جشنواره ناداستان پلک با محوریت پوشش اجتماعی

نخستین ‌جشنواره ناداستان «پلک» قرار است با محوریت پوشش اجتماعی برگزار شود. معصومه امیرزاده، دبیر این‌ جشنواره است که به بهانه شکل‌گیری و فعالیت این‌ رویداد ادبی درباره یک ‌موضوع اجتماعی با او به گفتگو نشستیم.

مشروح این‌گفتگو در ادامه می‌آید:

خانم امیرزاده بستر همه محورهای تعیین شده جشنواره پلک، پیرامون بحث پوشش اجتماعی است. چرا این موضوع را انتخاب کردید؟

در سال‌های اخیر به‌دلیل مطالبات و تحولات اجتماعی، شبهات و سؤال‌های مطرح شده درخصوص حجاب، شاهد تغییری چشمگیر در فضای جامعه هستیم. هیچ فردی در جایگاه‌ها و عرصه‌های مختلف اجتماعی نمی‌تواند نسبت به این تغییر بی‌تفاوت باشد. به همین دلیل جشنواره ادبی پلک این فرصت را برای نویسنده‌ها و سایز اقشار فراهم کرده تا تفکر و احساس خود را نسبت به بحث تحولات اجتماعی و حجاب در جامعه بیان کنند.

منظور شما از پوشش اجتماعی چیست؟ آیا منظور حجاب ظاهری است؟

منظور ما فقط حجاب ظاهری نیست، بلکه منظور، پوشش در اجتماع است؛ به هر شکلی که وجود دارد. برای مثال وقتی می‌گوییم یکی از محورهای ما طبیعت‌گردی و پوشش اجتماعی است، این ‌مفهوم را در دایره گسترده‌ای جا داده‌ایم. به این‌معنا که حتی کسی که حجاب اسلامی ندارد اما باحیا است و به خانواده خود متعهد است، تمایل ندارد با هر ظاهری در جامعه حاضر شود.

در مثال دیگر، زنانی هستند که ظاهر محجبه‌ای ندارند، با این وجود به‌دلیل حیا و حفظ حریم شخصی دوست ندارند در بیمارستان دستیار پزشک، پزشک و حتی کمک پرستار آنها مرد باشد. چه بسا زنی دوست دارد براساس قومیت خودش، پوشش متفاوتی داشته باشد. حال سوال اینجاست که آیا پوشش‌های مختلف براساس اقوام به اندازه کافی در بازار وجود دارد؟ از آن مهم‌تر آیا جامعه پذیرای این تنوع پوشش بوده و از آن استقبال می‌کند؟ در حقیقت مسئله ما فراتر و عمیق‌تر از موضوع حجاب است. مسئله ما این است که وقتی شما به‌عنوان شهروند یک جامعه از خانه خارج می‌شوید، چه می‌بینید. این نگاه مهم است. آنچه به‌عنوان پوشش در جامعه می‌بینید می‌تواند به‌عنوان یک مسئله مطرح شود و در برابر آن واکنش مثبت یا منفی ایجاد شود.

در یکی از محورها به بایدها و نبایدهای پوشش اجتماعی در مکان‌های طبیعت‌گردی و تفریحی پرداخته‌اید، چرا شرکت‌های خصوصی و مراکز اداری را جزو محورهای جشنواره قرار ندادید؟

پیشنهاد خوبی است و می‌شود در سال‌های آینده این موضوع را به محورهای دیگر اضافه کرد. اما طبیعت‌گردی به این دلیل انتخاب شد که در دیدرس عموم قرار دارد و هر عابری که مثلاً از کنار یک پارک عبور می‌کند یا حتی کسی که در وسیله نقلیه خودش نشسته است، پوشش دیگران را مشاهده می‌کند. این در معرض دید بودن و عام بودن برای ما مهم است.

تأثیر رسانه و پوشش اجتماعی یکی از محورهای این‌جشنواره است. چرا بحث رابطه مستقیم پوشش اجتماعی با حکومت و نیز نقش مسئولین و بیان راهکارهای متفاوت از سوی آنها را در محورهای جشنواره در نظر نگرفتید؟

مسئله پوشش و رسانه به این دلیل مطرح شد که بخشی از رسانه‌هایی که با آنها در ارتباط هستیم، تحت پوشش حاکمیت قرار دارند، اما تعداد دیگری از رسانه‌ها اصلاً تحت مدیریت حاکمیت قرار نمی‌گیرند. به این معنا که تنها حضوری که حاکمیت در آن رسانه‌ها دارد بحث فیلترینگ است، یا رصد برای پیگرد تخلفات در شبکه‌های اجتماعی. یعنی گردانندگان آن رسانه‌ها اکثراً مردم ایران و بخشی از آن نیز از کشورهای دیگر هستند. پس نمی‌توان مستقیماً به یک بُعد از رسانه اشاره کرد. در کل ما به مجموع آنچه که به‌عنوان رسانه در کل دنیا تعریف می‌شود و نسبتش با بحث پوشش، اشاره داریم به این دلیل که مخاطب عام در همه جای دنیا از آن تأثیر می‌پذیرد به همین دلیل علاوه بر نویسندگان، از دیگر افراد جامعه هم خواستیم دیدگاهشان را در رابطه با پوشش اجتماعی در قالب تجربه‌نگاری برای ما ارسال کنند.

هدف نهایی شما از برگزاری این جشنواره ادبی چیست؟

می‌خواهیم جشنواره پلک در مقام تماشا ایستاده و مانند آینه عمل کند و همچنین به مخاطب خود در سراسر کشور فرصت بیان دیدگاهش را نسبت به تحولات اجتماعی در رابطه با موضوع پوشش ارائه دهد؛ چراکه به نظر می‌رسد مطالباتی از طرف مردم درباره پوشش اجتماعی وجود دارد که همیشه در تقابل مردم با مردم تعریف می‌شود، اما در پلک این فرصت وجود دارد که هر فرد از نگاه خودش تجربیاتش را در قالب کلمات به تصویر بکشد و در دسترس دیگران قرار دهد، چراکه برای ما مهم است یک بار شنونده و خواننده حرف مردم باشیم و ادراکات و احساسات آنها را از وضعیت پیرامونشان بخوانیم.

جشنواره پلک تحت حمایت ارگان خاصی برگزار می‌شود؟

بله، روایت‌خانه شهر اصفهان و مرکز آفرینش‌های حوزه هنری تهران دو مرکزی هستند که از جشنواره حمایت می‌کنند.

آیا این جشنواره فقط در تهران برگزار می‌شود؟ یا استان‌های دیگر هم در برگزاری آن مشارکت می‌کنند؟

این جشنواره ملی است و همه هموطنان از سراسر کشور می‌توانند در آن شرکت کنند. همچنین شرکت در این جشنواره محدودیت سنی ندارد و همه افراد با هر گروه سنی می‌توانند در آن شرکت کنند.

مهر