جشنواره کن؛ رنج‌نامه‌ای علیه خانواده

 به گزارش‌ها، تهیه‌کننده این فیلم شرکت فرانسوی Les Films Pelléas است که پیش‌تر نیز در ساخت فیلم قبلی پناهی با عنوان «خرس نیست» که موفق به کسب جایزه شیر طلایی جشنواره ونیز شد، همکاری داشته است.

در حالی که فرهنگ ایرانی به ارزش‌هایی چون خانواده‌محوری، همدلی، احترام و حمایت میان نسل‌ها معروف است و خانواده در آن به‌عنوان یک نهاد اجتماعی و همچنین پناهگاه عاطفی و ریشه‌ای برای هویت فردی و جمعی شناخته می‌شود، اما برخی فیلم‌هایی که از ایران در جشنواره‌های بین‌المللی به نمایش درمی‌آیند، تصویری متضاد از این بنیاد فرهنگی ارائه می‌دهند.

فیلم «یک تصادف ساده» که به‌عنوان دومین فیلم ایرانی برنده نخل طلا شده، داستان تصادف شبانه یک مرد به نام اقبال و خانواده‌اش با یک سگ ولگرد را به تصویر می‌کشد که این حادثه منجر به بروز یک سری حوادث دیگر می‌شود. موضوع اصلی فیلم حول محور شک، خشونت و انتقام شخصی می‌چرخد.

فیلم دیگری که در بخش مسابقه حضور داشت، «زن و بچه» ساخته سعید روستایی بود که تصوری بحرانی از مادر بودن در جامعه‌ای مردسالار ارائه می‌دهد. اگرچه داستان حول فداکاری یک مادر می‌چرخد، اما مضمون اصلی آن بر نشان دادن شکاف‌ها، بی‌اعتمادی و فاصله از سنت‌ها تمرکز دارد و خانواده در این فیلم نه‌تنها پناهگاه نیست، بلکه مانعی است که شخصیت اصلی باید از آن عبور کند تا بتواند خود را نجات دهد.

این دو فیلم تنها نمونه‌هایی از یک پازل بزرگ‌تر هستند؛ در جشنواره کن ۲۰۲۵ آثار دیگری نیز با موضوع خانواده به نمایش درآمدند، اما بیشتر این آثار به انتقاد از نهاد خانواده پرداخته‌اند، نه به تصویر کشیدن یک نگاه همدلانه. به گفته منتقد لس‌آنجلس تایمز، بسیاری از فیلم‌های بخش مسابقه، بیننده را «مجروح» کردند و جشنواره‌ای «خشن‌تر از همیشه» را رقم زدند که شامل مجموعه‌ای از فیلم‌های تلخ و سنگین بود و به‌سختی می‌توان آنها را فیلم‌هایی خانوادگی نامید.

جشنواره کن به‌طور کلی بازتابی از جریان غالب سینمای جهان است؛ جریانی که یا خانواده در آن حضوری ندارد، یا تحت فشار است. سال گذشته نیز نخل طلایی این جشنواره به فیلمی رسید که به گفته بسیاری از منتقدان، در راستای عادی‌سازی تن‌فروشی ساخته شده بود.

خبرنامه دانشجویان ایران