خاموشی حمایت‌ها! زنان و دختران در بحران‌های انسانی به فراموشی سپرده می‌شوند

بر اساس گزارش‌های منتشرشده، محدودیت‌های شدید طالبان علیه زنان، از جمله ممنوعیت تحصیل دختران بالاتر از صنف ششم، محرومیت از اشتغال در نهادهای دولتی و غیردولتی، و دسترسی محدود به خدمات بهداشتی و بشردوستانه، بحران انسانی در این کشور را به مرز فاجعه کشانده است.

داده‌های بخش زنان سازمان ملل نشان می‌دهد حدود ۷۰ درصد زنان افغان به دلیل سیاست‌های تبعیض‌آمیز طالبان از دسترسی به خدمات اولیه محرومند و ۹۰ درصد برنامه‌های حمایتی مرتبط با زنان در بخش‌های کلیدی متوقف یا محدود شده است. برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) نیز هشدار داده که ۷۵ درصد جمعیت افغانستان با ناامنی غذایی مواجه‌اند و زنان سرپرست خانوار، به‌ویژه در مناطق روستایی، با فقر شدید و گرسنگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

سازمان ملل با راه‌اندازی چارچوب استراتژیک ۲۰۲۵، سه اولویت اصلی شامل ارائه خدمات پایدار بهداشتی و آموزشی، توانمندسازی اقتصادی زنان از طریق ایجاد فرصتهای شغلی، و تقویت حقوق بشر و برابری جنسیتی را در دستور کار قرار داده است.

رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان، تأکید کرد: بازگرداندن حقوق زنان در آموزش و کار نه‌تنها زندگی میلیون‌ها نفر را بهبود می‌بخشد، بلکه تنها راه نجات افغانستان از فروپاشی کامل است. ما محو سیستماتیک زنان از جامعه را محکوم می‌کنیم و در کنار آنان خواهیم ایستاد. 

با این حال، اجرای برنامه‌های حمایتی سازمان ملل با چالش‌های جدی روبه‌روست. طالبان اخیرا فعالیت آرایشگاه‌های زنانه در کابل و برخی ولایت‌ها را ممنوع اعلام کرده‌اند، اقدامی که به گفته دانیل اندرس، معاون نماینده سازمان ملل، حضور زنان در عرصه‌های اقتصادی را بیشتر محدود کرده و بحران را عمیقتر می‌کند. وی افزود: بدون مشارکت کامل زنان، هیچ پیشرفت پایدار و معناداری در افغانستان امکان‌پذیر نیست.

زنان افغان نیز از شرایط اسف‌بار خود می‌گویند. مدینه، مادر شش فرزند در کابل، با روزی ۴۰ افغانی (کمتر از نیم دلار) درآمد از دست‌فروشی، می‌گوید: گاهی مجبوریم گرسنه بخوابیم. اگر گدایی نکنیم، زنده نمی‌مانیم.

لیلما، زن بیوه در ولایت غزنی، از توزیع ناعادلانه کمک‌ها گلایه دارد: کمک‌های سازمان‌ها فقط به افراد دارای ارتباط می‌رسد. فقرا همیشه فراموش می‌شوند.

سازمان ملل هشدار داده است که تداوم محدودیت‌ها علیه زنان، افغانستان را به سمت فاجعه بشری بی‌سابقه سوق می‌دهد و میلیون‌ها نفر را در معرض گرسنگی و مرگ قرار خواهد داد.

در همین راستا، برنامه‌های جدید این نهاد با هدف حمایت از ۲۳ میلیون نیازمند و کاهش آسیب‌های اقتصادی تا سقف ۹۲۰ میلیون دلار، در حال اجراست. اگرچه چالشها عظیم است، اما سازمان ملل امیدوار است با همکاری جامعه بین‌المللی، بتواند شعله امید را در میان تاریکی بحران افغانستان زنده نگه دارد.

سازمان ملل