خواستگاری از یک جانباز تا تدریس در یِیل آمریکا

دکتر نادیا مفتونی؛ چهره‌ای درخشان از «الگوی سوم زن» در فلسفه و زندگی

دکتر نادیا مفتونی، استاد فلسفه و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، تجسمی زنده از «الگوی سوم زن» است؛ زنی که در مسیر خودسازی و تعالی معنوی، حفظ خانواده‌ای متوازن و حضور در عرصه اجتماعی، گام‌هایی مؤثر و الهام‌بخش برداشته است. او با تلاش‌های ارزشمند در زمینه پژوهش حکمت اسلامی و همراهی عاشقانه با همسر جانبازش، استاد حسین نوری، چشم‌اندازهای تازه‌ای در زیست مؤمنانه و تفکر فلسفی گشوده است.

آغاز یک دیدار سرنوشت‌ساز

سال ۱۳۶۳ بود که نادیا مفتونی در نمازخانه دانشگاه صنعتی شریف برای نخستین بار استاد حسین نوری را دید؛ همان‌جایی که با شور جوانی، رشته فیزیک را دنبال می‌کرد. استاد روی ویلچر نشسته بود و برادر کوچکش (که بعدتر به شهادت رسید) او را تا جایگاه سخنرانی همراهی می‌کرد.

آن روز، حسین نوری برای دانشجویان درباره «صداقت با مخاطب در هنر» سخن گفت؛ موضوعی که از ژرفای اندیشه و روح هنرمند او حکایت داشت. از نمایشنامه‌نویسی و شعر تا نقاشی، در هر هنر دستی توانا داشت. همان سخنرانی کافی بود تا نادیا مفتونی «دل به روح بلند او بسپارد» و بعدها بگوید: « او فراتر از آرمان‌های من بود. آرمان من داشتن همسری جبهه‌رفته بود، اما او پدرجد آرمان من شد».

عشقی بر پایه ایمان و آرمان

نادیا نمی‌توانست بپذیرد که کسی در روزگار جنگ، نسبت به سرنوشت کشور بی‌تفاوت باشد. اما در آن زمان نمی‌دانست که حسین نوری خود از رزمندگان و جانبازان است. حرف‌ها و منش او بود که دلش را ربوده بود، نه ظاهر یا موقعیتش. همان دختر ۱۹ ساله انقلابی تصمیم گرفت اگر بار دیگر او را دید، خود از استاد خواستگاری کند؛ تصمیمی جسورانه و کم‌سابقه در آن روزگار.

با این حال، استاد ناگهان از تهران رفت و به خانه مادرش در تربت‌جام بازگشت. تصور می‌کرد زندگی با او برای هر دختری سخت خواهد بود. اما نادیا که باور داشت او «فوق آرمان‌هایش» است، دست از تلاش نکشید. با نشانی مبهمی که از جهاد سازندگی گرفت، تنها راهی تربت‌جام شد.

زندگی در دو اتاق گِلی و دنیایی از عشق

زندگی مشترکشان در دو اتاقک گِلی در محله‌ای فقیرنشین از تربت‌جام آغاز شد. با وجود آن شرایط دشوار، نادیا مفتونی احساس می‌کرد «تمام دنیا را در خانه خود دارد». او تحصیل در دانشگاه شریف را رها کرده بود، اما در عوض به عشقی عمیق و ایمانی راسخ دست یافته بود.

در آن روزها، استاد نوری تنها ۱۸۰۰ تومان از جهاد حقوق می‌گرفت، در حالی که هزینه‌های زندگی به ۲۵۰۰ تومان می‌رسید. مفتونی با خنده یاد می‌کند: « وقتی حساب می‌کردیم، کم می‌آوردیم؛ وقتی نمی‌کردیم، کم هم نمی‌آوردیم»!

او و همسرش امروز با لبخند از آن روزهای ساده یاد می‌کنند و جوانان را به توکل، تلاش و قناعت فرا می‌خوانند.

راز جانبازی حسین نوری

استاد حسین نوری که پیش از انقلاب ورزشکار بود، به‌خاطر نگارش نمایشنامه‌ای طنز با مضمون سیاسی، به‌دست مأموران ساواک گرفتار و به‌شدت شکنجه شد. در پی آن، دچار ضایعهٔ نخاعی گردید و توان حرکتی‌اش را از دست داد. حتی پزشکان امیدی به زنده ماندنش نداشتند، اما تقدیر الهی چنین رقم زد که او زنده بماند و بعدها هم‌سفر و هم‌فکر نادیا مفتونی شود.

شکوفایی علمی و هنری در کنار هم

با گذر زمان، زندگی ساده اما پربرکت این زوج با وجود همه سختی‌ها، آکنده از عشق و رضایت بود. دکتر مفتونی تحصیل در رشته فلسفه و کلام اسلامی را از سر گرفت و تا مقطع دکتری ادامه داد و سرانجام به عضویت هیئت علمی دانشگاه تهران درآمد.

او تاکنون بیش از ده کتاب علمی و فلسفی منتشر کرده است، از جمله:

خِرَد بوی بهشت

هنر فاضله

منطق، اصول و کاربردها

مار زنگی

فلسفه‌ورزی در تئاتر

فارابی، خیال و خلاقیت هنری

پژوهش در آینه اخلاق

فارابی و مفهوم‌سازی هنر دینی

از تبار ابوتراب

در همین سال‌ها، استاد نوری نیز مسیر هنری خود را با نقاشی‌های شگفت‌انگیز ادامه داد؛ آثاری که با دهان خلق می‌کرد و بینندگان را در سراسر جهان مبهوت می‌ساخت. آن دو در نمایشگاه‌های بین‌المللی گوناگون شرکت کردند و پیام امید و اراده را به جهان رساندند.

خداوند به آن‌ها دو پسر عطا کرد. دکتر مفتونی با لبخند می‌گوید: « فکر نمی‌کردم بچه‌دار شویم، اما خدا خواست. دستش درد نکند».

از فلسفه هنر تا اندیشه جهانی

دکتر نادیا مفتونی، علاوه بر ایفای نقش در خانواده، از پژوهشگران برجسته فلسفه اسلامی در سطح جهانی است. او با احیای فلسفه هنر فارابی، تبیین فلسفه علم در اندیشه حکمای مسلمان و بازخوانی نوآورانه از حکمت اشراق سهروردی، نامی ماندگار در فلسفه معاصر ایران شده است.

او در کنار فعالیت‌های علمی در ایران، به‌عنوان پژوهشگر پیشکسوت در دانشکده حقوق دانشگاه ییل (Yale) نیز حضور داشته است. آثار و دیدگاه‌هایش در حوزه فلسفه هنر اسلامی و الگوی زن مسلمان فرهیخته مورد توجه محافل دانشگاهی جهان قرار گرفته است.

زن مؤمن، خردمند و الهام‌بخش

زندگی دکتر نادیا مفتونی روایت زنی است که میان ایمان، علم، عشق و مسئولیت توازن برقرار کرده است؛ زنی که نه در قالب زن سنتی خانه‌نشین می‌گنجد و نه در قالب زن غرب‌گرای مصرفی. او چهره‌ای اصیل از الگوی سوم زن مسلمان ایرانی است؛ زنی اندیشمند، فعال و آفریننده که فلسفه را با زیست مؤمنانه پیوند زده است. او همواره می‌گوید: « با‌شکوه‌ترین هویتی که برای خودم قائلم، همین است که عیال حسین نوری هستم».

و وقتی از او درباره شادی زندگی می‌پرسند، لبخند می‌زند و می‌گوید: «خوشی من این است که کنار آقای نوری بنشینم، چای بخوریم و با هم تلویزیون تماشا کنیم.»

فارس