بررسی جایگاه زن در جامعه از گذشته تا امروز

این روزها که به بهانه آزادی زنان افراد مختلف شروع به فضاسازی و حقیر خواندن زن در جامعه کنونی در بستر دروغ و شایعات کرده و دست به تحریف برخی حقایق و بازنمایی غیر منصفانه از زن در جامعه زدند.اما این سوال مطرح است که فقط آزادی در پوشش را میتوان ملاک ارزش نهادن به زنان دانست؟ در ادامه بخشی از بررسی و مقایسه وضعیت ارزش زن در دو دوره پهلوی و بعد از انقلاب را مطالعه خواهید کرد.

فرح پهلوی چگونه زن را معنا کرد؟

فرح پهلوی سال گذشته در بخشی از پیامی که به مناسبت روز جهانی زن برای زنان ایران صادر کرد. نوشته بود: «باور دارم که شما زنان ایرانی به‌زودی جایگاه غصب شده‌تان را که با این حکومت به تاراج رفته، باز پس خواهید گرفت».

او می تواند الگوی مناسبی برای زنان امروزی باشد؟

فرح دیبا( پهلوی) سومین و آخرین همسر محمدرضا شاه پهلوی در خانواده ای بدون حدود عرفی و اخلاقی بزرگ شده بود او حتی از منظر همسر، خانواده همسر، دوستان، درباریان و نظامیان یک زن با خصوصیات غیر عفیف و معروف به مفسد اخلاقی بود. رفتار های ناسالم و روابط غیر اخلاقی متعدد و آشکار با افراد در کاخ شاه سبب اعتراض بسیاری از افراد از جمله برخی از فرماندهان وی شده بود به عنوان مثال، یکی از فرماندهان فرح درباره یکی از بارزترین روابط زننده فرح فساد اخلاقی‌اش با فریدون جوادی (همکلاسی فرح در مدرسه رازی) اعتراض کرد که البته با اخراج وی روبه رو شد. او گفته بود: “ما فکر می‌کردیم از یک زن عفیفه نگهداری می‌کنیم و نمی‌دانستیم همچین مسائلی وجود دارد”

فرح که علاوه بر لیست بلند بالای فسادهای اقتصادی اش مانند سوء استفاده در قالب خیریه ها و سازمان های حمایتی با رفتار های غیر اخلاقی و هوس­ رانی های اش بیشتر زن را، به عنوان یک برده جنسی و کالای لوکس برای التذاذ مردان معرفی میکند و باعث تنزل مقام زن به بدن او می شود درحالی که او می توانست به عنوان یک ملکه برای زنان آن زمان الگوی مناسبی برایشان باشد. اما بیشتر به فکر خواسته های جنسی خود بود و باعث تزریق این تفکر در جامعه شده بود.

زن یعنی بدن!
رفتارهای غیرانسانی و دور از شان رژیم پهلوی با زنان و دختران، باعث شده بود زنان ایرانی با هر پوشش‌ و حجابی دست به اعتراض نسبت به این حکومت بزنند، چراکه این رژیم به زن به عنوان یک فرد متفکر، سازنده، خلاق و مکمل مرد نگاه نمی‌کرد و او را فقط درحد یک بدن می‌دید. از طرفی بی قانونی و افزایش فسادهای اخلاقی در سطح جامعه سبب منزوی شدن زنان متدین و خانواده دار در اجتماع شده و آنان را نسبت به این وضعیت معترض کرده بود.

در این زمان به جای نگاه به جایگاه والای انسانی زن به آن نگاه جنسیتی می‌شد و همچون کالایی ویژگی‌های جسمانی آن مورد توجه و استفاده قرار می‌گرفت. زن مانند شی‌ء نگاه می‌شد که هم خود او قابل فروش بود و هم تصویرش روی کالا، به فروش بیشتر آن کمک می‌کرد و اوج عزت و احترام به زنان در دوره پهلوی صرفاً این بود که از آن ها به عنوان یک کالای لوکس استفاده می‌شد. جدای از بحث تبیلغات، ترویج فساد، فحشا و انحطاط اخلاقی از دیگر اهداف اینگونه تبلیغات بود.

شاه و درباریانش با بهره‌گیری از جایگاه سیاسی، اهداف و امیال شخصی خود را برآورده می‌کردند و سوء استفاده‌های جنسی از زنان را به صورت حقی مسلم برای خود برمی‌شمردند و در این زمینه هیچکس هم حق هیچ گونه اعتراضی نداشت. زنان ایرانی هیچگاه ظلمی که در آن دروان به اسم آزادی به زنان شد را فراموش نکرده، متأسفانه در دوره پهلوی سهم برخی از زنان از مقوله آزادی، تنها راه یافتن به مراکز فساد و فحشا بود و شيوع فساد، باعث گرديد که زنان ایرانی برای رهایی از فضای آلوده آن دوران در صف مبارزه با رژیم پهلوی قرار گیرند.

جایگاه زن بعد از انقلاب

امام خمینی معتقد بود که زنان باید در مقدرات اساسی کشور دخالت داشته باشند و می‌فرمودند: «ما نمی‌توانیم و اسلام نمی‌خواهد که زن به‌عنوان یک شی‌ء و عروسک در دست ما باشد. اسلام می‌خواهد شخصیت زن را حفظ کند و از او انسانی جدی و کارآمد بسازد. ما هرگز اجازه نمی‌دهیم که زنان فقط شی‌ء برای مردان و آلت هوسرانی باشند.»

زنان ایرانی سهم چشمگیری در پیروزی انقلاب اسلامی داشتند و با پیروزی انقلاب فصل دیگری از حیات و حضور زنان در اجتماع آغاز شد. انقلاب اسلامی کرامت زنان ایرانی را به آن بازگرداند و آن ها را فارغ از بدن معنا کرد و زن را با هویت اصلی و واقعی‌اش آشنا کرد. در این چهار دهه اخیر زنان در فضای امن جامعه حاضر شده و در همه زمینه های علمی، فرهنگی، سیاسی، مدیریتی، هنری و ورزشی و… خوش درخشیدند و در بسیاری از مواقع با توانایی و موفقیت خود دنیا را شگفت زده کردند.

آمار حضور زنان در سه زمینه علمی، پزشکی و ورزشی

پزشکی

به گفته و گواه تمام موسسات علمی اروپا و آمریکا، آمار پزشکان عمومی زن نسبت به قبل از انقلاب و یا زمان پیروزی انقلاب ۱۶ برابر شده است. آن زمان ۳ هزار و ۵۰۰ پزشک عمومی خانم داشتیم و در حال حاضر ۶۰ هزار پزشک عمومی داریم (۳۱ درصد). پزشکان متخصصمان هم ۵۰ برابر شده، در آن زمان ۵۹۰ پزشک متخصص زن داشتیم و اکنون ۳۰ هزار پزشک متخصص زن داریم (۴۰ درصد). در حال حاضر ۹۹ درصد پزشکان متخصص زنان را بانوان ایرانی به خود اختصاص داده‌اند.»

اول انقلاب پزشک فوق تخصص در ایران نبود اما در حال حاضر ۵ هزار و ۳۰۰ نفر پزشک فوق تخصص خانم هستند. همه این پیشرفت‌ها باعث شده که سن امید به زندگی از ۵۴ سال ابتدای انقلاب به ۷۸ سال برسد. این یعنی میانگین عمر خانم‌های ایرانی در حال حاضر ۷۸ سال است.

علمی

امروز میزان باسوادی زنان کشور ۹۰ درصد است و حتی درصد باسوادی کشور نسبت به میانگین جهانی چند درصد بالاتر است که همه این‌ها دستاوردهای بعد از پیروزی انقلاب است. اساتید خانم در دانشگاه‌ها حدود یک تا یک و نیم درصد بود این در حالی است که در حال حاضر حدود ۲۰ درصد اساتید دانشگاه‌ها خانم هستند. یعنی حدود ۷ هزار استاد زن در دانشگاه‌ها و ۲ هزار و ۷۰۰ استاد حوزه علمیه حضور دارند.

اوایل انقلاب حدود ۲ میلیون دانش‌آموز دختر وجود داشت که در حال حاضر این جمعیت به ۶ میلیون نفر رسیده است که این مسئله بیانگر افزایش اعتماد خانواده‌ها به نظام و سلامت آموزشی است. در اوایل انقلاب دانش‌آموخته خانم مقطع کارشناسی به بالا ۶ درصد بود که در حال حاضر طبق آمارها ۴۴ درصد دانش‌آموختگان این مقطع خانم‌ها هستند. در زمان پیروزی انقلاب شاغلین خانم آموزش و پرورش ۱۲۵ هزار نفر بودند که در حال حاضربیش از ۶۰۰ هزار خانم شاغل در بخش‌های مختلف آموزش و پرورش مشغول به کار هستند. امروز بیش از ۶۰ درصد ورودی دانشگاه‌ها بانوان بوده و زنان نقش فعالی در هیئت‌های اندیشه‌ورز دستگاه‌های مختلف دارند.

ورزشی

پس از نهادینه‌شدن ورزش همگانی و قهرمانی، عنوان شد که ورزش برای سلامت و نشاط خانم‌ها یک امر واجب است و امکانات ورزشی برای تشویق خانم‌ها به‌منظور فعالیت‌های ورزشی فراهم شد. شاید در زمان پیروزی انقلاب بیش از ۶ _ ۷ رشته ورزشی در حوزه زنان وجود نداشت اما امروز حدود ۳۸ رشته ورزشی بانوان داریم و خانم‌ها در بیشتر رشته‌ها فعالیت دارند. امروز تعداد ورزشگاه اختصاصی بانوان ۳۰ برابر اوایل انقلاب است.

رهبر انقلاب: «در کشور ما در هیچ مقطعی از تاریخ، نه در گذشته، نه در دوران غربزدگی، این همه زن تحصیل‌کرده نداشتیم؛ این همه زن فعّال در فعّالیّتهای اجتماعی، در فعّالیّتهای فرهنگی، در فعّالیّتهای علمی نداشتیم؛ این همه بانوی مؤثّر در سرنوشت اجتماعی نداشتیم؛ این همه بانوان دارای فهم سیاسی و تحلیل سیاسی نداشتیم».

در حکومت پهلوی به ظاهر به زنان آزادی داده شد اما آزادی از دیدگاه آنان فقط به معنای رهاشدن از قیدوبندهای مذهبی بود. در دورانی که حتی مردان از داشتن کمترین آزادی‌ها محروم بودند، قطعا آزادی زنان در مشارکت‌های اجتماعی و سیاسی برای چنین رژیمی قابل قبول نبود.

برگرفته از جهان نیوز