حیات عاطفی و جنسی بانوان متاهل؛ آیا مساله زنان متاهل ایرانی تمکین اجباری است؟

من بارها گفته‌ام که فمینیست‌های ایرانی هم به این دلیل که خودشان اهل پژوهش و تحقیق‌ نیستند و هم کمتر مطالعه می‌کنند، همواره درگیر «نامساله‌ها»ی زنان در ایران بوده‌اند. ایده‌ها و مطالبات آنها هیچ‌گاه نماینده بدنه اصلی جامعه زنان در ایران نبوده و در هپروتی از ذهنیت‌ها و حدیث نفس‌های خودشان سیر می‌کنند. یک نمونه از همین نامساله‌ها موضوع «تمکین» است.

در مناظره‌ای که با خانم قوشه داشتم ایشان مساله تمکین نامتعارف و اجباری را جزء مسائل زنان مطرح کرده و به به نسخه ابتدایی لایحه خشونت که در دولت اول روحانی تنظیم شده بود اشاره کردند. منظور ایشان این بود که تمکین به معنای تقاضای رابطه جنسی از سوی مرد در شرایطی که زنان رضایت یا آمادگی آن را ندارند از مصادیق خشونت و شی‌انگاری زنان است

من البته در همان مناظره از ایشان خواستم مستندی، آماری، گزارشی از اینکه چقدر زنان در خانواده‌های ایرانی درگیر مساله تمکین اجباری هستند، ارائه کنند که ایشان به جز هیاهو و کلی‌گویی چیزی ارائه ندادند. من اما گزارشات و پژوهش‌های متعددی را در توصیف مسائل اصلی زنان در خانواده ایرانی سراغ دارم که هیچکدام مساله‌بودگی تمکین اجباری را تایید نمی‌کنند.

حدود هشت ماهی هست که با تعدادی از همکارانم پژوهش‌هایی را استارت زده‌ایم ناظر به فهم زیست‌جهان عاطفی و جنسی زنان متاهل در اقشار و وضعیت‌های مختلف اعم از زنان متاهل کارمند، زنان متاهل خانه‌دار، همسران طلاب، همسران هنرمندان و همسران مدیران میانی کشور. کارها هم به صورت مصاحبه عمیق انجام گرفته‌اند. اگرچه هنوز به مرحله انتشار نرسیده است اما:

در تمام این مصاحبه‌ها حتی یک مورد هم مطرح نشد که مساله زنی درخواست روابط جنسی نامتعارف یا بدون درنظر گرفتن رضایت او از سوی شوهر باشد. و برعکس موارد متعددی اشاره به چالش سردی روابط عاطفی و جنسی و تبدیل وضعیت همسران به «هم‌خانگی» صرف داشتند. به عبارت دیگر هم این پژوهش‌های ما و هم پژوهش‌های متعدد دیگر دلالت بر این دارند که حیات عاطفی و جنسی زنان متاهل ایرانی به دلیل فقدان روابط عاطفی و جنسی با اختلال مواجه شده است نه به دلیل تقاضای تمکین روی کوهان شتر!

من دو سال است که کلینیک مشاوره خانواده تاسیس کرده‌ام. با همکاران مختلفی هم در این باره گفتگو کرده‌ام. به همین وسیله هم از همه همکارانم در مراکز روانشناسی و مشاوره خانواده دعوت می‌کنم درباره پرونده‌های زوجی که در مجموعه آنها مطرح می‌شود و مسائل پرتکرار مراجعان زوج‌درمانی با مردم و رسانه‌ها گفتگو کنند. شما بگویید چقدر از مسائل مراجعان‌تان تمکین اجباری و نامتعارف و چقدر سردی روابط و بی‌میلی مردان و خیانت و… است؟

فمینیسم ایرانی سودای سیاست دارد نه رضایت زنان از زندگی. این حقیقتی است که همه ما باید مسئولانه به گوش زنان این جامعه برسانیم…

دکتر ابوالفضل اقبالی عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا(س)