشته باشیم.

ایسنا