خطرات سقط جنین برای مادر

نگار چند روز است که لب به غذا نمی‌زند. با همه دعوا می‌کند و گاهی هم روی یک مبل کز می‌کند. نادر که تازه‌ کار شرکتش را توسعه داده، با خودش فکر می‌کند: «یه سقط‌ جنین که آن‌قدر ادا نداره!»

سقط ‌جنین، یعنی پایان‌دادن به بارداری درحالی‌که هنوز جنین زنده است. سقط‌ جنین به دو صورت غیرعمدی ( ناشی از مشکلات جسمی نطفه و مادر و…) و عمدی انجام می‌شود که خطرات جسمی و روحی آن در مدل دوم، در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است.

خودکشی غیر مستقیم

مادر پس از سقط‌ جنین، با تبعات زیادی مواجه می‌شود که فقط بخشی از آن جسمی است. بخش دیگر آن مثل یک کوه یخ، درون اقیانوس وجود او شناور می‌شود و کسی نمی‌فهمد که چه بلایی سر این مادر می‌آید.

فرشته سلمان‌پور، دکتری روان‌شناسی و مشاور و درمانگر، لحظاتی از زندگی این مادران را به ما نشان می‌دهد و می‌گوید: «این مادران در لحظاتی که در انجام سقط جنین تردید دارند، تحت فشار هستند و بخش شناختی مغزشان نمی‌تواند به‌درستی تصمیم بگیرد. اضطراب و فشارهای ناشی از محیط باعث می‌شود نتوانند به همه تبعات این مسئله فکر کنند. برای همین است که در چنین لحظه‌ای ما پیشنهاد می‌کنیم از یک مشاور دلسوز کمک بگیرند تا بتواند با تفکیک شرایط به آنها کمک کند.»

چطور تونستم بچمو از بین ببرم؟

این روان‌شناس که خودش نیز مادر است، می‌گوید: «مادری که سقط جنین کرده است، در ظاهر پس از مدتی از نظر جسمی‌ بهبود پیدا می‌کند،‌ اما در باطن با احساس گناه درگیر است. این احساس گناه در بیشتر مادران به وجود می‌آید و رهایشان نمی‌کند و پشیمانی جزو پررنگ‌ترین احساسات این مادران است. آنها از خودشان می‌پرسند چطور توانستند این کار را انجام دهند؟! و نشخوار فکری درباره همین موضوع اجازه نمی‌دهد از زندگی لذت ببرند.»

سلمان‌پور در توضیح افسردگی پس از سقط‌ جنین می‌گوید: «مادر حال‌وحوصله انجام کاری را ندارد. خودش را لایق حال خوب نمی‌داند  و دل‌مرده است. احساس گناهی که یقه‌اش را گرفته، این افسردگی را به وجود آورده است.»

سوگی که تمامی ندارد

عجیب به نظر می‌رسد که این مادران خودخواسته باعث مرگ فرزندشان می‌شوند اما باز هم نمی‌توانند با غم حاصل از این اتفاق کنار بیایند. سلمان‌پور توضیح می‌دهد: «از دست‌ دادن به هر ترتیب برای انسان دشوار است. هر از دست‌دادنی به سوگواری نیاز دارد. اما در این مورد مادر این سوگ را حق خودش نمی‌داند و این سوگ حل نشده در درون او غم و اضطراب به وجود می‌آورد. در حقیقت این مادران سوگ پنهان دارند و نمی‌توانند با آن کنار بیایند. نه ‌تنها مادر بلکه اطرافیان هم به او حقی برای ناراحت بودن نمی‌دهند و به‌این‌ترتیب این عوامل روحی در مادر تشدید می‌شود. در کنار این موضوع باید به فشار اطرافیان برای سقط هم اشاره کنیم. گاهی درست است که مادر با پای خودش برای انجام سقط می‌رود، اما قلب او از حرف‌های دیگران شکسته است».

سقط جنین به چه بهایی؟!

سلمان‌پور با معرفی اختلال استرس بعد از سانحه می‌گوید این مادران ممکن است در شرایطی درگیر این اختلال شوند و تجربه روانی دردناکی را مدام در ذهنشان مرور کنند که باعث به وجود آمدن تروما برایشان می‌شود. حالا که فشارهای قبل از سقط ‌جنین از بین رفته و مادر می‌تواند احساس آرامش کند، احساس گناه می‌کند و بدین ترتیب رنگ آرامش را نمی‌بیند. او فکر می‌کرد قرار است با سقط‌ جنین همه چیز به حالت طبیعی خودش برگردد اما حالا او مانده و آرامشی که دیگر وجود ندارد.

تصور کنید مادری که یک فرزند دارد و با سقط فرزند دوم، جنینش را از حق زندگی محروم کرده است. حالا او باید دوباره مادری کند، حال خوبی داشته باشد و بتواند با فرزند اولش به خوبی رفتار کند، اما تبعات روحی سقط‌ جنین تا مدت‌ها با مادر باقی می‌ماند و او را رها نمی‌کند.

با سقط جنین، زندگی دو نفر از بین می‌رود!

نگار تجربه سقط ‌جنین را فراموش نکرده است. چند ماه است که وضعیت شغلی نادر خوب شده و می‌خواهد دوباره بچه‌دار شوند اما نگار می‌ترسد. دیگر از آن دختر پرانرژی خبری نیست. او یکبار جنین درون رحمش را از خودش جدا کرده و به فراموشی سپرده است. حالا دیگر خودش را هم دوست ندارد چه برسد به اینکه بخواهد بچه دیگری را به دنیا بیاورد.

تجربه نگار روی دور تکرار است و آمار نشان می‌دهد روزانه زنان و دختران زیادی با دلایل غیرمنطقی حق حیات را از جنینشان سبب می‌کنند. اما نمی‌دانند این حق حیات خودشان است که دارد تهدید می‌شود. وقتی ضربان قلب جنین از کار می‌افتد، چرخ‌دنده‌های زندگی مادر هم به‌آرامی خراب می‌شود و از کار می‌افتد…

خبرگزاری فارس