خاتی، زن محور و نمادین است

سومین فیلم سینمایی فریدون نجفی، یک درام اجتماعی با محوریت مسائل زیست‌محیطی است که به بررسی ارتباط انسان با طبیعت و حیوانات می‌پردازد. این موضوع در سینمای بلند داستانی ایران کمتر موردتوجه قرار گرفته و می‌تواند «خاتی» را به یکی از آثار متفاوت چهل و سومین جشنواره فیلم فجر تبدیل کند.

دو فیلم قبلی نجفی، یعنی «بچه گرگ‌های دره سیب» و «اسکی‌باز»، هر دو در حوزه سینمای کودک قرار داشتند و در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان با استقبال خوبی مواجه شدند. فیلم «اسکی‌باز» موفق به دریافت عنوان بهترین فیلم در سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان و هفت پروانه زرین شد، درحالی‌که «بچه گرگ‌های دره سیب» نیز برنده بهترین فیلم در سی و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان و چهار پروانه زرین این جشنواره گردید.

نجفی در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان تهیه‌کننده با فیلم کوتاه «خانه فاطمه کجاست؟» موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه در بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر شد.

در فیلم «خاتی»، به کارگردانی فریدون نجفی، نویسندگی احمد رفیع‌زاده و تهیه‌کنندگی محمد کمالی پور، بازیگرانی چون سارا بهرامی، آناهیتا افشار، سعید آقاخانی و دیگر چهره‌های شناخته‌شده سینما حضور دارند. این فیلم در روز پنجم جشنواره فیلم فجر، در سانس سوم در سینمای اهالی رسانه در برج میلاد به نمایش در‌آمد.

نجفی درباره ایده اولیه «خاتی» و شکل‌گیری آن توضیح داد: ایده این فیلم از ترکیب دغدغه‌های شخصی‌ام درباره طبیعت، حیوانات و فرهنگ‌های محلی نشأت گرفته است. تضاد میان انسان، طبیعت و فرهنگ سنتی الهام‌بخش این داستان است. خرس در این فیلم نمادی از طبیعت است که هم‌زمان می‌تواند دوست و دشمن انسان باشد. این تضاد میان «خاتی»، ایل و خرس، از داستان‌های واقعی و پیچیدگی‌های زندگی عشایری الهام‌گرفته شده است. با ترکیب این ایده‌ها و تحقیقات درباره جنگل‌های زاگرس و مسائل عشایر، فیلمنامه تحت نظارت من توسط احمد رفیع‌زاده نوشته شد.

نجفی در ادامه گفت: «خاتی» یک درام پیچیده اجتماعی است که داستانی عمیق‌تر و گسترده‌تر را روایت می‌کند. این فیلم از ستارگان سرشناس سینما بهره می‌برد و به مسائل انسانی و فرهنگی توجه بیشتری دارد. وی در پاسخ به این سؤال که آیا رویکردش در «خاتی» مشابه آثار قبلی‌اش است، گفت: اگرچه رویکرد من به فرهنگ بومی و داستان‌گویی در فضاهای روستایی نزدیک بوده، اما در «خاتی» تلاش کردم این نگاه را پیچیده‌تر کنم. این بار، مسئله فقط روایت یک داستان انسانی نیست، بلکه رابطه انسان و طبیعت و تصمیم‌های دشواری که می‌تواند زندگی را تغییر دهد، در مرکز توجه قرار دارد.

نجفی همچنین تأکید کرد که نقطه مشترک تمام فیلم‌هایش تمرکز بر طبیعت و محیط‌زیست است و در «خاتی» آتش‌سوزی جنگل‌های زاگرس به‌عنوان محور اصلی داستان، تأثیر زیادی بر زندگی شخصیت‌ها دارد.

وی درباره انتخاب بازیگران گفت: سعی کردم افرادی را انتخاب کنم که علاوه بر توانایی درک پیچیدگی شخصیت‌ها، به لحاظ فیزیکی و فرهنگی به فضای عشایری نزدیک باشند. انتخاب بازیگران بادقت زیادی انجام شد و امیدوارم که حضور بازیگران حرفه‌ای به تقویت روایت داستان کمک کند.

نجفی در مورد عنوان «خاتی» نیز بیان کرد که این نام به شخصیت اصلی فیلم اشاره دارد و نماد زنانی است که در مواجهه با تضادهای فرهنگی و احساسی، تصمیم‌های سختی می‌گیرند.

این کارگردان درباره وضعیت سینما در سال آینده گفت: سینما هنوز با چالش‌های زیادی روبه‌رو است، اما این چالش‌ها باعث می‌شود فیلمسازان به دنبال روایت‌های جدید و جسورانه بروند.

نجفی در پایان درباره حضور در جشنواره فیلم فجر و تأثیر آن بر دیده‌شدن فیلم‌ها گفت: جشنواره فیلم فجر به دلیل مخاطبان گسترده‌تر و پوشش رسانه‌ای بزرگ‌تر، تأثیر عمیق‌تری بر دیده‌شدن فیلم‌ها دارد و امیدوار است که «خاتی» در تمامی بخش‌ها موردتوجه قرار گیرد.

مهر