تفرقه بینداز و حکومت کن

خبراصلی:

در ادامه اقدامات تحریک آمیز عناصر هیئت تحریر شام، ویدیویی منتشر شده که در حرم حضرت زینب (س) شعری در تمجید عمر بن خطاب مشهور به عمر فاروق خلیفه دوم که آن اتفاق را برای حضرت فاطمه (س) مادر حضرت زینب (س) رقم زد، می‌خوانند. این در حالی است که این جماعت می‌توانند چنین اقدامی را در مسجد اموی دمشق که پایگاه سلفی‌هاست، انجام دهند. این اقدامات تحریک کننده با هدف به جوش آوردن خون شیعیان سوریه و احتمالاً قتل‌عام آنها به این بهانه انجام می‌شود و الا مشخص است که سلفی متوجه تاثیر این تحرکات‌شان هستند.

تحلیل خبر:

این خبر حاکی از اقداماتی است که می‌تواند پیامدهای قابل توجهی داشته باشد، به‌ویژه در منطقه‌ای که تنش‌های فرقه‌ای و سیاسی عمیق وجود دارد.

خواندن شعری در مدح عمر بن خطاب در حرم حضرت زینب (س) به عنوان یکی از مراکز مقدس شیعیان در سوریه، از سوی هیئت تحریرالشام، به‌وضوح هدفی فراتر از یک اقدام ساده مذهبی دارد. در واقع این اقدام با هدف برانگیختن احساسات شیعیان طراحی شده است، چرا که عمر بن خطاب در تاریخ تشیع جایگاه حساسی دارد و این نوع از بزرگداشت در حرم حضرت زینب (س) به‌عنوان مکانی مقدس برای شیعیان، نوعی بی‌احترامی به باورهای آنان تلقی می‌شود.

همان‌طور که در متن خبر نیز اشاره شده است، آن‌ها می‌توانستند این اقدام را در مسجد اموی انجام دهند، اما انتخاب حرم زینب (س) نشان‌دهنده نیت آشکار در تحریک جامعه شیعه است.

در شرایط فعلی جهان اسلام، که اتحاد شیعه و سنی در مواجهه با تهدیدات مشترک (مانند اسرائیل، افراط‌گرایی و دخالت قدرت‌های بیگانه) حیاتی است، اقداماتی مانند آنچه در حرم حضرت زینب (س) گزارش شده است، می‌تواند شکاف میان دو مذهب اصلی اسلام، یعنی شیعه و سنی را عمیق‌تر کند.

سوریه از لحاظ مذهبی و قومی یک کشور متنوع است. تحریکات مذهبی می‌تواند انسجام اجتماعی را از بین ببرد و تنش‌ها را در مناطقی که شیعه و سنی کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، افزایش دهد. به‌ویژه در شرایطی که سوریه هنوز از آثار جنگ داخلی بهبود نیافته، این اقدام می‌تواند روابط میان شیعیان و اهل سنت را در سطح اجتماعی تضعیف کند.

حتی اگر اکثریت اهل سنت مخالف چنین تحریکاتی باشند، ممکن است بخش‌هایی از جامعه شیعه به اقدامات متقابل یا نگرش‌های انتقامی روی بیاورند، که در بلندمدت انسجام اجتماعی را تهدید می‌کند.

از سویی دیگر، همکاری میان شیعه و سنی می‌تواند به تقویت جبهه مقاومت در برابر تهاجمات فرهنگی، سیاسی و نظامی کمک کند. در نتیجه، ایجاد تنش میان شیعه و سنی دقیقا به سود دشمنانی است که از شکاف‌های مذهبی برای تضعیف مسلمانان استفاده می‌کنند.

سیاست تفرقه بینداز و حکومت کن همواره بخشی از راهبردهای آمریکا و اسرائیل در خاورمیانه بوده است. هر گونه درگیری مذهبی، به آنها این فرصت را می‌دهد که خود را به عنوان میانجی جا بزنند و از ضعف کشورهای اسلامی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند.

اسرائیل با حمایت گروه‌های افراطی و دخالت غیر مستقیم در بحران‌های منطقه‌ای تلاش دارد توجه مسلمانان را از مسئله فلسطین منحرف کند.

مورد بعدی استفاده از تفرقه‌افکنی به عنوان یک ابزار سیاسی است. گروه‌هایی مانند هیئت تحریر‌الشام از شکاف‌های مذهبی برای تثبیت قدرت خود و گسترش نفوذ در مناطق سنی‌نشین استفاده می‌کنند.

 این گروه‌ها با نشان دادن خود به‌عنوان  مدافعان سنت اسلامی، تلاش می‌کنند مشروعیت بیشتری در میان سنی‌ها کسب کنند، حتی به قیمت تحریک و سرکوب شیعیان. چنین اقداماتی به گروه‌های افراطی این فرصت را می‌دهد که تنفر مذهبی را دامن بزنند و نیروهای جدیدی جذب کنند. واکنش‌های مشابهی را در کشورهای دیگر با جمعیت مختلط شیعه و سنی ایجاد کند و آتش تفرقه را به مناطق دیگر نیز سرایت دهد.  

  برای مقابله با این نوع اقدامات تفرقه‌آمیز، اتحاد میان شیعه و سنی باید تقویت شود: 

_ترویج گفت‌وگو میان‌مذهبی: برگزاری جلسات مشترک میان علمای شیعه و سنی برای تأکید بر اشتراکات و کاهش سوءتفاهم‌ها. استفاده از رسانه‌های اسلامی برای مقابله با پیام‌های تفرقه‌افکنانه. 

_افزایش آگاهی عمومی: آگاهی  مردم مسلمان نسبت به اهداف دشمنان در دامن‌زدن به اختلافات، تقویت روحیه وحدت و همبستگی میان جوامع مختلف اسلامی.

 _نقش دولت‌ها و سازمان‌های اسلامی :کشورهای اسلامی باید با صدور بیانیه‌های مشترک، اقدامات تحریک‌آمیز را محکوم کنند. سازمان همکاری اسلامی می‌تواند نقش مهمی در کاهش تنش‌ها و میانجی‌گری ایفا کند.

اقدام هیئت تحریر‌الشام در حرم حضرت زینب (س) تنها یک اقدام مذهبی نیست؛ این اقدام بخشی از یک استراتژی گسترده برای ایجاد تفرقه میان شیعه و سنی است. در چنین شرایطی، وحدت میان مسلمانان بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد و باید با آگاهی‌بخشی، گفت‌وگو و تلاش‌های عملی، از عمیق‌تر شدن شکاف‌های مذهبی جلوگیری کرد.

فائزه آقامحمدی