تمایز جنسیتی زن و مرد وجودی است

وی تأکید کرد که جنسیت تنها یک متغیر زیستی نیست، بلکه بخشی از ساختار وجودی انسان در عرصه اخلاق است و فهم کامل اخلاق بدون توجه به تفاوت‌های وجودی زن و مرد ناقص خواهد ماند.

محمدی منفرد با اشاره به نقدهای فیلسوفان فمینیست به نظام‌های اخلاقی کلاسیک غرب که به‌زعم آن‌ها دارای سوگیری مردانه است، به معرفی «اخلاق مراقبت» به‌عنوان رویکردی جایگزین پرداخت که بر پایه شفقت، همدلی و توجه عاطفی استوار است. وی سه رکن اصلی این نظریه را شفقت، همدلی و پاسخ‌گویی برشمرد.

از منظر فلسفه اسلامی، معیار ارزش اخلاقی برای زنان و مردان یکسان است و بر پایه «قرب الی الله» و تکامل نفس تعریف می‌شود. اگرچه معیار ارزش واحد است، اما نحوه ظهور فضیلت‌ها و انگیزش اخلاقی در دو جنس ممکن است متفاوت باشد. به‌عنوان‌مثال، زنان معمولاً از طریق احساس و عاطفه الهام می‌گیرند، درحالی‌که مردان بیشتر با عقلانیت و کنترل درونی عمل می‌کنند. این تفاوت‌ها نه ارزشی، بلکه وجودی هستند و دو مسیر مکمل برای تحقق اخلاق را نشان می‌دهند.

وی در ادامه افزود که یک رفتار واحد ممکن است در زن و مرد تأثیر متفاوتی بر قرب الهی داشته باشد. برای نمونه، فعالیت‌های خیرخواهانه اغلب با انگیزه عاطفی قوی‌تری در زنان ظهور می‌یابد، در حالی که مردان ممکن است رویکردی عقلانی‌تر در پیش گیرند. از دیدگاه علامه طباطبایی، «حیات زن عاطفی و حیات مرد عقلانی» است و این تمایز نه نشانه نقص، بلکه بیانگر دو مسیر تکاملی متفاوت است.

محمدی منفرد با تأکید بر لزوم تبیین فلسفی جنسیت در چارچوب حکمت متعالیه، نتیجه گرفت که عقل سلیم، زن و مرد را در درک اخلاقی یکسان می‌بیند، اما برای دستیابی به این درک، نیازمند هدایت وحیانی است تا از نسبی‌گرایی اخلاقی جلوگیری شود.

خبرگزاری مهر